"W Mazowszu jest miejsce zwane Opinogórą…" – śladami wieszcza Zygmunta Krasińskiego

Położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim niewielka Opinogóra Górna jest nierozerwalnie związana z życiem i twórczością wybitnego dramatopisarza, poety i epistolografa – Zygmunta Krasińskiego (1812-1859), autora m.in. "Nie-Boskiej komedii", "Irydiona" czy "Przedświtu". W XIX w. przyjeżdżano tu przede wszystkim na letnie miesiące.

Muzealna oranżeria. W muzealnej oranżerii odbywają się wydarzenia cykliczne, m.in. koncerty słowno-muzyczne, spektakle, rodzinne spotkanie edukacyjne
Muzealna oranżeria. W muzealnej oranżerii odbywają się wydarzenia cykliczne, m.in. koncerty słowno-muzyczne, spektakle, rodzinne spotkanie edukacyjne
Źródło zdjęć: © materiały partnera | M. Krzyżanowski, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

Dziś wspominają o tym budowle i pomniki, nadając miejscu swoisty koloryt i tworząc, na ponad dwudziestodwuhektarowym terenie, zespół zabytków wchodzący w skład Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.

Atutem tego miejsca jest wielka historia, z którą spotykamy się spacerując alejkami zabytkowego, romantycznego parku o unikatowym w skali kraju położeniu na trzech pagórkach i neogotyckimi budowlami: pałacykiem (zwanym już przez Krasińskich "zameczkiem") i oficyną dworską. Nie są znane dokładne lata powstania tych budowli. Pierwsza wzmianka o budowie pałacyku i oficyny pochodzi z listu Zygmunta Krasińskiego z września 1828 r. Na pewno w 1843 r. prace budowlane były już ukończone, gdyż w sierpniu tego roku odbyło się huczne wesele Zygmunta i Elizy z Branickich, a zameczek był jednym z symbolicznych prezentów ślubnych. Zachwycona żona wieszcza nazywała go wówczas "małym klejnotem". Pałacyk pełnił funkcję romantycznego pawilonu ogrodowego. W okresach letnich zamieniał się w dom mieszkalny dla gości.

Neogotycki zameczek. Początkowo Muzeum zajmowało jedynie neogotycki zameczek z 1 poł. XIX w.
Neogotycki zameczek. Początkowo Muzeum zajmowało jedynie neogotycki zameczek z 1 poł. XIX w. © materiały partnera | M. Krzyżanowski, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

Podczas I wojny światowej uległ dużym zniszczeniom. Początkowo był jedynym obiektem, który składał się na Muzeum Romantyzmu - dziś możemy w nim oglądać ekspozycję prezentującą życie i twórczość Zygmunta Krasińskiego. Dopiero od września 1990 r. także w oficynie dworskiej prezentowane są ekspozycje muzealne – poświęcone historii rodu Krasińskich, ordynacji opinogórskiej, epoce napoleońskiej oraz wystawy czasowe. Całości dopełniał park, którego ostateczne przekomponowanie wg projektu Waleriana Kronenberga miało miejsce w 1895 r. Blisko sto lat później, w 1989 r. stanął tu jedyny w Polsce pomnik Zygmunta Krasińskiego. Walory krajobrazowe parku wzbogaca czterohektarowe lustro wody.

W ciągu dwóch ostatnich dekad, dzięki środkom pozyskanym z Unii Europejskiej oraz wsparciu Samorządu Województwa Mazowieckiego, znacząco rozbudowano infrastrukturę założenia muzealnego, mając na celu przywrócenie w przestrzeni obiektów historycznie tu istniejących. W latach 2006-2008 powstał dwór, wybudowany według projektu wybranego w 1908 r. przez wnuka poety – Adama Krasińskiego. Obecnie prezentowane są w nim "Galeria malarstwa polskiego XIX w. im. Januarego Suchodolskiego", a także wystawa czasowa "Matejko i Krasińscy" (dostępna do 30 listopada br.).

 Pomnik Zygmunta Krasińskiego. W 1989 r. odsłonięto jedyny w Polsce pomnik Zygmunta Krasińskiego
Pomnik Zygmunta Krasińskiego. W 1989 r. odsłonięto jedyny w Polsce pomnik Zygmunta Krasińskiego© materiały partnera | M. Krzyżanowski, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

Kolejną inwestycją były zabudowania folwarczno-gospodarcze z powozownią, stajnią, ptaszarnią i zapleczem edukacyjnym. W 2014 r. ukończono budowę oranżerii, nawiązującej do dawnego kompleksu oranżerii i cieplarni, gdzie znajduje się sala koncertowo-teatralna, jak również sale ekspozycyjne. W roku 2018 stworzono tu ogród wertykalny i sale edukacyjne. Historycznie w skład Zespołu wchodzi także neoklasycystyczny kościół z kryptami ordynatów opinogórskich, zbudowany w latach 1874-1876 wg projektu architekta Wincentego Rakiewicza, który stanął na miejscu murowanej kaplicy-rotundy wzniesionej przez gen. Wincentego Krasińskiego.

Mimo że Zygmunt Krasiński urodził się w Paryżu, a w późniejszych latach przez wiele miesięcy w roku mieszkał w warszawskim pałacu Krasińskich, lata dzieciństwa i młodości spędzone w pięknej mazowieckiej okolicy na zawsze odcisnęły się w pamięci poety. Lokalne legendy i opinogórskie realia krajobrazowe wykorzystał w swoich wczesnych utworach gotyckich. Obraz Opinogóry jako locus felix powracał też w epistolografii wieszcza.

Widok na jeden ze stawów. Walory krajobrazowe ponad dwudziestodwuhektarowego parku typu angielskiego wzbogaca czterohektarowe lustro wody
Widok na jeden ze stawów. Walory krajobrazowe ponad dwudziestodwuhektarowego parku typu angielskiego wzbogaca czterohektarowe lustro wody© materiały partnera | M. Krzyżanowski, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

Dziś, wędrując ścieżkami w opinogórskim założeniu pałacowo-parkowym, nie tylko otrzymamy doskonałą lekcję o przeszłości, ale mamy też okazję do odpoczynku w cieniu drzew sadzonych jeszcze ręką gen. Krasińskiego. Czeka tu kilka ekspozycji stałych i liczne wydarzenia. Muzeum regularnie organizuje wystawy czasowe, koncerty, konferencje, spotkania poetyckie, prowadzi badania naukowe i działalność wydawniczą, organizuje zajęcia edukacyjne poświęcone zarówno wartościom kulturowym, jak i przyrodniczym rezydencji Krasińskich.

Polecamy zwłaszcza skorzystać z bogatej oferty wydarzeń cyklicznych – Koncertów Niedzielnych (najbliższy pt. "Śpiewnik domowy" Stanisława Moniuszki już 10 listopada), Rodzinnych Niedziel w Muzeum, spotkań w Teatrze Jednego Aktora w Muzeum czy w "Saloniku Elizy", a także z zajęć hipoterapii czy oferty lokalnej, muzealnej kuchni.

Źródło artykułu:WP Wiadomości
muzeumkulturasztuka
Wybrane dla Ciebie