"W Mazowszu jest miejsce zwane Opinogórą…" – śladami wieszcza Zygmunta Krasińskiego

Dziś wspominają o tym budowle i pomniki, nadając miejscu swoisty koloryt i tworząc, na ponad dwudziestodwuhektarowym terenie, zespół zabytków wchodzący w skład Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.

Atutem tego miejsca jest wielka historia, z którą spotykamy się spacerując alejkami zabytkowego, romantycznego parku o unikatowym w skali kraju położeniu na trzech pagórkach i neogotyckimi budowlami: pałacykiem (zwanym już przez Krasińskich "zameczkiem") i oficyną dworską. Nie są znane dokładne lata powstania tych budowli. Pierwsza wzmianka o budowie pałacyku i oficyny pochodzi z listu Zygmunta Krasińskiego z września 1828 r. Na pewno w 1843 r. prace budowlane były już ukończone, gdyż w sierpniu tego roku odbyło się huczne wesele Zygmunta i Elizy z Branickich, a zameczek był jednym z symbolicznych prezentów ślubnych. Zachwycona żona wieszcza nazywała go wówczas "małym klejnotem". Pałacyk pełnił funkcję romantycznego pawilonu ogrodowego. W okresach letnich zamieniał się w dom mieszkalny dla gości.

Podczas I wojny światowej uległ dużym zniszczeniom. Początkowo był jedynym obiektem, który składał się na Muzeum Romantyzmu - dziś możemy w nim oglądać ekspozycję prezentującą życie i twórczość Zygmunta Krasińskiego. Dopiero od września 1990 r. także w oficynie dworskiej prezentowane są ekspozycje muzealne – poświęcone historii rodu Krasińskich, ordynacji opinogórskiej, epoce napoleońskiej oraz wystawy czasowe. Całości dopełniał park, którego ostateczne przekomponowanie wg projektu Waleriana Kronenberga miało miejsce w 1895 r. Blisko sto lat później, w 1989 r. stanął tu jedyny w Polsce pomnik Zygmunta Krasińskiego. Walory krajobrazowe parku wzbogaca czterohektarowe lustro wody.

W ciągu dwóch ostatnich dekad, dzięki środkom pozyskanym z Unii Europejskiej oraz wsparciu Samorządu Województwa Mazowieckiego, znacząco rozbudowano infrastrukturę założenia muzealnego, mając na celu przywrócenie w przestrzeni obiektów historycznie tu istniejących. W latach 2006-2008 powstał dwór, wybudowany według projektu wybranego w 1908 r. przez wnuka poety – Adama Krasińskiego. Obecnie prezentowane są w nim "Galeria malarstwa polskiego XIX w. im. Januarego Suchodolskiego", a także wystawa czasowa "Matejko i Krasińscy" (dostępna do 30 listopada br.).

Kolejną inwestycją były zabudowania folwarczno-gospodarcze z powozownią, stajnią, ptaszarnią i zapleczem edukacyjnym. W 2014 r. ukończono budowę oranżerii, nawiązującej do dawnego kompleksu oranżerii i cieplarni, gdzie znajduje się sala koncertowo-teatralna, jak również sale ekspozycyjne. W roku 2018 stworzono tu ogród wertykalny i sale edukacyjne. Historycznie w skład Zespołu wchodzi także neoklasycystyczny kościół z kryptami ordynatów opinogórskich, zbudowany w latach 1874-1876 wg projektu architekta Wincentego Rakiewicza, który stanął na miejscu murowanej kaplicy-rotundy wzniesionej przez gen. Wincentego Krasińskiego.

Mimo że Zygmunt Krasiński urodził się w Paryżu, a w późniejszych latach przez wiele miesięcy w roku mieszkał w warszawskim pałacu Krasińskich, lata dzieciństwa i młodości spędzone w pięknej mazowieckiej okolicy na zawsze odcisnęły się w pamięci poety. Lokalne legendy i opinogórskie realia krajobrazowe wykorzystał w swoich wczesnych utworach gotyckich. Obraz Opinogóry jako locus felix powracał też w epistolografii wieszcza.

Dziś, wędrując ścieżkami w opinogórskim założeniu pałacowo-parkowym, nie tylko otrzymamy doskonałą lekcję o przeszłości, ale mamy też okazję do odpoczynku w cieniu drzew sadzonych jeszcze ręką gen. Krasińskiego. Czeka tu kilka ekspozycji stałych i liczne wydarzenia. Muzeum regularnie organizuje wystawy czasowe, koncerty, konferencje, spotkania poetyckie, prowadzi badania naukowe i działalność wydawniczą, organizuje zajęcia edukacyjne poświęcone zarówno wartościom kulturowym, jak i przyrodniczym rezydencji Krasińskich.

Polecamy zwłaszcza skorzystać z bogatej oferty wydarzeń cyklicznych – Koncertów Niedzielnych (najbliższy pt. "Śpiewnik domowy" Stanisława Moniuszki już 10 listopada), Rodzinnych Niedziel w Muzeum, spotkań w Teatrze Jednego Aktora w Muzeum czy w "Saloniku Elizy", a także z zajęć hipoterapii czy oferty lokalnej, muzealnej kuchni.