Viagra może łagodzić efekt jet lag

"Jet lag" oznacza zaburzenia w adaptacji organizmu do nowej strefy czasowej, do której przemieszczenie nastąpiło w bardzo krótkim czasie. Na ten stan najbardziej narażone są osoby często podróżujące samolotem na dalekie odległości.

Z powodu zmian w cyklu naświetlenia i ciemności u osoby podróżującej dochodzi do odwrócenia rytmu snu i czuwania, czego konsekwencją jest złe samopoczucie, nadmierna drażliwość i zaburzenia koncentracji. Zazwyczaj trzeba kilku dni, by przyzwyczaić się do zmiany rytmu okołodobowej aktywności. Jest to kwestia dostrojenia się naszego wewnętrznego zegara biologicznego do nowej strefy czasowej.

Teraz naukowcy z Universidad Nacional de Quilmes w Buenos Aires oraz z University of Washington w Seattle w badaniach na chomikach wykazali, że w tym dostrajaniu wewnętrznego zegara i łagodzeniu efektu jet lag może pomóc popularny lek na zaburzenia erekcji - sildenafil (lepiej znany jako Viagra).

Badacze poddali gryzonie zmianom naświetlenia, podobnym do tych, których doświadczają osoby podróżujące na wschód. W tym celu o 6 godzin wcześniej włączyli im światło. Przedtem wstrzyknęli chomikom sildenafil w różnych dawkach.

Po zaburzeniu cyklu dnia i nocy obserwowano jak szybko zwierzęta zaczną biegać na kołowrotku. Chomiki chętnie korzystają z tego urządzenia w dzień, ale przerywają bieganie, gdy tylko zapada noc.

Na tej podstawie naukowcy ocenili, że Viagra pomogła chomikom dostroić się do nowego cyklu dnia i nocy o 25-50% szybciej, niż zwierzętom, którym jej nie podano. Działo się tak nawet przy niskich dawkach leku, takich, które nie powodowały erekcji u samców.

Zdaniem prowadzącego badania dr Diego Golumbeka, sildenafil pomaga w synchronizacji zegara biologicznego za pośrednictwem cząsteczki nazywanej w skrócie cGMP (cykliczny monofosforan guaniny). Związek ten reguluje pracę neuronów centralnego zegara biologicznego zlokalizowanego w tzw. jądrach nadskrzyżowaniowych (SCN) w mózgu.

Sildenafil hamuje enzym rozkładający cGMP i prowadzi do wzrostu stężenia tego związku w SCN.

Zdaniem autorów, najnowsza praca sugeruje, że umiarkowane dawki sildenafilu mogą pomóc w synchronizacji zegara biologicznego u osób, które często latają i zmieniają strefy czasowe oraz u pracowników zmianowych. Badacze zaznaczają jednak, że lek działa tylko w przypadku przesunięcia strefy czasowej wówczas, gdy udajemy się w podróż na wschód. W przeciwnym razie jest raczej nieskuteczny. Być może inny mechanizm bierze udział w "przestawianiu" zegara do przodu, a inny - do tyłu - spekulują badacze.