Użytkownicy języka aramejskiego spieszą na "Pasję" Gibsona
Na wyświetlany od środy w Stanach Zjednoczonych film Mela Gibsona "Pasja" masowo wybierają się mieszkający w USA wierni Kościoła chaldejskiego i asyryjskiego, którzy mówią dialektami aramejskimi. W filmie po aramejsku mówi Chrystus i Żydzi.
26.02.2004 | aktual.: 04.03.2004 16:33
Język, jakim w filmie mówią Chrystus i Żydzi, różni się znacznie od syryjskiej odmiany aramejskiego, używanej do dziś przez część chrześcijan. Aramejskimi dialektami posługują się małe grupki chrześcijan w Iraku i na Bliskim Wschodzie. Są między nimi wierni katolickiego Kościoła chaldejskiego i Kościoła asyryjskiego, z których wielu mieszka w USA.
W Stanach Zjednoczonych jest około 250 tysięcy wiernych Kościołów chaldejskiego i asyryjskiego. Mieszkają głównie w Michigan, Kalifornii i Chicago.
"W samym Detroit, gdzie społeczność chaldejczyków liczy około 120 tysięcy osób, kościelne organizacje organizują zbiorowe wycieczki do kina na film Gibsona" - powiedział Martin Manna, dyrektor Chaldejskiej Izby Handlowej. - "W rzeczywistości jesteśmy bardzo religijni, a jak dodać do tego, że mówimy dialektem, który słychać w filmie, to jest to bardzo ekscytujące".
Przywódcy społeczności chaldejskich i asyryjskich, a także naukowcy, obawiają się, że oba dialekty aramejskiego wkrótce wyginą, gdyż posługujący się nim mieszkańcy Bliskiego Wschodu emigrują do USA. A wśród Żydów, mimo iż Talmud i inne teksty religijne spisane zostały właśnie w tym języku, aramejski w mowie już nie jest spotykany.
Lista dialogowa "Pasji" została przetłumaczona na aramejski i potoczną łacinę, z ekranu słychać oba starożytne języki, a widzowie czytają napisy. Wersję aramejskiego, jakim hipotetycznie mówił Jezus, opracował do filmu specjalista z Loyola Marymount University w Los Angeles William Fulco.
Zamysł reżysera i realizację krytykuje profesor Joseph Amar, specjalista chrześcijańskiego języka aramejskiego z University of Notre Dame w stanie Indiana. Zdecydowanie utrzymuje, że nie ma sposobu odtworzenia brzmienia aramejskiego z czasów Chrystusa. Całe językowe przedsięwzięcie nazwał "intelektualnie nieuczciwą hucpą".
Tym niemniej jedna z witryn internetowych poświęcona filmowi (www.passion-movie.com)
prezentuje strony w 18 językach: - w aramejskim i łacinie oraz kilku językach europejskich (także polskim), a także w językach zapisywanych odmiennymi alfabetami.
Katolicki Kościół chaldejski liczy na całym świecie około miliona wiernych. Połowa z nich mieszka w Iraku, w którego stolicy znajduje się siedziba patriarchatu. Natomiast spośród wyznawców Kościoła asyryjskiego część mieszka w Syrii.
