Usunęli obelisk Armii Czerwonej. "Ruski mir nie ma tutaj prawa sięgać"

• IPN zdemontował w Maszewie obelisk poświęcony Armii Czerwonej; decyzję poprzedził wniosek burmistrza.
• To dziewiąty usunięty w Zachodniopomorskiem pomnik sowieckiej propagandy od 2022 r.; w regionie pozostają kolejne obiekty.
• Miasto i IPN zapowiadają nowe upamiętnienie osadników, którzy po II wojnie światowej tworzyli lokalną społeczność.

Demontaż obelisku przeprowadzono w środę. Betonowy słup, który od 1947 r. stał w przestrzeni publicznej, przewrócił się po pierwszym dotknięciu łyżką koparki. IPN zorganizował działania po wniosku burmistrza Pawła Piesia.

- Nie ma miejsca dla tego typu obiektów w wolnej Polsce. Ruski mir nie ma prawa tutaj sięgać - podkreślił obecny na miejscu zastępca prezesa IPN Karol Polejowski.

Polejowski wskazał, że w ostatnich latach w Polsce usunięto 44 obiekty propagandowe i ponowił apel do samorządowców o odwagę. Dyrektor szczecińskiego IPN Krzysztof Męciński podał, że maszewski monument to dziewiąty w regionie zdemontowany od 2022 r.

- Mamy jeszcze takie obiekty w Pyrzycach, Międzyzdrojach, Łobzie. Dużo udało się już usunąć, intensyfikacja nastąpiła po agresji rosyjskiej na Ukrainę - zaznaczył Męciński.

Obelisk odsłonięto 9 maja 1947 r. przed ówczesnym urzędem miasta. W PRL wieńczyła go czerwona gwiazda, później zastąpiła ją betonowa kula. Na tablicy widniał napis: "Chwała wyzwolicielom 7 III 1945". Burmistrz przypomniał, że w połowie lat 80. jeden z mieszkańców próbował odciąć gwiazdę i interweniowała milicja. Dodał, że prawdopodobnie pod koniec lat 80. gwiazdę zastąpiono orłem, ale bez korony.

Samorząd nie zgłosił sprzeciwu wobec usunięcia obelisku. Piesio zapowiedział, że na skwerze przy przedszkolu, gdzie przeniesiono monument w latach 90., powstanie nowe upamiętnienie mieszkańców Maszewa i okolic, którzy po wojnie przyjechali na te tereny.

- Zostali tu przesiedleni, przyjechali za chlebem, szukać pracy czy z jakichś innych względów osobistych. Tworzyli tutaj polskość już ponad 80 lat - mówił burmistrz w rozmowie z Polską Agencją Prasową.

Szczeciński oddział IPN przypomniał, że Maszewo zajęła Armia Czerwona wraz z I Armią Wojska Polskiego w dniach 5-7 marca 1945 r. Pierwsi osadnicy dotarli latem 1945 r., zastając puste i rozgrabione gospodarstwa. Instytut podkreśla, że demontaż pomników to "praktyczna realizacja ustawy" z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.