USA i UE złagodziły niektóre sankcje wobec Iranu

Decyzję w tej sprawie podjęli obradujący w Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw UE.

Wcześniej Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej potwierdziła, że Iran wstrzymał najbardziej kontrowersyjną część swego programu atomowego w ramach umowy zawartej ze światowymi mocarstwami w listopadzie zeszłego roku.

- To ważny pierwszy krok, ale potrzeba więcej pracy, aby uspokoić obawy społeczności międzynarodowej co do tego, czy irański program nuklearny ma wyłącznie pokojowy charakter - powiedziała Ashton. Dodała, że kluczowe znaczenie będzie mieć właściwe wdrażanie uzgodnionych działań przez najbliższe miesiące. W lutym zaś rozpoczną się negocjacje z Iranem na temat pełnego porozumienia w sprawie wstrzymania irańskiego programu nuklearnego.

Decyzja UE oznacza zwieszenie na pół roku zakazu transportu oraz ubezpieczania dostaw irańskiej ropy do obecnych odbiorców, zawieszenie zakazu importu, nabywania i transportu irańskich produktów petrochemicznych. Aby umożliwić transport ropy i produktów petrochemicznych zawieszony został też zakaz udostępniania statków.

UE zawiesiła również zakaz handlu złotem i metalami szlachetnymi z irańskim rządem, instytucjami publicznymi i bankiem centralnym Iranu. Podniesiono też próg dopuszczalnych transakcji finansowych z Iranem.

Decyzja ta wchodzi w życie w poniedziałek.

Niektóre sankcje zdecydowały się również załagodzić USA. Jak oświadczyło amerykańskie ministerstwo skarbu (finansów), ponieważ Iran spełnił swe wstępne zobowiązania wynikające z tej umowy, "władze USA podjęły niezbędne kroki na rzecz zawieszenia starań o dalsze zmniejszenie irańskiego eksportu ropy".

Według ministerstwa pozwoli to sześciu importującym ropę z Iranu państwom - Chinom, Indiom, Japonii, Korei Południowej, Tajwanowi i Turcji - utrzymać ich dotychczasowy poziom zakupów przez sześć miesięcy, na jakie zawarto tymczasowe porozumienie nuklearne.

Waszyngton zadeklarował również przedsięwzięcia na rzecz zawieszenia sankcji wobec obywateli państw innych niż USA, zaangażowanych w transakcje irańskimi produktami petrochemicznymi, jak też w handel złotem i innymi metalami szlachetnymi z Iranem oraz w dostawy towarów i usług dla irańskiego sektora motoryzacyjnego.

24 listopada 2013 roku Iran i grupa 5+1 (USA, Chiny, Wielka Brytania, Rosja, Francja i Niemcy) zawarły w Genewie tymczasowe porozumienie, które zakłada ograniczenie przez Irańczyków ich programu nuklearnego w zamian za czasowe zniesienie części międzynarodowych sankcji gospodarczych.

Iran zobowiązał się m.in. wstrzymać wzbogacanie uranu powyżej 5 proc. i zneutralizować posiadane zapasy uranu wzbogaconego do 20 proc. Teheran zapowiedział również, że nie będzie instalował dodatkowych wirówek do wzbogacania uranu jakiegokolwiek typu, a także nie uruchomi reaktora atomowego w Araku i zapewni MAEA dostęp do zakładów produkujących wirówki i do kopalni uranu.

Porozumienie to jest uważane za pierwszy krok do rozładowania wieloletnich napięć wywołanych podejrzeniami Zachodu, że Iran dąży do uzyskania broni nuklearnej, czemu władze w Teheranie zaprzeczają.