"Uparty bohater Polski" - biografia Wałęsy w Niemczech

Vetter przedstawia Wałęsę jako "człowieka przełomu", który przyczynił się do zniszczenia starego systemu, ale - jak mówił autor - ze względu na swoje usposobienie nie do końca odnalazł się w warunkach nowej demokracji, wymagającej cierpliwości i często czasochłonnego szukania kompromisów. - W nowych czasach Wałęsa nigdy nie czuł się za dobrze - powiedział Vetter, który poznał Wałęsę w czasie strajku w Stoczni Gdańskiej w 1980 r.

Analizując czas prezydentury Wałęsy, autor biografii pozytywnie ocenia to, że popierał on trudne rynkowe reformy w Polsce na początku lat 90., chociaż nie miał szerokiej wiedzy o gospodarce, a jedynie poczucie, iż te kroki są właściwe.

Vetter zajmuje się również budzącymi kontrowersje zarzutami wobec Wałęsy o współpracę ze służbą bezpieczeństwa PRL. Dochodzi do wniosku, że nie ma żadnego jednoznacznego dowodu, który potwierdzałby te zarzuty albo wskazywałby, iż Wałęsa przez kontakty z SB zaszkodził swoim współpracownikom ze stoczni czy z opozycji antykomunistycznej.

Zdaniem Vettera, wielu ludzi w Niemczech nie do końca rozumie postać byłego przywódcy Solidarności. - Niektórym trudno pojąć tę mieszankę opozycji, Kościoła i związku zawodowego. Z jednej strony jest to przywódca związkowy czyli - w rozumieniu niemieckim - ktoś lewicowy, a z drugiej ktoś, kto w klapie marynarki nosi Madonnę i przekonuje, jak ważna jest dla niego wiara katolicka oraz Jan Paweł II - powiedział Vetter.

W ocenie obecnego na prezentacji książki polskiego ambasadora w Berlinie Marka Prawdy biografia Lecha Wałęsy to także "studium pokojowej rewolucji", która nastąpiła w Polsce i Europie Środkowej i Wschodniej na przełomie lat 80. i 90. - To okazja do dyskusji o polskiej historii minionych dziesięcioleci - powiedział Prawda.

Jak dodał, książka może pomóc w zrozumieniu tego, że pokojowa rewolucja w dawnym bloku komunistycznym była "wspólnym doświadczeniem" i że decydującą rolę odegrały w niej społeczeństwa, a nie politycy.

Vetter powiedział, że z pomysłem napisania książki o Wałęsie nosił się od kilku lat, jednak materiały zbierał od 30 lat, nie wiedząc jeszcze, że powstanie z tego biografia byłego przywódcy Solidarności. Ukazała się ona nakładem berlińskiego wydawnictwa naukowego BWV - Berliner Wissenschafts-Verlag.

Anna Widzyk