Upamiętniono Polaka - twórcę pojęcia "ludobójstwo"
W Paryżu odsłonięto w środę tablicę pamięci
polskiego prawnika pochodzenia żydowskiego Rafała Lemkina, twórcy
pojęcia "ludobójstwo". Ceremonii dokonał francuski minister spraw
zagranicznych Bernard Kouchner.
placu Trocadero podczas francuskich obchodów 60. rocznicy
uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Czlowieka. Obok Kouchnera
wzięli w niej udział francuska sekretarz stanu ds. praw człowieka
Rama Yade oraz ambasador Polski w Paryżu Tomasz Orłowski.
Tablica upamiętnia uchwaloną 60 lat temu, 9 grudnia 1948 r. w Paryżu, na dzień przed przyjęciem Deklaracji Praw Człowieka, Konwencję w sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa oraz jej głównego inspiratora: Rafała Lemkina. Obecny na ceremonii jeden z autorów Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, ponad 90- letni Stephane Hessel, przypomniał, że ta konwencja była "dziełem determinacji jednego człowieka, profesora Lemkina".
- Dziś naprawiamy błąd, jakim było zapomnienie wkładu Lemkina w tworzenie prawnych podstaw ścigania zbrodni ludobójstwa - powiedział PAP ambasador Orłowski. Jak zauważył, postać Lemkina przypomina o najlepszych tradycjach szkoły polskiego prawa międzynarodowego w okresie międzywojennym i zwraca uwagę na to, że pojęcie "ludobójstwo" powstało w kontekście doświadczeń polskich i żydowskich.
Odsłonięcie tablicy zamknęło we Francji obchody rocznicy Deklaracji Praw Człowieka. Wcześniej w środę wieczorem na fasadach pałacu Chaillot wyświetlono fotograficzną mozaikę, na którą składały się setki twarzy ludzi z różnych zakątków globu. Stephane Hessel przypomniał też zebranym na placu widzom fragmenty tekstu słynnej Deklaracji.
Rafał Lemkin, znany także jako Raphael Lemkin (1900-1959), urodził się w guberni grodzieńskiej w rodzinie żydowskiej. Po studiach prawniczych na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie prowadził w Warszawie praktykę adwokacką. Był specjalistą od prawa karnego i międzynarodowego. Już w latach 30. sformułował pojęcie "zbrodni barbarzyństwa", ale dopiero w pracy opublikowanej w USA w 1944 r. nadał jej miano ludobójstwa.
Po wybuchu II wojny światowej, w której utracił w holokauście całą rodzinę, Lemkin opuścił Polskę i osiadł na stałe w Stanach Zjednoczonych. Jego dzieło zdobyło uznanie międzynarodowe i stało się wykładnią aktu oskarżenia w Procesie Norymberskim. Zmarł w 1959 roku w Nowym Jorku.
Szymon Łucyk