Ulga tylko dla jednego pracodawcy

Poza szczególnymi sytuacjami (np. wymóg opieki szpitalnej) matka dziecka musi osobiście wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Pozostałą jego część oraz dodatkowy urlop macierzyński, urlop rodzicielski i wychowawczy może przekazać ojcu dziecka, pod warunkiem że jest on pracownikiem. Rodzice mogą też dzielić między siebie poszczególne rodzaje urlopu, co jest dla nich korzystne. Bywa jednak problematyczne dla pracodawców przy stosowaniu zwolnienia składkowego.

Na szczególną uwagę zasługują trzy przypadki.

- ?Jak liczyć 36 miesięcy zwolnienia, gdy nie ma ciągłości ?w korzystaniu z uprawnień rodzicielskich?

Okresy składające się na ?36 miesięcy, w czasie których pracodawca korzysta ze zwolnienia w opłacaniu składek na FP i FGŚP, sumuje się. Bieg 36-miesięcznego okresu rozpoczyna się w miesiącu następującym po pierwszym powrocie pracownika z urlopów macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego udzielonych na to samo dziecko lub dzieci urodzone przy jednym porodzie. Po każdym następnym powrocie zatrudnionego z tych urlopów szef kontynuuje okres zwolnienia. Jeżeli wykorzysta już ?36 miesięcy, po czym udzieli pracownikowi urlopu wychowawczego na to samo dziecko, to po jego zakończeniu podwładny będzie podlegał takim samym obowiązkom składkowym jak pozostali etatowcy. Dopiero urodzenie kolejnego dziecka lub dzieci przy jednym porodzie otwiera nowy 36-miesięczny okres stosowania ulgi.

Przykład

Po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownica wróciła do firmy ?22 sierpnia 2013 r. Następnie złożyła wniosek o urlop rodzicielski od 11 grudnia 2013 r. do 19 lutego 2014 r. (z pierwszej części urlopu rodzicielskiego korzystał ojciec dziecka). Po jego zakończeniu ponownie wróciła do pracy, po czym korzystała z urlopu wychowawczego od 20 maja do 31 lipca 2014 r. W sierpniu znów podjęła pracę, ale jeszcze raz wzięła urlop wychowawczy od 17 listopada do 31 grudnia ?2014 r. Zakładając, że jest to jej ostatni urlop na to dziecko, zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP obejmuje następujące okresy:

- od września 2013 r. do grudnia 2013 r. - cztery miesiące,

- ?od marca do maja 2014 r. ?- trzy miesiące,

- ?od sierpnia do listopada 2014 r. - cztery miesiące,

- ?od stycznia 2015 r. do stycznia 2017 r. - 25 miesięcy.

Gdyby pracownica urodziła kolejne dziecko np. w trakcie urlopu wychowawczego, pracodawca nabędzie prawo do nowej ulgi ?w stosowaniu 36-miesięcznego zwolnienia składkowego.

- ?Jak podjęcie pracy w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego u pracodawcy, który udzielił urlopów, wpływa na jego prawo do ulgi?

Przepisy pozwalają łączyć obowiązki rodzicielskie z pracą. Jednym z rozwiązań jest podjęcie zatrudnienia w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub/i urlopu rodzicielskiego w wymiarze nie wyższym niż pół etatu u pracodawcy, który udzielił tych urlopów. Zasiłek macierzyński za okres korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego obniża się wówczas proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Pracownik otrzymuje jednak wynagrodzenie, które w odróżnieniu od zasiłku stanowi przychód podlegający oskładkowaniu.

Łączenie zatrudnienia z dodatkowym urlopem macierzyńskim lub urlopem rodzicielskim należy traktować jako powrót do pracy. 36-miesięczne zwolnienie liczy się zatem od miesiąca następującego po tym, kiedy nastąpił powrót.

Przykład

Urlop macierzyński pracownicy skończył się 10 listopada 2014 r. ?Na 14 dni przed planowanym powrotem wystąpiła do szefa ?z wnioskiem o zgodę na podjęcie pracy na pół etatu w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Pracodawca zaakceptował jej prośbę. Podwładna nie zamierza ?korzystać z urlopu rodzicielskiego ?i po przysługujących jej ?sześciu tygodniach dodatkowego macierzyńskiego, czyli od ?24 grudnia 2014 r., chce wrócić ?do pracy w pełnym wymiarze. Pracodawca jest zwolniony ?z opłacania składki na FP ?i FGŚP od grudnia 2014 r. Zakładając, że zatrudniona ?nie zmieni zdania i nie weźmie urlopu rodzicielskiego ?lub wychowawczego, zwolnienie będzie przysługiwało ?pracodawcy do końca ?listopada 2017 r.

- ?Czy pracodawca będzie zwolniony z regulowania składek na FP ?i FGŚP, gdy oboje rodzice korzystają z uprawnień do urlopów opiekuńczych?

Możliwość dzielenia urlopów związanych z rodzicielstwem lub wspólnego ich wykorzystywania przez oboje rodziców jest prawnie zagwarantowane i ma zachęcić do sprawowania wspólnej opieki nad dzieckiem. Wiąże się to jednak z powrotami do pracy obojga rodziców po wykorzystaniu jakiejś części tych urlopów. Czy w takiej sytuacji zwolnienie z odprowadzania składek na FP i FGŚP przysługuje zarówno pracodawcy matki, jak i ojca dziecka? Przepisy tego nie regulują. Natomiast zgodnie ze stanowiskiem ZUS, gdy z tych urlopów na to samo dziecko korzystają oboje rodzice, zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP przysługuje wyłącznie jednemu pracodawcy. Prawo do ulgi nabywa ten, który pierwszy udzielił pracownikowi jednego z tych urlopów i kontynuuje jego zatrudnienie. Obowiązuje zatem zasada, że na jedno dziecko (lub dzieci urodzone przy jednym porodzie) przysługuje zwolnienie tylko dla jednego pracodawcy. Stanowisko ZUS zawęża zatem możliwość korzystania z ulgi składkowej. Według wielu ekspertów taka wykładnia jest
niezgodna z intencją ustawodawcy, ale nadal obowiązuje.

Podstawa prawna: ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2014 r., poz. 1502)

Podstawa prawna: ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 674)

Podstawa prawna: ustawa z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn. DzU 2014 r., poz. 272)

Podstawa prawna: ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159)