Uczniowie uważają, że przestrzegane są ich prawa
72% uczniów uważa, że w ich szkołach przestrzegane są prawa ucznia. Odmiennego zdania jest 13% - wynika z badania "Prawa ucznia w szkole", przeprowadzonego przez socjologów z Uniwersytetu Warszawskiego.
Jednoznacznej odpowiedzi "tak" udzieliło 27%, "raczej tak" powiedziało 45%, "nie" - 4%, "raczej nie" - 9%.
22% uczniów uważa, że najważniejszym z ich praw jest prawo do wyrażenia opinii. Na następnych miejscach znalazły się m.in. przestrzeganie zasad oceniania - 15%, prawo do nauki - 10%, do bycia nieprzygotowanym - 8%, do godności - 4%.
Zdaniem uczniów, najczęściej łamane w szkole są zasady oceniania - uważa tak 15% badanych.
61% uczniów deklaruje, że zna prawa ucznia (w tym 34% odpowiedziało "tak", a 27% "raczej tak"). 23% twierdzi, że nie zna tych praw (w tym 6% udzieliło odpowiedzi jednoznacznie negatywnej - "nie").
Ponad 65% uczniów podało, że informacje o prawach ucznia uzyskało właśnie w szkole.
Jednocześnie 85% uczniów twierdzi, że zna swoje obowiązki szkolne, jednak tylko 52% przyznaje, że wie, jakie są konsekwencje niewywiązywania się z tych obowiązków. Zdaniem uczniów, obowiązek szkolny polega przede wszystkim na systematycznej nauce. Na następnych miejscach wymieniali: chodzenie do szkoły, kulturę osobistą i zmianę obuwia.
Badacze pytali także uczniów o fundamentalne prawa człowieka, takie jak prawo do informacji, do wyrażania swoich poglądów oraz prawo do prywatności.
27% uczniów liceów ogólnokształcących uważa, że w szkole nie ma swobodnego dostępu do informacji o możliwościach dalszej edukacji - podobnie uważa 18% uczniów gimnazjów i 12% uczniów szkół podstawowych.
Mniej niż 40% uczniów szkół podstawowych uważa, że w szkole można wypowiadać własne poglądy. Zgadza się z nimi około 30% gimnazjalistów i ok. 20% licealistów.
Około 15% uczniów szkół podstawowych przyznało, że raz lub kilka razy zdarzyło się, że wypowiedziana przez nich opinia spowodowała obniżenie oceny z jakiegoś przedmiotu. Na to samo pytanie twierdząco odpowiedziało po około 20% gimnazjalistów i licealistów.
Badanie przeprowadzili dr Michał Kowalski i dr Mikołaj Jasiński z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, na zlecenie MEN i Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, w pierwszych miesiącach roku szkolnego 2005-2006. W badaniu uczestniczyło blisko osiem tys. uczniów z 320 szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z wszystkich województw, blisko tysiąc nauczycieli i tysiąc rodziców uczniów.