Trybunał Konstytucyjny o finansowaniu kampanii wyborczej

Koszaliński i łódzki sądy okręgowe wystąpiły z pytaniem do Trybunału Konstytucyjnego, gdyż uznały, że ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich w kwestii finansowania kampanii wyborczej narusza konstytucyjną zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa. Artykuł 83 ust. 3 ordynacji stanowi bowiem, że wpłata od osoby fizycznej może być dokonana na rzecz komitetu wyborczego jedynie czekiem, przelewem lub kartą płatniczą.

Zdaniem autorów pytania, obowiązek posiadania konta bankowego ogranicza prawa obywateli do uczestnictwa w życiu lokalnej społeczności. W ten sposób bowiem obywatele, którzy nie posiadają kont bankowych, nie mogą finansować popieranych przez siebie komitetów wyborczych - argumentują pełnomocnicy sądów.

Na poniedziałkowej rozprawie przedstawiciele Sejmu i prokuratora generalnego odpierali te zarzuty tłumacząc, że dostęp do usług bankowych jest powszechny, a zastosowane rozwiązania są identyczne jak w ordynacjach wyborczych do parlamentu i przy wyborze prezydenta. Ich zdaniem, przepisy te zostały wprowadzone również ze względu na konieczność zapewnienia porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa. Chodzi głównie o ograniczenie prób wpływania na życie publiczne środkami z niewiadomych źródeł.

Według sądów z Koszalina i Łodzi, z art. 84 ordynacji wynika obowiązek orzeczenia przepadku na rzecz Skarbu Państwa korzyści majątkowych przyjętych przez komitet wyborczy z naruszeniem przepisów ustawy, np. wpłaty gotówkowej w banku na rachunek bankowy komitetu wyborczego lub wpłaty przekazem pocztowym. Taką sankcję oba sądy oceniają jako sprzeczną z zasadą sprawiedliwości społecznej w demokratycznym państwie prawnym.

Zdaniem sądów, konstytucyjne uprawnienia obywateli narusza także art 84 a pkt. 5 ordynacji, ograniczający możliwość odwołania się od postanowienia komisarza wyborczego o odrzuceniu sprawozdania wyborczego tylko do jednej instancji.