Tragedia na litewskim poligonie. Ekspert o kulisach akcji. "To przejdzie do historii"
- Akcja ratunkowa na litewskim poligonie przejdzie do historii - komentuje dla WP doświadczony płetwonurek Maciej Rokus. Aby wydobyć zatopiony pojazd, nurkowie musieli zanurzyć się w czarnej, nieprzejrzystej wodzie, pracować po omacku, w całkowitej ciemności i w stresie. Sami też ryzykowali.
Ciała trzech amerykańskich żołnierzy zostały odnalezione po wydobyciu z błota zatopionego pojazdu - przekazał sztab armii USA w oświadczeniu. Tożsamość odnalezionych żołnierzy nie zostanie podana do momentu poinformowania ich najbliższych. Trwają poszukiwania czwartego żołnierza, który nadal uznany jest za zaginionego.
- W takich akcjach ratownicy żyją w niebywałym napięciu. Każdy w głębi serca czeka na rozwiązanie. Chce dojść do prawdy, w tym wypadku wydobyć pojazd i ewentualnie uratować ludzi. Człowiek funkcjonuje wtedy na podwyższonym poziomie adrenaliny. Śpi krótko, myśli, jak będzie pracował następnego dnia - mówi o akcji na litewskim poligonie Maciej Rokus, szef Grupy Specjalnej Płetwonurków RP, który brał udział w wielu akcjach ratunkowych i poszukiwawczych.
W poniedziałek przed 5 rano, zatopiony amerykański wojskowy pojazd opancerzony M88 Hercules został wyciągnięty z bagna i leży już na brzegu. O losie żołnierzy, w pierwszej kolejności zostaną poinformowane ich rodziny. Prokuratura wszczęła dochodzenie przedprocesowe w sprawie ustalenia przyczyn śmierci żołnierzy - powiedziała w poniedziałek dziennikarzom litewska prokurator generalna Nida Grunskienė. To zapowiada tragiczny finał wydarzeń na poligonie koło Podbrade (Podbrodzie - przyp.red.) na Litwie.
- To milczenie było wymowne. Współczuję rodzinom żołnierzy, czuję ogromny żal - podkreśla Maciej Rokus.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Koniec akcji ratunkowej na Litwie. "Dziś przywieziemy naszych żołnierzy do domu"
Zaginieni amerykańscy żołnierze. Jak doszło do wypadku?
Wcześniej potwierdzono, że żołnierze służyli w 1. Brygadzie 3. Dywizji Piechoty. We wtorek 25 marca pojazdem M88 Hercules, wyruszyli w celu ewakuacji innego amerykańskiego pojazdu, który miał awarię w trakcie ćwiczeń wojskowych. Wysłana do zadania załoga została uznana za zaginioną.
Później odkryto ślady świadczące o tym, że ich 63-tonowy wóz wjechał na bagno i utonął. W akcji ratunkowo-poszukiwawczej brali udział żołnierze litewscy, amerykańscy i polscy saperzy z Orzysza (woj. warmińsko-mazurskie). Przez kilka dni nie było postępów w akcji. Przełom nastąpił w niedzielę, kiedy nurkom schodzącym w mętną wodę udało się zaczepić pierwszą linę o zaczep wozu.
Jak wyglądała operacja wyciągnięcia Herculesa?
- To wyjątkowo skomplikowana operacja. Pompami usunięto duże ilości wody i szlamu, w ten sposób polepszono dostęp wokół wozu. Mimo zerowej widzialności doświadczony nurek może pod wodą na dotyk wyszukać ucha holownicze. To bardzo trudne z uwagi na brak orientacji przestrzennej, brak komunikacji głosowej, polega się na sygnałach linowych lub dotykowych. Istnieje ryzyko utknięcia, możliwość zaplątania się w liny, konary lub inne podwodne przeszkody. Osunięcia się osadów na skutek realizowanych prac - komentuje Maciej Rokus.
- Tylko osoby dobrze wyszkolone, doświadczone, odporne psychicznie mogą wykonać takie zadanie. Jednak tu nic nie było robione na hurra i nurkowie mieli nieco czasu na obycie się z trudnymi warunkami. Kiedy podpięli liny wyciągarkami z reduktorami, wolno wyciągnęli wóz - wyjaśnia rozmówca WP.
Dramat amerykańskich żołnierzy. Czy mieli szansę się uratować?
Jeszcze w weekend kierujący akcją litewski dowódca mówił, iż służby działają ostrożnie. Zakładano, że gdzieś w pobliżu zatopionego wozu mogą znajdować się ciała żołnierzy. Czy załoga miała szansę wyskoczyć, zanim ich wóz utonął w bagnie?
- My ratownicy mówimy o czymś takim jak światło drogi, czyli że jest szansa na wolną przestrzeń i szansa na ewentualną ewakuację. Człowiek, który spodziewa się groźnej sytuacji, czasem w ułamku sekund podejmie prawidłowy odruch. Widząc szanse, może się uratować. Czy załoga miała w ogóle możliwość? - Maciej Rokus sam się zastanawia.
Zdaniem rozmówcy WP, tak nietypowa akcja z pewnością przejdzie do historii i może być inspiracją w przyszłości do ulepszenia wozów wojskowych o zabezpieczenie przed zatonięciem. Maciej Rokus wskazuje, że mogą to być np. automatycznie uruchamiane systemy pneumatyczne czy materiał wypornościowy, które w razie podobnego zdarzenia utrzymają maszynę na powierzchni, albo spowolnią tonięcie.
- Zaangażowanym żołnierzom i pracownikom służb należy się wielki szacunek. Także polskim żołnierzom, którzy zaoferowali pomoc i byli obecni na miejscu. Takie sytuacje budują ważne więzi na przyszłość. Pokazują, że jesteśmy prawdziwymi sojusznikami - podsumowuje Maciej Rokus.
Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski
