Toksyczne mleko matki z powodu utraty jednego białka

Badacze z Salk Institute w San Diego (Kalifornia) prowadzili swoje doświadczenia na samicach myszy, którym wyłączono gen kodujący białko regulujące metabolizm tłuszczów i stany zapalne w organizmie. Chodzi tu o gen tzw. receptora jądrowego PPAR-gamma (tj. receptora aktywowanego proliferatorami peroksysomów typu gamma). Związki aktywujące PPAR gamma (tzw. glitazony) są obecnie wykorzystywane w medycynie do leczenia cukrzycy typu II.

Wyłączenia genu PPAR-gamma dokonano u samic dorosłych i tylko w dwóch grupach komórek - komórkach krwiotwórczych oraz komórkach śródbłonka wyściełających naczynia krwionośne.

Zmienione w ten sposób samice nie różniły się od zwykłych myszy, poza tym, że po urodzeniu potomstwa produkowały mleko złej jakości. Karmione nim noworodki mysie wykazywały zaburzenia rozwojowe - przede wszystkim traciły owłosienie na tułowiu, a ich wzrost był opóźniony.

Dalsze analizy wykazały, że niedobór PPAR-gamma prowadził do zwiększonej produkcji w gruczole mlekowym enzymów utleniających tłuszcze. W rezultacie mleko produkowane przez samice z wyłączonym genem PPAR-gamma zawierało podwyższone ilości utlenionych kwasów tłuszczów, które pobudzają procesy zapalne w organizmie. Spożywanie tych związków wywoływało zapalenie m.in. w skórze noworodków, przez co właśnie powodowało wypadanie włosów i łysienie.

Zmiany te ulegały jednak odwróceniu, gdy małe, łyse myszki zaczynały być karmione przez niezmienione samice lub gdy zaczęto im podawać pokarm stały. Również podawanie im przeciwzapalnej aspiryny odwracało proces łysienia.

Jak przypominają autorzy pracy, proces laktacji, czyli produkcji mleka w gruczole mlekowym, wymaga wzmożonej syntezy związków tłuszczowych potrzebnych noworodkom ssaków do wzrostu i rozwoju. Ale choć rola PPAR-gamma w syntezie tłuszczów i powstawaniu tkanki tłuszczowej w organizmie była już znana od pewnego czasu, to nikt nie zbadał roli tego białka w procesie laktacji.

Nasze badania wskazują, że PPAR-gamma decyduje o jakości produkowanego przez matkę mleka przez blokowanie produkcji tłuszczów prozapalnych w gruczole sutkowym - komentuje prowadzący badania dr Ronald Evans.

Badacz liczy, że odkrycie jego zespołu pozwoli lepiej zrozumieć mechanizmy odpowiedzialne za kontrolę jakości matczynego mleka u ssaków.