To już 15 lat od tragedii Czarnobyla
Betonowy sarkofag, pod którym spoczywają szczątki reaktora (PAP)
W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 r. w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie eksplodował reaktor. Przez 10 dni wydobywały się z niego radioaktywne obłoki, narażając 5 mln osób na napromieniowanie. Była to - jak dotąd - najpoważniejsza katastrofa reaktora jądrowego w świecie.
W Elektrowni Jądrowej im. Lenina w Czarnobylu na Ukrainie, w trakcie rutynowego, okresowego wyłączania najnowszego wówczas, czwartego reaktora, przeprowadzano eksperyment służący -paradoksalnie - wzrostowi bezpieczeństwa pracy siłowni.
Eksperyment powinien być zrealizowany dwa lata wcześniej, przed oddaniem urządzenia do eksploatacji. Jednak wówczas jego przeprowadzenie zagrażało przedplanowemu oddaniu reaktora do użytku i odłożono go na później, łamiąc w ten sposób jeden z podstawowych przepisów dotyczących bezpieczeństwa pracy.
Według oficjalnych danych - bezpośrednio w katastrofie zginęło 31 osób, lecz dane nieoficjalne mówią, że podczas akcji usuwania skutków wybuchu straciło życie ponad tysiąc ofiar. W kwietniu 1996 r. ukraińskie ministerstwo zdrowia poinformowało, że na choroby wywołane bezpośrednio wybuchem w Czarnobylu zmarło 2,5 tys. osób.
Nadciągające bezpośrednio z Czarnobyla nad Polskę skażone powietrze pochodziło z emisji trwającej praktycznie tylko jedną, pierwszą dobę. Najprawdopodobniej już w nocy z 26 na 27 kwietnia skażeniu uległ rejon Suwałki-Augustów.
Później, obłok promieniotwórczy przekraczający naszą granicę w rejonie Brześcia nad Bugiem przemieszczał się wprost w kierunku Śląska. Trująca chmura opuściła Polskę 1 maja.
W następnych dniach docierały nad Polskę kolejne fale skażonego powietrza. Szczęśliwie dla nas w chwili przechodzenia najbardziej skażonych mas powietrza deszcze padały jedynie na małych obszarach kraju.
Komunistyczne władze w Polsce przez kilkadziesiąt godzin ukrywały prawdę przed społeczeństwem, w obawie, że informacja o wybuchu w Czarnobylu może zaszkodzić stosunkom ze Związkiem Radzieckim. Jeszcze podczas nocnego spotkania 29 kwietnia w Komitecie Centralnym PZPR, szef Obrony Cywilnej Kraju, wiceminister obrony narodowej gen. Tadeusz Tuczapski stwierdził, że nie ma żadnych skażeń, bo gdyby były, to Obrona Cywilna by je wykryła.
Mimo to zdecydowano o podaniu dzieciom tzw. płynu Lugola, czyli wodnego roztworu jodku potasu i pierwiastkowego jodu. Akcja został podjęta jednak zbyt późno, aby mogła rzeczywiście zabezpieczyć ludność przed skutkami promieniowania.
Katastrofa w Czarnobylu była największą w dziejach świata katastrofą reaktora jądrowego. Obecnie IV reaktor pokryty jest ochronnym budynkiem (tzw. sarkofagiem), a elektrownia w Czarnobylu została ostatecznie zamknięta.
Czarnobylska tragedia ostatecznie przesądziła o zaniechaniu w Polsce programu budowy central jądrowych, mimo że realizacja takiej elektrowni w Żarnowcu była już dalece zaawansowana. (mag)
Zobacz także:
w WP-Wiadomości: Koniec czarnobylskiej elektrowni