TK zbada sprawę przekazania budynku przy ul. Foksal

Prezes SDRP Jerzy Domański jest przekonany, że nie było podstaw, by Dom Dziennikarza odebrać jego stowarzyszeniu. Prezes SDP Krystyna Mokrosińska jest z kolei zaskoczona skargą do Trybunału, przypomina bowiem, że prawa SDP do budynku przy Foksal potwierdziła już nie tylko SKR, ale również Naczelny Sąd Administracyjny i Sąd Najwyższy.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 r. SDP zostało zawieszone, a w 1982 r. rozwiązane. Wówczas powołano komisję likwidacyjną, która zajmowała się likwidacją majątku SDP - w tym Domu Dziennikarza. Wiosną 1982 r. powstało tymczasem Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL, któremu komisja przyznała budynek przy ul. Foksal.

Po 1989 r. SDPRL zmieniło nazwę na Stowarzyszenie Dziennikarzy RP i w dalszym ciągu użytkowało Dom Dziennikarza. Tymczasem SDP w 1989 r. zarejestrowało się ponownie - ostatni prezes "starego" SDP Stefan Bratkowski, a także członkowie władz stowarzyszenia, m.in. Jerzy Turowicz, Kazimierz Dziewanowski i Jacek Kalabiński, oświadczyli, że "nowe" SDP jest kontynuatorem tradycji i ideologii organizacji rozwiązanej w stanie wojennym.

Od reaktywacji SDP podjęło starania o odzyskanie swego majątku. W czerwcu 2001 r. minister spraw wewnętrznych stwierdził nieważność decyzji sprzed 19 lat o rozwiązaniu SDP. Od początku lat 90. na mocy ustawy o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego postępowanie o zwrot budynku przy Foksal trwało w Społecznej Komisji Rewindykacyjnej.

Postępowanie toczyło się ponad 10 lat - we wrześniu 2001 r. SKR orzekła, że SDP - jako kontynuator organizacji rozwiązanej w stanie wojennym - ma prawo do jego majątku, w tym budynku przy Foksal. O "tożsamości bytu prawnego" dawnego i nowego SDP świadczyła według komisji kontynuacja działania już po rozwiązaniu (powoływano się m.in. na uchwałę z 1988 r., a także na porozumienie reaktywowanego SDP z Bratkowskim, na mocy którego upominano się o majątek rozwiązanej wtedy organizacji).

Decyzję komisji SDRP zaskarżyło do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten w 2002 r. nie uwzględnił jednak jego argumentów i utrzymał w mocy postanowienie komisji rewindykacyjnej. NSA uznał, że za prawami SDP przemawia dodatkowo ustawa o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, która przewiduje, że aby takie prawa nabyć, dawna i nowa organizacja musi być "uznawana za tożsamą".

Rewizję nadzwyczajną od tego wyroku wniósł do Sądu Najwyższego Prokurator Generalny Grzegorz Kurczuk na wniosek SDRP. SN utrzymał jednak w mocy decyzję SKR, a także wyrok NSA, orzekając, że SDRP ma zwrócić majątek reaktywowanemu SDP. Po orzeczeniu SN SDP przejęło Dom Dziennikarza.

Zapowiedziana na 14 listopada rozprawa przed Trybunałem dotyczy zgodności z konstytucją przepisów ustawy o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego. Stanowiły one, że postępowanie o zwrot tak utraconego majątku prowadzi się przed Społeczną Komisją Rewindykacyjną. Według SDRP było to niezgodne z konstytucją, bowiem tego rodzaju sprawy "powinny toczyć się przed niezawisłym sądem".

Dlatego naszym zdaniem decyzja SKR jest niezgodna z konstytucją. Liczę, że TK uzna pozaprawność tej decyzji, co wcale nie znaczy, że my wtedy nie szukalibyśmy jakiegoś kompromisowego rozwiązania, dotyczącego budynku przy Foksal. Osobiście uważam, że powinien on stanowić w ogóle majątek dziennikarski, a nie stowarzyszeniowy, a stowarzyszenia powinny nim tylko zarządzać. Nie ma takiej obawy, że my byśmy polecieli zabierać klucze - powiedział Domański.

Mokrosińska powiedziała z kolei, że skarga SDRP do TK jest dla niej "szokiem".

Przejęliśmy ten dom z ogromnymi długami, które oni zrobili. Poza tym SDRP do tej pory bezprawnie okupuje tam część pomieszczeń, nie płacą czynszu, nie odpowiadają na nasze listy. Okupują np. całą ogromną bibliotekę, a ja zbiory pracowni wolnego słowa z unikalnymi materiałami trzymam gdzieś na poddaszu, bo nie mam gdzie tego przenieść. Dlatego ta skarga jest to dla mnie coś zdumiewającego - podkreśliła.

Mokrosińska przypomniała, że SDRP dostało też od wojewody mazowieckiego nakaz eksmisji z tych pomieszczeń, który do tej pory nie został wykonany. Dwa lata temu ówczesny wojewoda mazowiecki Leszek Mizieliński wszczął postępowanie egzekucji administracyjnej, a potem palcem nie kiwnął, żeby ją przeprowadzić do końca - powiedziała szefowa SDP. Dlatego - jak dodała - zamierza ona skierować sprawę zaniechania działań przez wojewodę do sądu.

Najpierw powiadomię jednak o tym wojewodę i ministra SWiA Ludwika Dorna, a jeśli w ciągu dwóch tygodni nie otrzymam odpowiedzi, skierują sprawę do sądu - powiedziała Mokrosińska.