TK zajmie się mechanizmem warunkowości. Jest stanowisko Sejmu

Wniosek w sprawie mechanizmu warunkowości skierował do TK w grudniu zeszłego roku prokurator generalny Zbigniew Ziobro. Jego zdaniem, jest to rozwiązanie jaskrawo sprzecznym z polską konstytucją, a "ten szantaż i przemoc ekonomiczna" są stosowane przez Komisję Europejską "do wymuszania zmian w dowolnym obszarze pod pretekstem praworządności".

Kwestię unijnego mechanizmu "pieniądze za praworządność" zbada w środę pełen skład Trybunału. Sprawozdawcą będzie sędzia Stanisław Piotrowicz. Rozprawa w tej sprawie ma rozpocząć się w środę o godz. 9.

We wtorek omówieniem stanowiska Sejmu sprawie unijnych przepisów zajęła się sejmowa komisja ustawodawcza. Zgodnie z zarekomendowanym przez komisję stanowiskiem Sejmu "zaskarżony przepis Traktatu o funkcjonowaniu UE jest niezgodny z polską konstytucją w zakresie, w jakim stanowi podstawę przekazania Parlamentowi i Radzie upoważnienia do przyjęcia zasad finansowych określających (...) warunki przyznawania środków budżetowych państwu członkowskiemu UE w zależności od wyniku oceny spełnienia wymogów państwa prawnego oraz przyznania Komisji Europejskiej kompetencji do oceny spełniania przez państwo członkowskie wymogów państwa prawnego".

- Tutaj nie kwestionuje się jako takiego przepisu Traktatu, a jedynie jego pewien sposób rozumienia, który jest niezgodny z zapisami polskiej konstytucji - zastrzegł sejmowy ekspert, przedstawiając projekt stanowiska Izby.

Przeciwko takiemu projektowi stanowiska Sejmu opowiedziała się opozycja. - Taki mechanizm warunkowości w przyznawaniu środków unijnych jest jak najbardziej niezbędny. Potrzebujemy, bazując na doświadczeniach ostatnich sześciu lat, wszelkich możliwych mechanizmów, które będą weryfikowały i gwarantowały to, że olbrzymie środki pomocowe będą trafiały do Polek i Polaków, a nie, że będą rozkradane przez złodziei - tłumaczyła Kamila Gasiuk-Pihowicz z KO.

Posłanka KO dodała, że "niezależnie od tego, co jutro orzeknie trybunał pani Przyłębskiej, to te rozwiązania nadal będą Polskę obowiązywały, Polska nadal będzie oceniana według reguł określonych w tym rozporządzeniu i żadne jutrzejsze orzeczenie nie uchyli tego rozporządzenia na gruncie UE".

- Ten wniosek prokuratora generalnego ma wyłącznie wymiar polityczny - podkreśliła.

Odnosząc się do wypowiedzi Gasiuk-Pihowicz, Marek Ast (PiS) zaznaczył, że kibicuje ona "tym decyzjom, które bez podstawy prawnej nakładają na Polskę kary". - Nie odniosła się pani do argumentów z projektu stanowiska, tylko wystąpiła pani z polityczną tyradą - ocenił poseł PiS.

Ostatecznie w głosowaniu za pozytywnym zaopiniowaniem przedstawionego stanowiska opowiedziało się 16 posłów, przeciw było 13, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Mechanizm wiążący dostęp do środków unijnych z kwestią praworządności zawarty został w rozporządzeniu, które zostało ostatecznie wynegocjowane na szczycie w Brukseli w grudniu 2020 r. W konkluzjach szczytu zapisano, że samo ustalenie, iż doszło do naruszenia zasady państwa prawnego nie wystarczy do uruchomienia zawartego w rozporządzeniu mechanizmu blokowania środków unijnych. Jak wynika z konkluzji, celem rozporządzenia jest ochrona funduszy UE przed ich ewentualnym niewłaściwym wykorzystaniem.

W marcu ub.r. dwa państwa członkowskie - Polska i Węgry - zaskarżyły ten mechanizm warunkowości do Trybunału Sprawiedliwości UE. Unijny trybunał także ma wydać wyrok tej sprawie w środę. W opinii rzecznika generalnego TSUE, która nie wiąże sędziów, ale często jest podstawą wyroku, skargi Polski i Węgier należy oddalić.