Tablice z postulatami do muzeum, a co ze stocznią?
Być może już w sobotę 21 postulatów robotników strajkujących w sierpniu 1980 roku w Stoczni Gdańskiej zostanie wpisanych na listę najważniejszych zabytków dokumentalnych w dziejach ludzkości. Ale obecnej sytuacji gdańskiej stoczni wcale to nie poprawi.
29.08.2003 07:43
Wczoraj dwie wielkie tablice z postulatami, które w czasie strajku zawisły nad bramą stoczni, zaprezentowano uczestnikom VI Spotkania Międzynarodowego Komitetu Doradczego Programu "Pamięć Świata", mający jutro rozstrzygnąć o wpisaniu ich do rejestru UNESCO.
Na uroczystości, obok Lecha Wałęsy i innych przywódców strajku, obecni byli m.in. Arkadiusz Rybicki i Maciej Grzywaczewski, którzy wpadli na pomysł upublicznienia postulatów na tablicach, a następnie własnoręcznie je wypisali oraz Wiesław Urbański i Dariusz Chełkowski, dzięki którym tablice przetrwały stan wojenny w nienaruszonym stanie. Lech Wałęsa wspominał, że podczas prac Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego cały czas dążył do maksymalnego ograniczenia liczby postulatów.
- Pamiętałem jak po grudniu 1970 roku przedstawiliśmy władzom coś z 1800 postulatów, w tym takie jak skarpety czy rękawice ochronne. Potem druga strona mogła mówić: "owszem zrealizowaliśmy 95 procent waszych żądań", ale te niezrealizowane pięć procent, to były te najważniejsze.
O tym, które z tamtych żądań należałoby powtórzyć dziś, były szef "Solidarności" nie chciał powiedzieć wprost. - To było skierowane do władzy, która wszystko reglamentowała, więc musiało mieć charakter żądań. Teraz to już sprawa demokracji, partii politycznych i ich programów.
Od problemów współczesności nie dało się jednak uciec. Wychodzącego po uroczystości Lecha Wałęsę otoczyli związkowcy ze stoczniowej "Solidarności", domagając się pomocy w ratowaniu zakładu. - Przestrzegałem przed Szlantą, toście mnie wtedy wykrzyczeli - odpowiadał Wałęsa, ale obiecał, że pomocy nie odmówi.
O tym trzeba pamiętać
Lista "Pamięć Świata" obejmuje najważniejsze zabytki dokumentalne w dziejach ludzkości. Obecnie zawiera 68 obiektów z 33 krajów. Znajdują się na nim trzy dokumenty z Polski - rękopis dzieła Mikołaja Kopernika "De revolutionibus", kolekcja autografów dzieł Fryderyka Chopina oraz Archiwum Ringelbluma, konspiracyjne archiwum warszawskiego getta 1939-1943.
Na odbywające się w Gdańsku obrady Komitetu Doradczego Programu "Pamięć Świata" zgłoszono ogółem 41 obiektów z 27 krajów. Polska, obok postulatów sierpniowych, zgłosiła także Akt Konfederacji Generalnej Warszawskiej z 1573 r., wprowadzający jako pierwszy w nowożytnej Europie tolerancję religijną jako jedną z zasad ustrojowych.
Dariusz Szreter
