"Szokujący raport" o tym, co robili dzieciom irlandzcy księża

Przez trzy lata komisja badała tajne archiwa kościelne; sprawdzano też rolę policji, biskupów i władz w ukrywaniu prawdy.

W wyniku praktykowanej wówczas postawy "nie mów sam, nie pytaj innych", kilkaset przypadków seksualnego wykorzystywania nieletnich, o których od 1940 r. poinformowało ok. 450 osób, zostało zatuszowanych przez władze duchowne. Reguły życia kościelnego sprzyjały tej zmowie milczenia.

Ale raport nie skupia się tylko na Kościele; zajmuje się także reakcją władz państwowych, stwierdzając: "Władze ułatwiały tuszowanie takich spraw przez to, iż nie wywiązywały się ze swoich obowiązków równego stosowania prawa i dopuszczały do tego, że instytucje kościelne były poza zasięgiem normalnego procesu egzekwowania prawa".

Rząd Irlandii przeprosił, że nie zdołał ochronić dzieci i zapewnił, że nigdy już nie dopuści do podobnej sytuacji. Minister sprawiedliwości Irlandii Dermot Ahern podkreślił, że nikt nie jest ponad prawem, a winni muszą zapłacić za swoje zbrodnie. Zaapelował też do poszkodowanych, by zgłaszali się na policję.

Pierwsze dokumenty przekazał władzom w 1995 r. ówczesny arcybiskup archidiecezji w Dublinie kardynał Desmond Connell, ale nie były to wszystkie materiały. W tym czasie kardynał miał udokumentowane skargi przeciwko co najmniej 28 księżom. Dwóch księży kardynał Connell usunął ze stanu duchownego.

Autorzy raportu ustalili m.in., że jeden z księży wykorzystywał seksualnie ponad 100 dzieci; inny przyznał się, że dopuszczał się takich czynów w odstępie dwóch tygodni w czasie 25 lat posługi. Jedna ze skarg dotyczyła księdza, który następnie przyznał się do wykorzystywania co najmniej sześciorga innych dzieci.

W jednym przypadku policji zajęło 20 lat, zanim zdecydowała się na wszczęcie postępowania przeciwko księdzu. W kilku sytuacjach policja poinformowała władze diecezjalne o przypadkach niewłaściwego stosunku księży do dzieci, zamiast je zbadać we własnym zakresie.

Z faktu, iż archidiecezja w 1987 r. wykupiła polisę ubezpieczeniową z myślą o nieletnich poszkodowanych przez księży, raport wyciąga wniosek, że hierarchowie byli świadomi, iż skandale związane z seksualnym wykorzystywaniem nieletnich będą dla Kościoła kosztowne. W tym czasie czterech arcybiskupów wiedziało o skargach na 17 księży.

"Aż do połowy lat 90. archidiecezja w Dublinie zajęta była przede wszystkim utrzymywaniem tajemnicy, unikaniem skandalu, ochroną reputacji Kościoła i zachowaniem aktywów majątkowych" - stwierdza raport.

Według autorów raportu, część duchownych, którzy wykorzystywali seksualnie dzieci, była przez zwierzchników po prostu przenoszona w inne miejsce. Zdaniem śledczych, na pierwszym miejscu stawiano ochronę reputacji Kościoła katolickiego, a nie dobro pokrzywdzonych dzieci.

Hierarchowie kościelni ostrzegają, że treść raportu jest szokująca. Arcybiskup Diarmuid Martin w zeszłym tygodniu mówił, że w dokumencie przeczytamy o nieczystych występkach, do których dochodziło w archidiecezji dublińskiej.

Raport jest już gotowy od miesięcy, jednak jego publikacja została opóźniona do czasu wydania orzeczenia przez Sąd Najwyższy. Na jego wniosek niektóre części dokumentu zostały zatajone, ze względu na dobro postępowania.

To już drugi tego typu raport opublikowany w Irlandii, pierwszy, upubliczniony w maju dotyczył zakonnic, które znęcały się nad dziećmi mieszkającymi w domach opieki.

Pięć zakonów męskich i żeńskich ogłosiło, że przekaże znaczne sumy pieniędzy na specjalny fundusz powierniczy dla ofiar wykorzystywania seksualnego i na związany z nim fundusz poradnictwa. Od czasu ujawnienia przypadków wykorzystywania dzieci i znęcania się nad nimi przez duchownych, Kościół katolicki w Irlandii zobowiązał się do wypłacenia ponad 160 milionów euro na odszkodowania dla pokrzywdzonych.

Irlandzki Kościół przyjął wytyczne w sprawie ochrony dzieci w 1996 r., po ujawnieniu dwa lata wcześniej pierwszych przypadków seksualnego wykorzystywania nieletnich przez księży. W 2006 r., w następstwie dalszych przypadków ujawnionych w diecezji Ferns, Kościół powołał niezależne ciało NBSC (National Board for the Safeguarding of Children) zajmujące się ochroną młodocianych w Kościele.