Święcenie pokarmów - tradycje i współczesność
Jednym z najstarszych a jednocześnie najpowszechniejszych zwyczajów chrześcijańskich, związanych z obrzędowością Wielkiego Tygodnia, jest święcenie pokarmów w Wielką Sobotę.
25.03.2005 | aktual.: 25.03.2005 11:28
Praktyka ta sięga czasów przedchrześcijańskich, choć miała wówczas oczywiście inny przebieg i wymowę. Kościół tak na Zachodzie, jak i na Wschodzie przejął i uświęcił niektóre najważniejsze elementy tych czynności, przede wszystkim dobór pokarmów.
Na tradycyjny koszyk ze "święconką" składają się gotowane na twardo i pomalowane jaja, kromka chleba (rzadziej innego pieczywa)
, kawałki wędlin, figurka baranka z cukru lub ciasta oraz - często - owoce, warzywa. Niemal każdy z tych pokarmów ma własną symbolikę.
Jajko już w starożytności ucieleśniało żywotne siły przyrody, budzącej się na wiosnę. Chrześcijaństwo nadało mu głębszy sens, widząc w jajku symbol zmartwychwstania.
Chleb symbolizuje ciało Chrystusa - "chleb żywy, który zstąpił z nieba". Natomiast pozostałe dodatki, zwłaszcza mięso, mają przypominać o Bożym miłosierdziu wobec ludzi, zmęczonych i zgłodniałych w wyniku długiego postu.
Poświęcone pokarmy stawia się na stole wielkanocnym i od nich, a w szczególności od jajek, należy rozpoczynać śniadanie wielkanocne.
W dawnych wiekach zarówno same przyjęcia, jak i zawartość święconki, były niesłychanie okazałe, zwłaszcza na dworach szlacheckich i magnackich.
Wojewoda Paweł Jan Sapieha za czasów króla Władysława IV - jak podaje jeden z kronikarzy - przygotował święcone, złożone z czterech dzików wypełnionych wieprzowiną (symbolizujących pory roku), 12 jeleni ze złotymi rogami, nadzianych zwierzyną łowną (symbol miesięcy w roku), 52 ciast wysadzanych bakaliami (symbol tygodni) oraz 365 babek z napisami (symbol dni).
Ponadto były tam cztery puchary z najprzedniejszym starym winem, 12 srebrnych konewek, 52 również srebrne baryłki z winami zagranicznymi, 365 gąsiorków wina węgierskiego i 8760 kwart miodu - dla czeladzi dworskiej.
