Światowy Dzień Osób Jąkających się

Światowy Dzień Osób Jąkających się został ustanowiony w 1998 roku, podczas V Światowego Kongresu Osób Jąkających się w Johannesburgu (RPA).

Jąkanie się to wada wymowy polegająca na przerywaniu pośrodku sylab, słów i zdań, powtarzaniu głosek, zacinaniu się i zmianie natężenia głosu bez intencji mówiącego. Na tę dolegliwość cierpi około pół miliona Polaków.

Jąkający się - jak podają przedstawiciele Polskiego Związku Jąkających się - są skrępowani i zawstydzeni swoją wadą wymowy; czują się wyobcowani, boją się odezwać. Ludzie często nie wiedzą, jak się zachować, gdy ktoś się jąka - i uciekają od rozmów. Powstaje błędne koło, a u osób jąkających się wzrasta poczucie izolacji.

A brak możliwości poprawnego skomunikowania się to dla nas niestety problem, z którym borykamy się codziennie. Wiele jąkających się osób jest nieśmiałych, ma kłopot z nawiązywaniem znajomości, czy znalezieniem pracy - twierdzu Polski Związek Jąkających się.

Jąkanie można leczyć - im wcześniej tym większe są szanse na efekty. prezes centrum rozwoju osobowości i funkcjonowania społecznego Arka w Krakowie Bogdan Pietrus podkreśla jednak, że że czasem - szczególnie już w dorosłym życiu - jąkanie się przestaje tak bardzo przeszkadzać. Niekiedy jest to cecha, dzięki której jesteśmy rozpoznawani lepiej od innych.

Wśród znanych Polaków, którzy jąkają się można wymienić Jurka Owsiaka, Łukasza Golca i Adama Michnika. Inni znani jąkający się Polacy, to na przykład bokser Andrzej Gołota oraz piłkarze Marek Citko i Sławomir Majak.

Jąkającym się bokserem jest również Mike Tyson, a spośród zagranicznych piłkarzy ten problem ma z kolei Romario. Jąkają się także aktorzy - na przykład Eric Roberts i Bruce Willis.

Wśród nieżyjących już znanych osób, które jąkały się należy wymienić między innymi Mojżesza, Arystotelesa, cesarza Klaudiusza, Izaaka Newtona i Karola Darwina, Winstona Churchilla i Marylin Monroe.

Polski Związek Jąkających się radzi, by osoby z taką przypadłością zaakceptowały, że mają problemy z płynnym mówieniem. Podkreśla, że nie powinny unikać kontaktu z innymi. Dla jąkających się dorosłych organizowane są turnusy rehabilitacyjne; dzieci i młodzież mogą korzystać z pomocy w poradniach psychologicznych i pedagogicznych.

Badania prowadzone w ostatnich latach w USA dowodzą, że jąkanie się nie jest wyłącznie wynikiem problemów z aparatem mowy, czyli nadmiernego napięcia mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych, a ma często głębsze podłoże neurologiczne. Na razie nie udało się jednak zidentyfikować dokładnej przyczyny jąkania (wchodzą tu w grę czynniki genetyczne, neurologiczne, emocjonalne).

Według szacunków, w Polsce jąka się ok. 1-2% dorosłych i ok. 4% dzieci. W sumie jest to ok. 500 tysięcy osób. Prawie 65 proc. dzieci wyrasta z jąkania, zanim skończą cztery lata, bez żadnego leczenia.