Światowy Dzień Cukrzycy pod hasłem dbałości o stopy
Z powodu cukrzycy co trzydzieści sekund jakiś pacjent na świecie traci stopę lub nogę. Tymczasem nawet 85% tych amputacji można by uniknąć dzięki prostym i tanim metodom - alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia z okazji zbliżającego się Światowego Dnia Cukrzycy, który przypada w poniedziałek 14 listopada. W roku 2005 przyświeca mu hasło: "Dbaj o stopę - Unikniesz Amputacji".
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą spowodowaną zaburzeniami metabolizmu glukozy. Schorzenie występuje w kilku podstawowych typach, ale zawsze objawia się podwyższonym poziomem glukozy we krwi - bardzo niebezpiecznym dla wielu narządów i układów: nerek, układu krążenia czy siatkówki oka.
Jednym z najpoważniejszych i kosztownych powikłań cukrzycy jest stopa cukrzycowa. Nazwą tą określa się patologiczne zmiany w tkankach stopy i owrzodzenia, którym towarzyszą infekcje. Są one spowodowane częstymi u cukrzyków zaburzeniami w unerwieniu i ukrwieniu stopy.
Z powodu uszkodzenia nerwów w stopie, pacjent nie czuje bólu. Może więc doznać urazu stopy i nawet nie będzie o tym wiedział. W 4 na 5 przypadków owrzodzenia stopy pojawiają się na skutek urazu zewnętrznego.
Z kolei zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych stopy prowadzą do niedokrwienia i niedotlenienia jej tkanek - skóry, kości, mięśni. Tkanki zmieniają się chorobowo i są bardzo podatne na infekcję, która - z powodu osłabienia odporności przy cukrzycy - rozprzestrzenia się bardzo szybko i zagraża życiu chorego. W rezultacie może zajść konieczność amputacji palców, często całej stopy, a nawet całej nogi.
O tym, że stopa cukrzycowa jest poważnym problemem zdrowotnym, świadczą statystyki, z których wynika, że od 40 do 70 proc. wszystkich amputacji nóg przeprowadza się u cukrzyków. W Polsce jest ich 4-5 tys. rocznie.
Koszty leczenia i zapobiegania stopie cukrzycowej są znacznie niższe niż koszty amputacji i jej skutków. Według prezesa Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, Andrzeja Baumana, w Polsce amputacja kosztuje średnio 1,5 tys. złotych. Do tego dochodzą koszty hospitalizacji, rehabilitacji i rent inwalidzkich. Tymczasem wyleczenie zmian chorobowych stopy (trwające kilka dni do kilku tygodni) kosztuje ok. 200 zł.
Tymczasem amputacji u chorych na cukrzycę można by uniknąć nawet w 85 proc. przypadków - głównie dzięki wyrównywaniu poziomu glukozy w krwi pacjenta. Chorzy powinni być uczeni prawidłowej higieny stóp, sposobów unikania urazów, noszenia wygodnego obuwia i skarpet bez szwów. Ważne jest również prawidłowe leczenie owrzodzeń stopy - przez zespół złożony z lekarzy wielu specjalności.
Do ustanowienia Światowego Dnia Cukrzycy - w 1991 roku - przyczynił się dramatyczny wzrost zachorowań na cukrzycę na całym świecie. Jak wynika z szacunków, liczba osób z cukrzycą w 2003 roku wynosiła 194 mln, a już za 20 lat dojdzie do 333 mln.
Wzrost dotyczy przede wszystkim chorych na cukrzycę typu II, która dotyka osób starszych i jest wywołana nieprawidłową reakcją organizmu na insulinę - hormon regulujący poziom glukozy. Istotny udział w jej rozwoju ogrywa styl życia - m.in. objadanie się i brak ruchu.
Światowy Dzień Cukrzycy jest obecnie obchodzony w 151 krajach świata. W Polsce tegorocznym centrum obchodów jest Kraków, gdyż to właśnie tam, przy Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, działa pierwszy polski specjalistyczny ośrodek leczenia zespołu stopy cukrzycowej.
27 listopada, od godz. 9 do 16, w Hali "Wisły" chętni z całej Polski będą mogli bezpłatnie zmierzyć poziom glukozy, cholesterolu oraz ciśnienia krwi, jak również zbadać swoje stopy, uzyskać porady dietetyka, ortopedy i szewca oraz dowiedzieć się więcej na temat cukrzycy i jej powikłań.