Stan wyjątkowy. Co może oznaczać jego wprowadzenie dla kraju?
Polska walczy obecnie z drugą falą pandemii koronawirusa. Władze regularnie informują o kolejnych obostrzeniach. Polacy coraz częściej zastanawiają się, czy stan wyjątkowy zostanie wprowadzony. Co mogłoby to oznaczać?
W piątek rano Ministerstwo Zdrowia poinformowało o wzroście liczby osób zakażonych koronawirusem w Polsce. Przez ostatnią dobę przybyło 21 629 nowych przypadków. Z powodu COVID-19 zmarły 202 osoby. Ponad 20 tys. odnotowanych zakażeń dziennie, od dwóch dni liczba ta daje dużo do myślenia. W związku z takim przyrostem zachorowań władze mogą zdecydować się na wprowadzenie stanu wyjątkowego.
Zgodnie z artykułem 230. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, stan wyjątkowy może być wprowadzony w sytuacji, gdy pojawia się bezpośrednie zagrożenie konstytucyjne ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego. To znaczy, że wprowadzony może być w sytuacji, gdy niektóre prawa i swobody obywatelskie ulegają znacznym ograniczeniom.
Stan wyjątkowy. Najważniejsze zasady
Stan wyjątkowy może zostać wprowadzony na okres nie dłuższy niż 90 dni na wniosek Rady Ministrów, i może się wiązać między innymi z:
- zawieszeniem możliwości strajków i protestów oraz możliwości zrzeszania się
- zawieszeniem organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadzeń, imprez masowych;
- zakazem możliwości prowadzenia działalności kulturowej na imprezach artystycznych;
- zawieszeniem prawa do swobody ruchu osobowego i towarowego na drogach publicznych (w tym: kolejach, drogach wodnych i lotniczych).
Stan wyjątkowy w Polsce? Mateusz Morawiecki: nie wykluczamy takiej możliwości
Każdy stan wyjątkowy jest jednak traktowany indywidualnie, dlatego zakres ograniczeń wolności (jak i terenów, na którym obowiązują) jest wprowadzany w związku z konkretną sytuacją. Decyzje podejmuje Rada Ministrów w ramach rozporządzeń. Mają one uwzględniać minimalizację indywidualnych i społecznych uciążliwości wynikających z przepisów.
Stan wyjątkowy. Co mówi ustawa?
W artykule 21 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym ograniczenia podczas stanu wyjątkowego mogą dotyczyć także:
- dostępu do towarów konsumpcyjnych,
- wolności działalności gospodarczej,
- działalności edukacyjnej,
- transportu drogowego, kolejowego, morskiego i lotniczego,
- funkcjonowania systemów łączności oraz działalności telekomunikacyjnej i pocztowej; w tym może wiązać się z nakazem wyłączenia urządzeń łączności czy zawieszeniem usług
- dostępu do informacji publicznej