"Sprawiedliwy Kazachstan – Odpowiedzialny Obywatel" – wyniki Narodowego Kurułtaju w Turkiestanie
17 czerwca 2023 r. w świętym dla całego świata turkijskiego mieście Turkiestan (duchowa stolica Kazachstanu) odbyło się II Posiedzenie Narodowego Kurułtaju (Kongresu Narodowego) pod hasłem "Sprawiedliwy Kazachstan – Odpowiedzialny Obywatel".
Pierwszego dnia delegaci ze wszystkich regionów kraju dyskutowali na aktualne tematy społeczno-polityczne. Drugiego dnia imprezy prezydent Kasym-Żomart Tokajew zabrał głos na sesji plenarnej i zapowiedział szereg inicjatyw i propozycji dalszego rozwoju kraju.
Głowa państwa zaznaczyła w swoim przemówieniu, że od I Posiedzenia Kurułtaju Narodowego w Ułytau minął dokładnie rok i w tym czasie kraj przeprowadził reformę konstytucyjną, która wzmocniła podstawy państwa i wyznaczyła długoterminowy demokratyczny wektor rozwoju kraju. Jednocześnie, jak podkreśliła, budowa Sprawiedliwego Kazachstanu jest zadaniem całego społeczeństwa, a nie tylko ministrów czy akimów (kierownictwa województw, powiatów, gmin), i każdy musi mieć w tym bezpośredni udział. Aby osiągnąć ten cel, nie wystarczy przeprowadzić reformy polityczne i gospodarcze. Ważne jest, aby następowała modernizacja indywidualnych i społecznych wartości oraz modeli zachowań ludzkich, zmieniał się światopogląd naszego narodu. Bez tego każda transformacja pójdzie na marne.
W swoim przemówieniu na Posiedzeniu prezydent Kasym-Żomart Tokajew nie tylko nakreślił wektor koncepcyjny i perspektywy rozwoju duchowego i moralnego społeczeństwa, ale także zaproponował konkretne kroki w celu realizacji nowej strategii ideologicznej kraju.
Po pierwsze, głównymi priorytetami pracy ideologicznej są kształtowanie nowej jakości narodu, dalsza ewolucja systemu wartości narodowych oraz umacnianie tożsamości narodowej.
Po drugie, od pierwszych dni prezydentury K. Tokajew konsekwentnie propaguje następujące wartości narodowe: ideały Niepodległości i patriotyzmu, kult pracy i wiedzy, praworządność, człowieczeństwo i odpowiedzialność. Ten zestaw wartości został sformułowany i podsumowany przez Prezydenta w jednej koncepcji "Sprawiedliwy Kazachstan – Zamożne Społeczeństwo – Odpowiedzialny Obywatel".
Zakrojony na szeroką skalę charakter prac nad kształtowaniem nowej etyki społecznej dyktuje konieczność odpowiedzialnego udziału w jej realizacji zarówno państwa, jak i całego społeczeństwa oraz każdego obywatela państwa.
Po trzecie, głowa państwa zaproponowała konkretne projekty w dziedzinie oświaty, nauki, kultury, które razem stanowią ukierunkowany program rozwoju życia ideowego społeczeństwa.
Co więcej, inicjatywy kształtujące nową jakość narodu są projektowane na długi okres realizacji. Tym samym prezydent wyznaczył długofalową agendę rozwoju kraju.
Po czwarte, osobno należy odnotować moment ogłoszenia inicjatyw. Jednocześnie dobiega końca wdrażanie większości reform ustrojowych i jednocześnie planowane są głębokie przemiany w gospodarce. W tej sytuacji propozycja prezydenta dotycząca wzmocnienia systemu wartości społecznych jest się bardzo na czasie.
Ogólnie rzecz biorąc, ma miejsce synchronizacja trzech wektorów reform prezydenckich: polityki, ekonomii, ideologii.
Kluczowe punkty przemówienia głowy państwa są następujące.
Reformy polityczne i społeczno-gospodarcze
Reforma konstytucyjna wzmocniła fundamenty państwa i wyznaczyła długoterminowy demokratyczny wektor rozwoju kraju.
W krótkim czasie ukształtowała się jakościowo odmienna konfiguracja kluczowych instytucji władzy, znacznie zwiększył się udział obywateli w podejmowaniu decyzji, a system ochrony praw i wolności człowieka został kompleksowo wzmocniony. Wszystko to poważnie zwiększyło strategiczną stabilność i efektywność systemu politycznego kraju, czyniąc go bardziej sprawiedliwym, otwartym i konkurencyjnym.
W rzeczywistości Kazachstan stał się jedynym krajem w środowisku geopolitycznym, który dokonał tak kardynalnych zmian ustrojowych w tak krótkim czasie. Konsekwentne innowacje ukształtowały szczególny – kazachski – model reform politycznych, który w przyszłości zostanie wypełniony nową treścią.
Wartości publiczne
Kazachstan musi harmonijnie łączyć swoje tradycyjne wartości z nowoczesnymi normami kulturowymi. Głowa państwa odnotowała sukcesy młodych ludzi, którzy osiągają wyżyny w nauce, edukacji, muzyce, kinematografii, sporcie i innych dziedzinach, pokazując światu wyjątkowość kraju.
Nowa etyka publiczna musi opierać się na wartościach jedności i stabilności, sprawiedliwości i solidarności, prawa i porządku, zaufania i odpowiedzialności. Ma stać się uosobieniem patriotyzmu, człowieczeństwa, kultu wiedzy, profesjonalizmu, oszczędności, pracowitości. Przede wszystkim należy docenić jedną z najważniejszych cech osobowości - pełen szacunku stosunek do własnej ziemi i kraju.
Sprawiedliwy Kazachstan zbudują tylko odpowiedzialni obywatele.
"Sprawiedliwy Kazachstan" i "Odpowiedzialny Obywatel" to dwa powiązane ze sobą pojęcia, które zawsze należy traktować jako niewzruszone filary kraju.
Udoskonalenie symboli państwowych
Konieczne jest dalsze udoskonalenie symboliki heraldycznej kraju. Przede wszystkim konieczne jest sprowadzenie herbów regionów i miast kraju do wspólnego mianownika.
Należy usprawnić system opracowywania i zatwierdzania symboli regionalnych, ujednolicając go we wszystkich regionach.
System nagród państwowych
Bardzo ważne jest, aby ordery i medale miały głęboką symbolikę, były niepowtarzalne i znajdowały szeroki oddźwięk w społeczeństwie. Konieczne jest nadanie kilku orderom państwowym imion wybitnych osobistości Kazachstanu.
W przyszłym roku, w Dzień Republiki, Kazachstan uczci zasługi zasłużonych obywateli orderami nazwanymi na cześć postaci historycznych.
Umocnienie tożsamości historycznej narodu
Wielotomowa publikacja naukowa dotycząca historii Kazachstanu odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu kanonicznego obrazu jego przeszłości.
Grupa historyków krajowych i zagranicznych przeprowadziła podstawowe prace nad napisaniem siedmiu tomów historii Kazachstanu od starożytności do współczesności. Przygotowanie wielotomowej książki o historii Kazachstanu musi zakończyć się do połowy przyszłego roku.
Konieczne jest zdefiniowanie jednej serii wybitnych postaci w historii narodu Kazachstanu. Staną się jednym z kluczowych "wyznaczników" tożsamości narodowej w kraju i za granicą.
Należy ukrócić praktykę przypisywania różnym przedmiotom nazwisk postaci z okresu sowieckiego, których biografie są celowo mitologizowane na rzecz czyichś osobistych zainteresowań i preferencji.
Kompleksowa promocja dziedzictwa kulturowego Kazachstanu
Aby zmodernizować kraj, konieczne jest efektywne wykorzystanie możliwości "soft power". Jedną z kluczowych instytucji powinna tu być Kazachstańska Agencja Rozwoju Międzynarodowego "KazAID" podlegająca Ministerstwu Spraw Zagranicznych.
Rezerwaty przyrody Burabaj i Markakol, a także sztuka muzyczna i lalkowa Orteke są wpisane na listę UNESCO, co znacząco przyczyni się do promocji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Kazachstanu na świecie. Konieczne jest kontynuowanie prac nad wpisaniem naszych unikalnych tradycji i obiektów na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Prezydent Kasym-Żomart Tokajew popiera inicjatywę nadania mauzoleum Chodży Ahmada Jasawiego statusu narodowego pomnika historii i kultury.
V Światowe Igrzyska Nomadów odbędą się w przyszłym roku w Kazachstanie. Wydarzenie to przyczyni się do rozwoju sportu narodowego.
Wychowanie kolejnego pokolenia
Istotne jest wzmocnienie działań na rzecz usprawnienia pracy edukacyjnej. Ostatnio w placówkach oświatowych coraz częściej dochodzi do zastraszania, przemocy i agresji.
Problem przemocy domowej również nie schodzi z agendy. Osoby, które popełniły takie przestępstwa, muszą koniecznie zostać pociągnięte do odpowiedzialności zgodnie z prawem. Pomyślny rozwój kraju zależy bezpośrednio od tak ważnej instytucji społecznej, jaką jest rodzina.
Konieczne jest, aby szkoła pełniła także funkcję nie tylko ośrodka wiedzy i oświecenia, ale pełniła również funkcje wychowawcze. Zadaniem nauczyciela, obok wiedzy, jest zaszczepienie w uczniu ideałów humanistycznych.
Poczucie patriotyzmu musi być zakorzenione w każdym dziecku. Należy nadać impuls działalności organizacji dziecięcych i młodzieżowych.
Konieczne jest wspieranie wolontariuszy przez całe społeczeństwo, docenianie i celebrowanie ich pracy.
Ważne jest, aby zaszczepić w dzieciach wysoką kulturę ekologiczną, pokazać im przykład szacunku do przyrody.
Dla wszechstronnego rozwoju duchowego uczniów konieczne jest stworzenie warunków do zwiedzania teatrów, muzeów i różnych miejsc historycznych.
Uczniom należy zapewnić wykłady na temat zdrowego rozwoju osobistego. Z ławki szkolnej należy zaszczepiać tak ważne umiejętności, jak umiejętność analizowania i przyswajania informacji, prawidłowego planowania czasu i alokacji środków finansowych.
Konieczne jest zatrzymanie produkcji i dystrybucji substancji odurzających w zarodku.
Konieczne jest podjęcie pilnych i systemowych działań w celu zwalczania waporyzatorów i różnego rodzaju papierosów elektronicznych, które stały się niebezpiecznym zjawiskiem.
Poprawa efektywności polityki informacyjnej i rozwój przemysłu kreatywnego
Bardzo ważne jest publikowanie jak największej liczby książek, odzwierciedlających specyfikę Kazachstanu i odpowiadających narodowym interesom kraju.
Smartfon nie powinien zastępować dziecku książki. Obecnie w bibliotekach szkolnych kraju znajduje się 130 milionów książek. Jednak udział literatury pięknej wśród nich jest znikomy.
Konieczne jest rozpoczęcie realizacji nowego programu "Biblioteka Dziecięca". Należy stworzyć specjalny spis książek, obejmujący różne okresy i gatunki literatury kazachskiej. Prace z tej listy powinny być dostępne dla wszystkich dzieci.
Dla rozwoju rodzimego kina potrzebne jest nowe spojrzenie, nowy impuls. Na przykład wskazane jest stworzenie cyfrowego systemu określającego liczbę widzów w kinie.
Przemysł filmowy należy traktować jako odrębny sektor gospodarki. Konieczna jest kompleksowa reforma branży filmowej w ścisłej współpracy ze specjalistami.
Zapewnienie wysokiej jakości wsparcia eksperckiego i analitycznego polityki państwa
Niezwykle ważne jest, aby w procesie decyzyjnym uwzględniane były nastroje społeczne, życzenia i propozycje obywateli. Podejście to powinno być praktykowane przez organy państwowe wszystkich szczebli. Ostatecznie jest to gwarancja stabilności i harmonii w społeczeństwie, zrównoważonego i dynamicznego rozwoju naszego kraju. Na tym właśnie polega istota pojęcia "państwa słuchającego".
Efektywność administracji publicznej w dużej mierze zależy od jakości zaplecza analitycznego.
Państwo pilnie potrzebuje kompleksowych badań i zaleceń w celu rozwiązania ważnych społecznie problemów i zapewnienia wszechstronnego rozwoju kraju.
Organizacje eksperckie powinny dokładnie przeanalizować wszystkie obszary rozwoju kraju od czasu odzyskania niepodległości, zidentyfikować przyczyny i konsekwencje popełnionych błędów.
Rozwój obszarów przygranicznych
Ani centymetr, ani jedna garstka naszej ziemi nie zostanie oddana obcokrajowcom. Kazachstan zachowa to jak oczko w głowie.
W niektórych przygranicznych wioskach populacja gwałtownie spadła. Wpływ na to miała między innymi podjęta wówczas decyzja o zjednoczeniu niektórych obszarów. W ubiegłym roku utworzono obwody Abaj, Ułytau i Żetysu. Ten krok dał potężny impuls do rozwoju tych regionów.
Partia Amanat wystąpiła z szeregiem inicjatyw mających na celu przywrócenie terenów przygranicznych. Głowa państwa zdecydowała o przywróceniu regionów Katon-Karagaj, Markakol i Makanczynsk. Kwestia ta jest również bardzo istotna z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa narodowego.
Język państwowy
W Kazachstanie stworzono sprzyjające warunki do posługiwania się językiem ojczystym przez przedstawicieli różnych grup etnicznych. To podejście się nie zmieni.
Oprócz codziennych środków komunikacji, język kazachski powinien stać się językiem nauki i edukacji.
Język kazachski będzie się stopniowo rozwijał, działając jako główny czynnik konsolidacji całego narodu Kazachstanu.
Dalsza odnowa aparatu państwowego
Zadanie polega na wzmocnieniu samorządu terytorialnego, nadaniu urzędnikom większej samodzielności.
Ministrowie, akimowie i inni urzędnicy państwowi muszą łączyć dwie główne cechy – profesjonalizm i patriotyzm.
Prezydent nie jest świętą postacią, która stoi ponad ludźmi. Jednocześnie społeczeństwo powinno odnosić się z szacunkiem do głowy państwa i osób zajmujących czołowe stanowiska w rządzie. Dojrzali politycznie, odpowiedzialni obywatele powinni im wspomóc przydatnymi radami i konkretnymi propozycjami. W ten sposób powstanie wysoka kultura polityczna, charakterystyczna dla krajów cywilizowanych.
O Narodowym Kurułtaju
14 czerwca 2022 r. głowa państwa podpisała dekret o utworzeniu Narodowego Kurułtaju, organu opiniodawczo-doradczego przy Prezydencie Kazachstanu. Kurułtaj poprzedziła instytucja Krajowej Rady Zaufania Publicznego. Pierwsze spotkanie Narodowego Kurułtaju odbyło się 16 czerwca 2022 roku w Ułytau.
Podczas gdy na spotkaniach Krajowej Rady Zaufania Publicznego omawiano bieżące problemy społeczno-gospodarcze i kwestie reform politycznych, Kurułtaj Narodowy omawia długoterminowe kwestie rozwoju konsolidacji społecznej, promowania i wzmacniania wartości narodowych.
Skład Kurułtaju Narodowego składa się z przedstawicieli rządu, grup społeczeństwa obywatelskiego i środowiska ekspertów, a także członków regionalnych rad publicznych. Spotkania Kurułtaju odbywają się raz w roku z udziałem Prezydenta Kazachstanu.
Kurułtaj ma również na celu zwiększenie udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji. Wszyscy obywatele Kazachstanu mogą składać swoje propozycje do Kurułtaju za pośrednictwem platformy internetowej.