Spór o wyższość prawa unijnego nad krajowym. Nerwowo na sali. Dziś wyrok TK

Prezes Julia Przyłębska wznowiła w czwartek rozprawę ws. wniosku premiera Mateusza Morawieckiego. - Oczekujemy, że TK nie będzie sojusznikiem wnioskodawców - przekonywał przedstawiciel RPO w mowie końcowej.

W trakcie rozprawy przedstawiciele Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wskazywali, że TSUE wykracza poza swoje kompetencje. Prof. Marek Szydło podkreślał, że statecznie to krajowy Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga o tym, czy interpretacja przyjęta przez TSUE ma moc wiążącą. Ocenił, że orzeczenie TSUE jest niebezpiecznym precedensem. Wskazał, że "TSUE nakazuje polskim sędziom podejmować działania, które są niekonstytucyjne".

Padło pytanie o możliwość wyjścia Polski z Unii

W dalszej części poproszono o odpowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które podziela wniosek premiera. Sędzia TK zadał pytanie, czy jeśli wyroki TK są ostateczne, a konsekwencją odpowiedzi na wniosek premiera może być zmiana traktatu, konstytucji lub wyjście z UE to czy rząd nie powinien wcześniej zapytać o zdanie suwerena, czy nie przewiduje się np. referendum w tej kwestii.

Przedstawiciele MSZ powoływali się na przykład z innych krajów europejskich, twierdząc, że sądy innych państw "wprost odmawiały" stosowania niektórych wyroków TSUE, a z Unii Europejskiej nie wychodzą i takiego zamiaru nie mają.

Kolejne pytania do wnioskodawców zadawał sędzia TK Jarosław Wyrębak. Zwrócił się o przedstawienie swojego zdania do przedstawicieli Rzecznika Praw Obywatelskich. Maciej Taborowski z biura rzecznika przekonywał, że "konsekwencją wniosku będzie obniżenie ochrony polskich obywateli w stosunku do standardów unijnych".

"To jest proste pytanie". Sędzia Stanisław Piotrowicz ponagla przedstawicieli RPO

Sędzia Stanisław Piotrowicz kierował pytania do przedstawicieli RPO o ich zarzuty dotyczące wadliwego sposobu powoływania sędziów. Prosił o wskazanie przepisu konstytucji, który został złamany przy powoływaniu KRS.

- To jest proste pytanie. Mam nadzieję, że doczekam się odpowiedzi - denerwował się Piotrowicz. - Przyczepianie się do jednego przepisu konstytucji nie ma żadnego sensu, jest dużo więcej czynników, które są brane pod uwagę - wyjaśniał zastępca RPO Maciej Taborowski.

Właściwie przy każdej odpowiedzi RPO, sędzia kwitował: "Czyli znów brak konkretów".

Przedstawiciel RPO przekonuje, że ustawodawca ma prawo zmienić zasady obsadzania sędziów, jednak podlega to potem ocenie Trybunału.

Krystyna Pawłowicz: w czyim interesie występuje RPO?

Sędzia Krystyna Pawłowicz zadała jedno pytanie do przedstawicieli Rzecznik Praw Obywatelskich. - W czyim interesie RPO przystąpił do niniejszego postępowania? - mówiła.

- Jakie są to interesy, by uznać podrzędność polskiej konstytucji, czyli woli polskich obywateli wobec regulacji zewnętrznych, traktatowych? - dodała Pawłowicz.

Maciej Taborowski podkreślał, że RPO występuje w interesie polskich obywateli.

Pikieta przed TK

Przed Trybunałem Konstytucyjnym cały czas trwa protest. Osoby zgromadzone na ulicy trzymają transparenty z napisami: "Izba dyscyplinarna nie jest sądem", "Polexit. Prezent dla Putina".

To już kolejne posiedzenie Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie. Ostatnia rozprawa została przerwana. Jak argumentowała Julia Przyłębska, powodem było pojawienie się nowych zarzutów i konieczności przygotowania wnikliwych pytań do uczestników postępowania.

Wniosek premiera Mateusza Morawieckiego

Wniosek Mateusza Morawieckiego to reakcja na wyrok TSUE z marca w sprawie możliwości kontroli przez sądy prawidłowości procesu powołania sędziego. Jak ocenia kancelaria premiera, wyrok może być niezgodny z obowiązującym na mocy Konstytucji RP prawem krajowym.

TSUE, odpowiadając w marcu na pytania Naczelnego Sądu Administracyjnego, orzekł, że "kolejne nowelizacje ustawy o KRS, które doprowadziły do zniesienia skutecznej kontroli sądowej rozstrzygnięć Rady o przedstawieniu prezydentowi wniosków o powołanie kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego, mogą naruszać prawo UE".

Jak argumentowała KPRM, wniosek dotyczy kompleksowego rozstrzygnięcia kwestii kolizji norm prawa europejskiego z konstytucją oraz potwierdzenia dotychczasowego orzecznictwa w tym zakresie.

- Polska, dokonując akcesji do struktur UE, nie upoważniła nikogo, nie przekazała kompetencji nieistniejących, czyli takich właśnie, jak w innym trybie niż postępowanie przed TK lub w postępowaniu ustawodawczym, do odwoływania i powoływania sędziów Sądu Najwyższego czy NSA - przekonywał podczas poprzedniej rozprawy prezydencki ekspert prawny Dariusz Dudek.