Trybunał uznał za niezgodny z konstytucją dający takie prawo artykuł 46 nowej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która weszła w życie 24 kwietnia tego roku. O uznanie za niekonstytucyjne niektórych przepisów ustawy wnieśli Rzecznik Praw Obywatelskich i grupa posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
Posłowie SLD uważali za niesprawiedliwe i niezgodne z konstytucją to, że część spółdzielców została uprzywilejowana kosztem 2 mln lokatorów, którzy swoje mieszkania już wykupili.
Wspólne zastrzeżenia rzecznika Praw Obywatelskich i grupy posłów budził artykuł ustawy, który mówi, że większość właścicieli lokali w danej nieruchomości będących i nie będących członkami spółdzielni może utworzyć tam nową spółdzielnię bez pytania o zgodę pozostałych mieszkańców.
Trybunał odrzucił zastrzeżenia wnioskodawców do zapisu ustawy, umożliwiającego utworzenie nowej spółdzielni w budynku.
Największe zainteresowanie wzbudziło rozstrzygnięcie Trybunału, które faktycznie przywraca dotychczasowe zasady wykupu mieszkań spółdzielczych. Z przywileju wykupu mieszkań za 3% ich wartości, który to przepis Trybunał uznał za niezgodny z konstytucją, miało bowiem skorzystać ponad milion spółdzielców. W ocenie Trybunału ograniczenie ceny mieszkań spółdzielczych do 3% wartości rynkowej byłoby arbitralne i nadmierne. Byłaby to też nadmierna ingerencja państwa w majątek spółdzielni, który nie należy do skarbu państwa. Rozwiązanie takie umożliwiłoby też, zdaniem Trybunału, nabywanie mieszkań kosztem innych spółdzielców. (an, mk)
