Spokojny lot ku śmierci
31 lipca 1944 roku Antoine de Saint-Exupéry, autor „Małego Księcia”, zaginął podczas lotu zwiadowczego. Czy zestrzelił go niemiecki lotnik? Zagadka wciąż jest nie do końca rozwiązana, mit trwa.
Olbrzym o smutnych oczach, z przerzedzającymi się włosami na głowie, to bohater znany na całym świecie, od czasu, gdy 31 lipca 1944 r. nie powrócił z lotu zwiadowczego nad południową Francją. Antoine de Saint-Exupéry miał w chwili śmierci 44 lata. Był pilotem, pisarzem, miłośnikiem przygód, ale przede wszystkim zapamiętany zostanie jako autor „Małego Księcia” – 80 milionów sprzedanych egzemplarzy, 160 przekładów – w tym nawet jeden z ostatnich na południowoafrykański język xhosa.
Także obecnie paryskie wydawnictwo Gallimard wypuszcza rocznie na rynek 350 tys. egzemplarzy opowiadania, które czyta się jak filozoficzny testament mężczyzny dręczonego przeczuciem zbliżającej się śmierci. „Mały Książę” należy do najczęściej drukowanych książek po Biblii. Z samych praw autorskich spadkobiercy – pisarz nie pozostawił dzieci – mają dochód wynoszący ponad milion euro rocznie. Rodzina niechętnie wypowiada się na ten temat. – Są bardzo drażliwi – mówi rzecznik wydawnictwa.
Ostatni zwiad
Także teraz, kiedy zdawałoby się, że zagadka śmierci pisarza może być rozwiązana – jego rodzina wstrzymała się od komentarza. Saint-Exupéry w okresie poprzedzającym fatalny lot liczył się z możliwością swojej rychłej śmierci. Podchodził do niej z melancholią i fatalizmem. „Poświęcam się tak intensywnie, jak to tylko możliwe, służbie wojskowej – napisał na krótko przed zaginięciem. – Z całą pewnością jestem najstarszym pilotem bojowym świata. Jeśli miałby mnie ktoś zestrzelić, wcale bym nie żałował. Wstrętem napawa mnie myśl o kopcach termitów przyszłości” (kopce termitów jako metafora zglajchszaltowanych ludzkich mas i przeciętności – przyp. FORUM).
W poniedziałek 31 lipca 1944 r. o 8.45 rano ochotnik Antoine Saint-Exupéry wystartował z lotniska Borgo na Korsyce swoim amerykańskim samolotem myśliwskim Lockheed P-38 Lightning i ruszył w lot zwiadowczy nad francuskimi terenami alpejskimi w okolicach Grenoble i Annecy. Zaplanowane lądowanie aliantów w Prowansji miało być następnym punktem po lądowaniu w Normandii.
Georg Bönisch, Romain Leick
Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu "Forum".