Spektakularne odkrycie polskich archeologów
Naczynie z 5 tys. monet ze srebra i brązu, ważących ponad 15 kg, znaleźli archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego podczas wykopalisk w nadmorskim Risan, w Czarnogórze. To jeden z największych odkrytych dotychczas skarbów antycznych monet na świecie.
11.06.2010 | aktual.: 11.06.2010 09:39
Monety znaleziono pod podłogą badanego domostwa o rozbudowanym planie greckim. Znajdowały się w dwuusznym dzbanie, wyprodukowanym w lokalnym warsztacie. Część z numizmatów jest zlepiona, dlatego przed procesem konserwacji trudno jednoznacznie je rozpoznać.
- Bardzo klarowny układ warstw archeologicznych pozwala na stwierdzenie, że naczynie zostało przykryte rumowiskiem powstałym po pożarze. Materiał ceramiczny, w tym charakterystyczne fragmenty tzw. naczyń gnathia produkowanych w południowej Italii umożliwia datowanie złożenia naczynia na III wiek p.n.e. - wyjaśnia kierujący badaniami prof. Piotr Dyczek. Jego zdaniem, niektóre z monet pochodzą zapewne z Grecji.
- Natomiast już z całą pewnością wiadomo, że w dzbanie jest wiele serii monet tajemniczego iliryjskiego króla Ballaiosa - rozpoznaje się je po wizerunku władcy - dodaje naukowiec.
Według niego, oprócz wielkiej wartości muzealnej i niezaprzeczalnych walorów estetycznych, odkrycie ma wielkie znaczenie naukowe.- Po raz pierwszy odkryto bowiem tak dużo monet różnych serii, wcześniej nieznanych numizmatykom i dotyczących nieznanego wcześniej króla iliryjskiego. Ma ono istotne znaczenie dla poznania historii Ilirii - tłumaczy Dyczek.
Odkrycie skarbu i jego datowanie na III wiek p.n.e. ostatecznie przerwało dyskusje na temat okresu, w którym panować miał Ballaios. Dotychczas przeważał pogląd, że władca sprawował swoje rządy w II wieku p.n.e. Archeolodzy ustalili, że dzban ukryto trochę przed lub w 229 roku p.n.e., co zarazem umożliwiło sprecyzowanie czasów władania Ballaiosa i umiejscowienie ich o wiek wcześniej.
Antyczne miasto Rhizon, współczesne Risan w Czarnogórze powstało w VI wieku p.n.e. Było miejscem wymiany handlowej i prawdopodobnie nieznaną wcześniej kolonią grecką leżącą nad głęboką zatoką adriatycką - Boka Kotorska.
Miasto stanowiło ważny ekonomiczny i polityczny ośrodek królestwa Iliryjskiego. Wpisało się trwale w historie starożytnego Rzymu, gdyż tutaj ustanowiła swoją stolicę iliryjska królowa Teuta. To za jej przyczyną wybuchła w 229 r. p.n.e. tzw. pierwsza wojna iliryjska. Po jej przegraniu miasto zostało zniszczone i cały obszar przeszedł we władanie Rzymu.
Polacy pod auspicjami Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczęli wykopaliska na stanowisku w Risan w 2000 roku.
