Sondaż CBOS: 71 proc. Polaków chciałoby umrzeć w sposób niespodziewany

Co czwarty badany - 28 proc. twierdzi,że nigdy nie zastanawiał się nad tymi sprawami. W ciągu ostatniej dekady refleksyjność nad śmiercią nieznacznie się zmniejszyła – ubyło osób deklarujących, że myślą o niej często (od 2001 roku spadek o 9 punktów, do 20 proc.), a przybyło takich, którym w ogóle się to nie zdarza (o 6 punktów).

Ci, którzy chcieliby mieć czas na przygotowanie się do śmierci, niemal powszechnie odczuwają potrzebę pożegnania się z bliskimi (81 proc.). Około dwóch trzecich chciałoby wyspowiadać się, przyjąć sakramenty (71 proc.) oraz uporządkować sprawy majątkowe (62 proc.). Mniej osób z tej grupy za ważne uznaje naprawienie relacji międzyludzkich, rozwiązanie konfliktów (42 proc.) i zapewnienie sobie miejsca na cmentarzu (24 proc.). Jedna dziesiąta (10 proc.) wolałaby zrobić coś innego – spełnić swoje marzenie lub wyjechać w podróż życia.

Najbardziej preferowaną formą zakończenia życia jest śmierć we śnie (59 proc.). Dla połowy respondentów (50 proc.) ważne jest, aby ich zgon nie był poprzedzony długim cierpieniem.

Dość dużej grupie badanych zależy na możliwości pożegnania się z rodziną i przyjaciółmi (32 proc.), wyspowiadania się i przyjęcia sakramentów (29 proc.) oraz na tym, by umrzeć we własnym domu (25 proc.). Mniej osób za jedną z trzech najistotniejszych spraw uważa obecność bliskiej osoby (15 proc.), zachowanie świadomości (7 proc.) i estetycznego wyglądu ciała (7 proc.).

Większość pytanych (66 proc.) twierdzi, że chciałaby umrzeć we własnym domu. Co dwunasty (8 proc.) wolałby śmierć w szpitalu, a nieliczni (4 proc.) – w innym miejscu, np.na wyjeździe zagranicznym, na łonie natury, w wypadku, w pracy. Jedna piąta ankietowanych (22 proc.) nie ma zdania na ten temat.

Większą wagę do społecznego aspektu śmierci przywiązują ankietowani zamożniejsi i lepiej wykształceni - relatywnie częściej odczuwają oni potrzebę pożegnania się z bliskimi, a nawet śmierci u boku bliskiej osoby. Badani gorzej wykształceni i mniej zamożni częściej niż pozostali woleliby zakończyć życie we własnym domu, z kolei osoby bardziej zaangażowane religijnie za jedną z ważniejszych spraw uznają wyspowiadanie się i przyjęcie sakramentów.

Spośród ankietowanych deklarujących prawicowe poglądy polityczne do śmierci chciałby przygotować się 28 proc., jako lewicowe - 21 proc., a centrowe - 16 proc. Umrzeć w sposób niespodziewany chciałoby 72 proc. osób o poglądach lewicowych, 76 proc. o centrowych i 65 proc. o prawicowych. Poglądy polityczne miały też wpływ na deklarację woli śmierci we śnie - chciałoby jej 68 proc. ankietowanych o poglądach lewicowych i 63 proc. o centrowych, a o prawicowych - 48 proc.

Zdaniem CBOS fakt, że większość badanych chciałaby umrzeć nagle i niespodziewanie, "doskonale oddaje społeczną skalę tanatycznego lęku". "Oddalanie od siebie myśli o śmierci, niechęć do jakichkolwiek przygotowań na jej okoliczność dowodzi, jak się wydaje, prawdziwości słów Alberta Camusa: "człowiek jest jedynym stworzeniem, które nie zgadza się być tym, czym jest" - konkluduje CBOS.