Smog powoduje choroby i skraca długość życia

W tym tygodniu think-tank Global Compact Networkopublikował raport o smogu. Zanieczyszczenie powietrza dotyczy praktycznie całej Polski. Jesteśmy czerwoną plamą na mapie smogu w Unii Europejskiej. A smog zwiększa ryzyko zachorowania na wiele chorób i ma wpływ nawet na nienarodzone dzieci.
##Z czego składa się smog
Najgroźniejszymi zanieczyszczeniami powietrza są benzo(a)piren i pyły zawieszone PM2,5 i PM10. Składają się z mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych takich jak metale ciężkie, związki metalów, dioksyny i furany. Pyły zawieszone to nic innego jak cząsteczki unoszące się w powietrzu. Cząsteczki pyłu PM10 mają średnicę mniejszą niż 10 mikrometrów, czyli ich średnica to jedna piąta grubości ludzkiego włosa. Taka wielkość cząsteczek pozwala na przeniknięcie do górnych dróg oddechowych i płuc. A cząsteczki pyłu PM2,5 są jeszcze mniejsze i mogą przenikać do pęcherzyków płucnych a stamtąd do krwiobiegu. Według europejskich norm roczne stężenie PM10 może wynieść 40 mikrogramów na metr sześcienny (μg/m3). A dla PM2,5 to 25 μg/m3. Jednak o przekroczeniu norm usłyszymy tylko wtedy, gdy osiągną poziom 300 mikrogramów na metr sześcienny.
##Zanieczyszczenie powietrza jak palenie papierosów
Benzo(a)piren to rakotwórczy związek chemiczny, który potrafi odkładać się w organizmie. Według europejskich norm w ciągu roku jego stężenie w powietrzu może wynosić 1 μg/m3. A w Polsce średnie, roczne stężenie benzo(a)pirenu przekracza normę aż sześciokrotnie. I jest to najwyższy wynik w Europie. Na drugim miejscu na liście największego przekroczenia norm są Czechy, ale wynik jest trzykrotnie niższy niż w Polsce.
Na stronie Krakowskiego Alarmu Smogowego możemy sprawdzić jak przebywanie na ulicach wybranych miast przekłada się na nasze zdrowie. Największe zanieczyszczenie powietrza jest w południowej Polsce.
Mieszkańcy Krakowa przebywający na zewnątrz przez dwie godziny dziennie wdychają przez cały rok tyle benzo(a)pirenu, jakby wypalali ponad 3 tysiące papierosów rocznie. Warszawiacy wdychają co roku równowartość 1265 papierosów. Dla porównania Czesi w Pradze wdychają 554 papierosów, Litwini 518 papierosów, a Berlińczycy tylko 260 papierosów.
##Smog w Polsce
Według raportu Global Compact ponad połowa zanieczyszczeń w Polsce pochodzi z domów i mieszkań ogrzewanych węglem i drewnem. Bardzo często węgiel spalany jest starych urządzenia, które emitują bardzo dużo zanieczyszczeń. Poza tym, bardzo często w takich piecach pali się paliwem bardzo złej jakości, jak np. miał węglowy, płyty pilśniowe i plastikowe opakowania.
Drugim istotnym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest transport, a trzecim przemysł, które łącznie emitują ponad 20 proc. zanieczyszczeń powietrza.
##Smog zabija
Smog zwiększa ryzyko na zachorowania na wiele chorób, a nawet prowadzi do przedwczesnych zgonów. Szacuje się, że gdyby nie smog, Europejczycy mogliby żyć dłużej o 9 miesięcy. Udowodniono, że choroby układu oddechowego, nowotwory, choroby krążenia i alergie są związane z jakością powietrza. Im więcej smogu tym ryzyko zachorowania na różne choroby rośnie.
Smog jest przyczyną 45 tysięcy przedwczesnych zgonów w Polsce, a zanieczyszczenie powietrza znalazło się na piątym miejscu na liście czynników wpływających na zdrowie. Bardziej od smogu na zdrowie wpływa niezdrowa dieta, wysokie ciśnienie krwi, niedożywienie i palenie tytoniu. Na te czynniki mamy bezpośredni wpływ, ale na smog już nie.
##Zanieczyszczenie powietrza powoduje choroby
Zanieczyszczenie powietrza jest jednym z najważniejszych szkodliwych czynników środowiskowych wpływających na rozwój i funkcjonowanie układu oddechowego. Smog ma wpływ na człowieka już w okresie prenatalnym. Jeśli kobieta żyje tam gdzie jest duże zanieczyszczenie powietrza, to jej dziecko po pięciu latach ma mniejszą objętość płuc niż dzieci kobiet żyjących w miejscach bez smogu. Okazało się też, że kontakt z pyłem PM2,5 w okresie płodowym zwiększa ryzyko na nawracające zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc.
Według Raportu Global Compact smog zwiększa ryzyko zachorowania na astmę oskrzelową, Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc (POCHP) i zapalenie dróg oddechowych. Szczególnie narażone są dzieci, które mogą mieć zapalenie płuc z powodu smogu.
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że zanieczyszczenie powietrza odpowiada za 15 proc. wszystkich zgonów z powodu raka płuc. Ale nie jest to jedyny nowotwór, na którego ryzyko zachorowania z powodu smogu rośnie. Są to nowotwory pęcherza moczowego, mózgu i szyjki macicy.
Smog może wpłynąć na rozwój wielu chorób. Na liście znajduje się jeszcze udar mózgu, choroby niedokrwienia serca, zawał serca. Autorzy raportu powołują się na wyniki amerykańskich badań, które dowodzą, że w przypadku dzieci w życiu prenatalnym rośnie ryzyko zaburzeń ze spektrum autystycznych spowodowanych zanieczyszczeniami powietrza.
##Smog wpływa na choroby psychiczne
Mieszkańcy Małopolski i Śląska, czyli regionów najbardziej zanieczyszczonych, z powodu smogu mogą częściej mieć zaburzenia o charakterze depresyjnym i odczuwać niepokój a nawet częściej próbować popełniać samobójstwa. Natomiast u osób w podeszłym wieku smog nasila procesy starzenia się układu nerwowego i upośledza zdolności poznawcze i sprawność umysłową.
##Zanieczyszczenie powietrza można mierzyć
Zanieczyszczenie powietrza jest stale monitorowane. Jakoś powietrza można sprawdzić na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska albo na stronach wojewódzkich inspektoratów. W ten sposób można sprawdzić poziom zanieczyszczenia powietrza w większych miastach, a w przypadku największych miast nawet w konkretnej dzielnicy.