Ściąga wyborcza

Za decyzją wyborczą stoją różne motywacje. Zdarza się, że głosujemy bardziej na osobę niż na partię, którą ona reprezentuje. Niektórzy mają swoje tradycyjne partyjne typy, bo u nich zawsze się na daną partię głosowało, bez względu na to, kto akurat nią rządzi. Inni wolą po prostu głosować na liderów sondaży, bo zwyczajnie lubią uczucie wyborczej wygranej. Jednak najbardziej racjonalną metodą podejmowania decyzji wydaje się porównanie partyjnych programów i wybranie najbardziej zbliżonego do własnych poglądów.

Tyle że nie wszystkim podoba się perspektywa przekopywania się przez partyjne dokumenty, statuty, projekty ustaw czy konstytucji lub uczestniczenia w spotkaniach wyborczych, by - jak się uda - zadać kilka pytań kandydatowi. Dlatego stworzyliśmy ściągę wyborczą, która przed niedzielnymi wyborami ma ułatwić to zadanie. Po konsultacji z czytelnikami ułożyliśmy listę pytań. Są to problemy interesujące zwykłego człowieka pogrupowane w trzy działy: polityka, społeczeństwo i gospodarka. Znane zarówno z głośnych debat polityków, jak i z szarej codzienności. Czy jesteś za karą śmierci? Czy należy otworzyć archiwa IPN? Podatki progresywne czy liniowy? A może wyprowadzić religię ze szkół i wstawić tam automaty z prezerwatywami? Czy znieść ograniczenia prędkości - z jednej strony tak denerwujące, z drugiej jednak gwarantujące większe bezpieczeństwo na naszych wspaniałych drogach? Lista obejmuje 42 zagadnienia.

Teraz weź ołówek do ręki i wypełnij zamieszczony obok kwestionariusz. Na każde pytanie można wybrać jedną z trzech odpowiedzi: "tak", "nie" lub "nie mam zdania".
Kiedy już skończysz i określisz się jednoznacznie w każdej sprawie, możesz porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami partii, spośród których mamy wybierać parlamentarzystów. Znajdują się one na następnej stronie. Z tą samą listą pytań zwróciliśmy się do ośmiu partii wymienianych ostatnio w codziennych sondażach, zarówno wiodących, jak i podprogowych, czyli Platformy Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Ligi Polskich Rodzin, Samoobrony, Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Socjaldemokracji Polskiej i Partii Demokratycznej. Jedynie liderzy LPR odmówili autoryzacji naszej ściągi wyborczej.

Oczywiście politycy nie byliby sobą, jeśli nie spróbowaliby wyłamać się z proponowanych przez nas jednoznacznych odpowiedzi. Dlatego przy niektórych sprawach pojawiają się "tak z zastrzeżeniami" lub "nie z zastrzeżeniami". Zaznaczamy to w tabelce gwiazdką przy odpowidzi.

Porównanie twoich odpowiedzi z partyjnymi może okazać się zaskakujące. Niewykluczone, że bardziej nam po drodze nie z tą partią, na którą byliśmy zdecydowani głosować. Kwestionariusz nie bierze bowiem pod uwagę naszych osobistych sympatii, politycznych uprzedzeń czy po prostu pobożnych nadziei na zmianę po wyborach. Liczą się tylko konkretne punkty programu. Jak zaskakujące efekty przyniosło dodatkowe odpytanie kilku polityków i porównanie ich odpowiedzi z oficjalnym stanowiskiem ich partii - przedstawiamy również na następnej stronie.

Pomysł na przepytanie wyborcy, a następnie sprawdzenie, z jaką partią mu najbardziej po drodze, nie jest naszym wynalazkiem. Ściągę zainspirował "głosomat" stworzony jako Stemwijzer w 1985 roku przez Instituut voor Publiek en Politiek w Amsterdamie. Dziś jest używany głównie w Austrii i Niemczech - jako Wahlomat - przy wyborach lokalnych, parlamentarnych, a także do Parlamentu Europejskiego. W 2004 roku podczas wyborów europejskich oprócz Niemców i Holendrów w ten sposób mogli sprawdzić swoje preferencje Szwajcarzy (tam nazywa się Politarena) oraz Bułgarzy (Glasovoditel).

Od 1998 roku dzięki Internetowi Stemwijzer jest znacznie bardziej atrakcyjny i pomocny. W niemieckiej wersji wyborca wchodzi na stronę i samodzielnie wypełnia 30-punktowy kwestionariusz. Partie i wyborca mogą też nadać każdemu z pytań odpowiednią wagę, co ma znaczenie, gdy na koniec program przelicza odpowiedzi na punkty i wyświetla logo jednej z 25 objętych badaniem niemieckich partii - tej o najbardziej zbieżnych z wyborcą poglądach - oraz kilku partii rezerwowych. Odpowiedzialne za Wahlomat Federalne Centrum Edukacji Obywatelskiej promuje postawy obywatelskie, jeżdżąc z nim po całych Niemczech. Można go nawet ściągnąć na telefon komórkowy. W Niemczech od 2002 roku do dzisiaj z Wahlomatu skorzystało pięć milionów ludzi.

polski głosomat opracował Rafał Madajczak