Samolot do Hawany wyleciał z Moskwy, Edwarda Snowdena nie ma na pokładzie

Samolot rosyjskich linii lotniczych Aerofłot wystartował o godz. 14.15 czasu moskiewskiego (godz. 12.15 czasu polskiego) - poinformowała agencja Interfax. Korespondent telewizji Rossija, który jest w tej maszynie, poinformował tuż przed startem, że Snowdena nie ma na jej pokładzie.

Amerykanin był zarejestrowany na ten rejs. Uczynił to jeszcze w Hongkongu, skąd w niedzielę przyleciał do Moskwy. W samolocie do Hawany zarezerwowano mu miejsce nr 17. Pozostało ono puste. Większość pasażerów Airbusa 330-200 stanowią dziennikarze; lot na Kubę potrwa około 13 godzin.

Amerykanin być może poleci na Kubę następnym rejsem Aerofłotu, czyli we wtorek. Nie można również wykluczyć, że skorzysta z jakiejś innej drogi przedostania się do Ameryki Łacińskiej. Trasa lotu na Kubę prowadzi m.in. wzdłuż wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych przez strefę odpowiedzialności kontrolerów lotów w Nowym Jorku.

Cytowany przez agencję RIA-Nowosti pilot jednej z rosyjskich linii lotniczych oświadczył, że teoretycznie amerykańskie władze mają prawo zażądać od kapitana samolotu lecącego przez obszar powietrzny USA, by posadził maszynę na terytorium Stanów Zjednoczonych, jeśli na jego pokładzie jest osoba ścigana. Pilot będzie musiał się temu podporządkować.

Snowden przebywa na lotnisku Szeremietiewo-2 w Moskwie od niedzieli. Organy ścigania Rosji poinformowały jednak, że nie mają żadnych podstaw do jego zatrzymania. - Snowden nie popełnił przestępstw na terytorium Rosji. Także rosyjskie organy ochrony prawa nie mają polecenia jego aresztowania ze strony Interpolu - cytowała agencja Interfax anonimowe źródło w Moskwie. - Tak więc - jak dodał informator Interfaksu - nie mamy podstaw do zatrzymania tego pasażera tranzytowego.

Biały Dom oświadczył jednak, iż USA oczekują od Rosji "rozpatrzenia wszystkich opcji" w sprawie wydalenia Snowdena.

Rzeczniczka Rady Bezpieczeństwa Narodowego Caitlin Hayden oświadczyła ponadto, że USA mają poważne zastrzeżenia do decyzji władz w Hongkongu i Chinach, które pozwoliły Snowdenowi odlecieć do Moskwy. - Takie zachowanie jest szkodliwe dla dwustronnych stosunków USA z Chinami i Hongkongiem - powiedziała Hayden.

W niedzielę Stany Zjednoczone ostrzegły państwa półkuli zachodniej, by nie wpuszczały na swe terytoria Snowdena. "Snowden jest poszukiwany pod zarzutem przestępstwa i na tej podstawie nie powinno się mu umożliwiać podróży międzynarodowej z wyjątkiem koniecznego powrotu do USA" - napisano w oświadczenie Departamentu Stanu. Nie padła nazwa żadnego kraju, choć wiadomo, że Snowden wystąpił o azyl w Ekwadorze.

Minister spraw zagranicznych Ekwadoru Ricardo Patino Aroca potwierdził, że władze jego kraju otrzymały wniosek o azyl od byłego pracownika służb wywiadowczych USA i "analizują go w sposób odpowiedzialny". - Decyzja ta ma związek z wolnością wypowiedzi, a także bezpieczeństwem obywateli na świecie - powiedział dziennikarzom Patino, który przebywa z wizytą w Hanoi.

Szef ekwadorskiej dyplomacji nie ujawnił, gdzie jest obecnie były agent CIA. Dodał jednak, że władze jego kraju są w stałym kontakcie z władzami Rosji, gdzie urywa się trop za Snowdenem.

Minister kwestionował również zarzuty Amerykanów wobec Snowdena i dodał, że w sprawie byłego agenta CIA prawa człowieka powinny przeważyć nad wszelkimi innymi interesami.

Z kolei rzecznik prezydenta Władimira Putina, Dmitrij Pieskow, oświadczył w niedzielę, że nie zna planów Snowdena. Przytoczone przez ITAR-TASS źródła dyplomatyczne w Moskwie podały, że w piątek nie wpłynęła prośba od niego o azyl polityczny w Rosji. Wcześniej Pieskow i minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow deklarowali, że strona rosyjska gotowa jest rozpatrzyć taki wniosek.

Snowden jest ścigany przez USA za przekazanie dziennikom "Guardian" i "Washington Post" dokumentów, z których wynika, że amerykańska Agencja Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) i inne służby śledzą i gromadzą dane dotyczące rozmów telefonicznych i aktywności w internecie zwłaszcza cudzoziemców, ale także obywateli USA. Snowden oskarżył NSA o zbieranie tajnych danych z serwerów dziewięciu firm internetowych, m.in. Google, Facebook, Yahoo, YouTube, AOL.