Rząd przyjął projekt zmian w służbie cywilnej

Premier Donald Tusk powiedział na konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Ministrów, że nowela ma "znowu podnieść na odpowiednio wysoki poziom standardy wynikające z idei służby cywilnej".

W ocenie szefa rządu, proponowane rozwiązania "spętają ręce politykom, ale odpowiedzą na wyzwanie, jakim jest zapewnienie obiektywizmu przy doborze kadr niezależnych od sympatii politycznych i przynależności partyjnej".

Do wyższych stanowisk w służbie cywilnej zaliczono m.in. dyrektorów generalnych urzędów i kierowników departamentów (lub równorzędnych komórek). Zgodnie z projektem kandydaci na wyższe stanowiska w administracji państwowej mają być wyłaniani w "otwartym, konkurencyjnym naborze", spośród członków korpusu służby cywilnej. Osoby takie będą musiały spełniać określone warunki merytoryczne.

Dany dyrektor generalny będzie informował o wolnym stanowisku, będzie komisja rekrutacyjna, ileś osób się zgłosi, to wszystko będzie jawne. W ogłoszeniu będą dość szczegółowe informacje jakie parametry musi spełniać kandydat, będzie też informacja o tym jakich wynagrodzeń może się spodziewać- powiedział szef Kancelarii Premiera Tomasz Arabski.

W wyniku takiego naboru wyłanianych będzie najwyżej trzech kandydatów, spośród których minister (lub osoba kierująca jednostką zatrudniającą) będzie wybierał osobę mającą zająć wyższe stanowisko.

O wyższe stanowisko w służbie cywilnej będzie mogła ubiegać się osoba, która ma tytuł magistra (lub równorzędny), co najmniej 3- letni staż pracy w jednostkach sektora finansów publicznych, w tym rok na stanowisku kierowniczym lub samodzielnym. W przypadku kandydatów na dyrektora generalnego urzędu minimalne wymagania to 6-letni staż pracy, w tym 3 lata na stanowisku kierowniczym.

Będzie także możliwość obejmowania wyższych stanowisk - z wyjątkiem dyrektora generalnego urzędu - w drodze awansu wewnętrznego. Warunkiem będzie posiadanie odpowiednich kwalifikacji i przygotowania zawodowego.

Według projektu, w czasie naboru na wyższe stanowisko ocenie podlega "w szczególności doświadczenie zawodowe", "wiedza niezbędna do wykonywania zadań na stanowisku, na które jest przeprowadzany nabór oraz kompetencje kierownicze".

Na zakończenie opublikowany zostanie protokół, w którym będą informacje o technikach i metodach naboru, uzasadnienie wyboru oraz dane trzech najlepszych kandydatów.

Zgodnie z projektem, ogłoszenia o wolnych stanowiskach pracy, podobnie jak informacje o wynikach naboru, mają być zamieszczane na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Kancelarii Premiera i BIP urzędu poszukującego pracownika.

Wyższe stanowiska w służbie cywilnej mają być apolityczne. Osoby je zajmujące nie będą mogły publicznie manifestować swoich poglądów politycznych, łączyć pracy w służbie cywilnej z mandatem radnego, uczestniczyć w strajkach, tworzyć partii politycznych i uczestniczyć w nich, a także pełnić funkcji w związkach zawodowych.

Zgodnie z projektem, powołany zostanie szef Służby Cywilnej, który będzie podlegał premierowi. Na to stanowisko powołana może być osoba spełniająca określone wymagania, np. w momencie powołania nie jest członkiem partii i nie była nim w ciągu ostatnich pięciu lat. Przyszły szef SC będzie musiał posiadać wiedzę na temat organizacji i funkcjonowania administracji publicznej, popartą doświadczeniem na stanowiskach kierowniczych.

Odwołania szefa SC będzie można dokonać w określonych sytuacjach, np. w przypadku złożenia przez niego rezygnacji lub niewypełniania obowiązków z powodu długotrwałej choroby, ale też w przypadku utraty przez niego "nieposzlakowanej opinii". Jednym z ważniejszych zadań szefa SC będzie opracowanie projektu strategii zarządzania kadrami w służbie cywilnej.

W miejsce obecnej Rady Służby Publicznej powstanie Rada Służby Cywilnej, powoływana przez premiera. Jej zadaniem będzie m.in opiniowanie zmian w prawie dotyczącym SC. Rada będzie też oceniać przebieg postępowań kwalifikacyjnych.

Szef rządu będzie powoływał 8 z 15 jej członków. Znajdą się w niej też osoby reprezentujące wszystkie kluby parlamentarne (7 osób).

Projekt daje możliwość zatrudniania w służbie cywilnej osób, które nie posiadają obywatelstwa polskiego, ale mają np. obywatelstwo któregoś z krajów UE. Osobę taka będzie mogła być zatrudniona na stanowiskach wskazanych przez dyrektora generalnego urzędu, jeśli, oprócz koniecznych kwalifikacji, będzie dysponowała dokumentem świadczącym o znajomości języka polskiego.

Korpus służby cywilnej będzie podlegał systemowi ocen okresowych. Od takiej oceny będzie zależała kariera urzędnika. Np. osoba po raz pierwszy zatrudniająca się w służbie cywilnej, po wygaśnięciu rocznej umowy, dostanie kolejną (już na stałe) po uzyskaniu pozytywnej oceny.

Rozwiązania, które proponuje rząd, odnoszą się do zmian, jakie wprowadził poprzedni Sejm. W 2006 r. zlikwidowane zostały stanowisko szefa Służby Cywilnej, Urząd i Rada Służby Cywilnej. Obecnie nie ma, jak poprzednio, konkursów na wyższe stanowiska w administracji państwowej - powstał za to Państwowy Zasób Kadrowy, skupiający osoby mogące zająć takie stanowiska.

Były szef Rady Służby Cywilnej prof. UJ Mirosław Stec ocenił, że kierunek proponowanych zmian jest bardzo dobry. To jest powrót do pewnych założeń systemu służby cywilnej z 1998 r. - stwierdził.

Jego zdaniem dobrze, że nie powrócono do konkursów na wyższe stanowiska w takiej formule w jakiej one funkcjonowały przed zmianami w 2006 r.

Tamte konkursy były obarczone istotnymi wadami, zarówno co do samego przebiegu jak i składu komisji konkursowej - powiedział. Zapytany, czy proponowany system będzie lepszy prof. Stec odpowiedział, że "żadnych gwarancji nikt nie da; każdą procedurę można w jakiś sposób spreparować".