Rosjanie wycięli ważny fragment z kluczowego dokumentu
Smoleńscy kontrolerzy są współwinni katastrofy tupolewa, bo nie zamknęli lotniska, mimo że wymagały tego procedury - tak będzie brzmieć jedna z tez raportu komisji Jerzego Millera. Tygodnik "Wprost" dotarł do materiałów wskazujących na odpowiedzialność kontrolerów. Polscy badacze mają jednak problem, bo Rosjanie wycięli z kluczowego dokumentu ważny fragment tekstu.
Chodzi między innymi o dwa protokoły rozmów, jakie członkowie komisji Millera przeprowadzili ze smoleńskimi kontrolerami kilka dni po katastrofie. W pierwszym protokole znajduje się zapis wywiadu z majorem Wiktorem Ryżanką, kontrolerem strefy lądowania. Rozmowa została przeprowadzona 18 kwietnia 2010 roku, uczestniczyli w niej zarówno rosyjscy, jak i polscy badacze (kmdr pil. Dariusz Majewski, Bogdan Frydrych, Mirosław Milanowski i akredytowany płk Edmund Klich).
Najistotniejszy fragment wywiadu dotyczy rosyjskich procedur wojskowych stosowanych w przypadku pogorszenia warunków pogodowych. - Decyzję o zamknięciu lotniska podejmuje dowódca jednostki po zameldowaniu mu przez kontrolera lotów i stację meteorologiczną - zeznał Ryżenko. Oznacza to, że decyzję o zamknięciu Siewiernego powinien był podjąć płk Nikołaj Krasnokutski, były gospodarz lotniska Siewiernyj i zastępca dowódcy jednostki w Twerze. Spośród wszystkich osób, które 10 kwietnia znajdowały się na wieży, był najważniejszy.
"Wprost" dotarł też do zapisu wywiadu z Krasnokutskim. Przeprowadzono go 19 kwietnia. Oto jego fragment: "Jakie procedury należy przeprowadzić przy pogorszeniu pogody do poziomu niższego od minimum lotniska? Samolot jest kierowany na lotnisko zapasowe".
Zeznania Ryżenki i Krasnokutskiego stoją w sprzeczności do zapisów czarnych skrzynek prezydenckiego tupolewa. Jasno wynika z nich, że Siewiernyj było otwarte aż do chwili katastrofy, nikt nie skierował też polskiej załogi na lotnisko zapasowe. Kontrolerzy pytali jedynie, czy piloci tupolewa lądowali kiedykolwiek na lotnisku wojskowym i czy - w razie czego - wystarczy im paliwa, by odlecieć na lotnisko zapasowe.
"Wprost" dotarł również do fragmentów "Instrukcji użytkowania lotniska", którą komisja Millera otrzymała od Rosjan. Problem jednak w tym, że dokument jest niekompletny. Zamiast całości dostaliśmy od Rosjan jedynie kserokopie poszczególnych kart instrukcji.
Najbardziej kuriozalnie wygląda jednak kluczowy fragment tego dokumentu zatytułowany: „Warunki meteorologiczne lądowania na lotnisku nie odpowiadają poziomowi przygotowania dowódcy załogi". To rozdział zawierający procedury, które należy stosować przy pogorszeniu pogody. Kłopot komisji Millera polega na tym, że z dokumentu ktoś po prostu wyciął fragment tekstu. Zrobił to na tyle nieudolnie, że na końcu rozdziału dokument po prostu się urywa i zaczyna w pół zdania (polski tłumacz w tym miejscu pozostawił adnotację: "brak wiersza lub fragmentu tekstu").
Na kserokopii widać również, że pierwsza rozdział tak naprawdę składa się z dwóch nałożonych na siebie kartek. Z ustaleń "Wprost" wynika, że polscy badacze podejrzewają, że wycięty fragment tekstu mógł zawierać procedurę zamknięcia lotniska.
Mimo tych braków instrukcja i tak jest cennym dowodem dla komisji Jerzego Millera. "Przy pozostałości paliwa niezbędnego do odejścia na lotnisko zapasowe w przypadku, jeśli warunki meteorologiczne na lotnisku nie ulegną poprawie, dać komendę Statkowi Powietrznemu odejścia na lotnisko zapasowe" - czytamy w niej.