Rocznica zakończenia II wojny - uroczystości we Wrocławiu

Relacja reportera Radia ZET

Po przybyciu na cmentarz Kwaśniewski przywitał się z biorącym udział w uroczystościach ostatnim prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie, Ryszardem Kaczorowskim.

Podczas uroczystości na cmentarzu do zgromadzonych zwrócił się minister obrony narodowej Jerzy Szmajdziński, który mówił przede wszystkim o pojednaniu, "które jest bardzo ważne i potrzebne, ale niemożliwe bez prawdy". Minister mówił też o bohaterach, którzy przelewali krew za ojczyznę i wolność. Pochylamy tu dzisiaj głowę nad ofiarami Festung Breslau - powiedział Szmajdziński.

Minister przypomniał, że podczas II wojny światowej, którą nazwał "najczarniejszą kartą historii", zginęło 50 mln ludzi, a 30 mln zostało okaleczonych. Mówił też, że wojna to nie tylko bohaterska walka za ojczyznę, ale i zdradziecki pakt Ribbentrop-Mołotow, obozy koncentracyjne, jenieckie, radzieckie kazamaty oraz Jałta.

Na wrocławskim Cmentarzu Żołnierzy Polskich pochowano ponad 600 żołnierzy z kampanii wrześniowej i obrońców Wrocławia. Leżą tam też niezidentyfikowani bohaterowie wojenni. W centralnym miejscu nekropolii znajduje się pomnik ku czci poległych.

Przed wrocławskim cmentarzem podczas uroczystości ok. 10 młodych ludzi, przedstawicieli młodzieżówki Platformy Obywatelskiej, chciało zaprotestować przeciwko wyjazdowi prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do Moskwy na obchody 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Mieli koszulki i plakaty z napisami: "Nie jedź do Moskwy".

Pikietujący zostali jednak usunięci i spisani przez policję. Jak powiedział jeden z nich, podobna pikieta odbędzie się ok. godz. 14 przez siedzibą PO na wrocławskim Rynku.

Po Apelu Poległych Aleksander Kwaśniewski złożył wieniec z biało-czerwoną szarfą na Cmentarzu Oficerów Radzieckich. Prezydent złożył wieniec pod pomnikiem w centralnym miejscu cmentarza.

Cmentarz Oficerów Radzieckich powstał w latach 1945-47. Pierwsze pochówki pochodzą z okresu walk o Festung Breslau (twierdzę Wrocław). Pochowano ponad 700 żołnierzy. Nekropolia posiada trzy wejścia, dwa z nich ozdobione są parami czołgów, które zniszczono podczas walk o Wrocław.

Widowisko artystyczne "Misterium Iniquitatis" inspirowane myślami Jana Pawła II zaczerpniętymi z najnowszej książki papieża "Pamięć i Tożsamość" rozpoczęło główną część uroczystości na wrocławskim rynku. Spektakl autorstwa Romana Kołakowskiego z udziałem m.in. Andrzeja Seweryna, Edyty Geppert, Kingi Preis, Janusza Radka to koncert, w którym usłyszymy teksty biblijne recytowane i śpiewane w kilku językach: po polsku, niemiecku, hebrajsku i po łacinie.

Koncert odbywa się na specjalnie zaprojektowanej scenie, wśród rusztowań i pochylni "obandażowanych" białym płótnem. Głównym elementem scenografii jest tor kolejowy, który symbolizuje napływ ludności z całej polski i Wschodu do wyzwolonego Wrocławia. Po koncercie przemówienie wygłosił prezydent Aleksander Kwaśniewski.

Uroczystości zakończyły się defiladą wojskową i apelem młodych do narodów świata: o pokój, miłość i nadzieję na wrocławskim Rynku. My wiemy, że wojna nie jest zabawą. My wiemy, że człowiek ma tylko jedno życie. My wiemy, że życie jest najświętszą świętością. My wiemy, że niełatwo jest poświęcić życie za Ojczyznę - mówili młodzi wrocławianie w apelu.

Po zakończeniu Prezydent Kwaśniewski zwiedził wystawę "Korzenie miasta. Wrocław 1945-2005" przygotowaną specjalnie na tę okazję, potem udał się na zamknięte spotkanie z kombatantami w Muzeum Miejskim - Arsenale.

Wrocław poddał się jako jedno z ostatnich miast niemieckich 6 maja 1945 r. Walki o Festung Breslau trwały 80 dni. Zaciekłe walki na ulicach Wrocławia trwały do samego końca. Miasto zostało w ponad 60% zniszczone.