Rafał Milczarski, prezes LOT: "Jeśli wizy zostaną zniesione, uruchomimy kolejne połączenie do USA" [WYWIAD]

Rafał Milczarski (Prezes PLL LOT): Dokładnie po 25 latach. Skończyliśmy latać w 1994 roku. Wracamy w 2019 roku.

Rozwijamy się w tej chwili na każdej możliwej płaszczyźnie, nie tylko powracając na dawne trasy, które w tym momencie mają dla nas ogromny potencjał. LOT nie ma po prostu żadnej innej opcji niż dynamiczny rozwój.

Tak. Stale mierzymy się z ryzykami biznesowymi, ale taka jest rola menedżera, by te ryzyka minimalizować. Żeby firma mogła przetrwać kryzys, musi być zdrowa. Prędzej czy później kryzys przyjdzie i wtedy firma musi być na to gotowa.

Cały czas pracujemy nad kwestiami flotowymi, bo kiedyś LOT pozyskiwał samoloty dużo drożej niż teraz. To jest rolowany proces. Oczywiście nie mogę zdradzić w jakiej cenie pozyskujemy samoloty, ale za każdym razem, gdy kupujemy kolejny, jesteśmy bardzo zadowoleni.

Nie patrzę na to z tej perspektywy.

To jest bardzo trudny biznes, w którym na menadżera czeka mnóstwo wyzwań i pułapek. Jeśli prezes LOT-u był zmieniany co 6 albo co 3 miesiące, to trudno oczekiwać, że się na tym biznesie pozna. My mamy w tym momencie zarząd w utrwalonym stanie. Wiemy, czego się należy spodziewać, jak negocjować, na co uważać. I obiektywnie uzyskujemy znacznie lepsze deale. Nie chcę oceniać moich poprzedników, bo oni zarządzali firmą tylko parę miesięcy. Nawet nie mieli szansy rozwinąć skrzydeł. Fakt, że byli w zarządzie tak krótko, jest oczywiście winą właściciela, czyli polityków. Nie chcę nikogo wskazywać po imieniu.

Uziemienie Boeingów 737 MAX znacznie utrudniło nam funkcjonowanie, bo byliśmy przygotowani na jeszcze większy wzrost w tym roku. Ale i tak mamy spory wzrost, gdyż obsłużymy około 10 mln pasażerów, a mam nadzieję, że uda się w tym roku tę barierę przekroczyć. Przypomnę, że w 2015 roku zaprosiliśmy na nasze pokłady 4,3 mln pasażerów, w 2018 roku już 8,9 mln pasażerów. MAX był i jest dla nas bardzo ważnym samolotem. Z niecierpliwością czekam na jego bezpieczny powrót do służby. Natomiast jako zarząd musieliśmy podjąć strategiczną decyzję i zareagować na uziemienie MAXów. Ta decyzja mogła być dwojaka.

Po pierwsze mogliśmy „ściąć” – a zatem bardzo radykalnie zmniejszyć siatkę, ograniczyć rozwój firmy, odwołać pasażerom bardzo dużo lotów, ale nie pozyskiwać drogich samolotów. Wybraliśmy jednak inną drogę. Pozyskaliśmy i pozyskujemy droższe samoloty w formule ACMI, czyli leasingujemy je wraz z załogą, ubezpieczeniem i utrzymaniem technicznym. Dodatkowo pozyskaliśmy również same samoloty w formule dry-lease. Są to trzy używane Boeingi 737-800. Było to bardzo duże wyzwanie, bo tych samolotów praktycznie nie ma. Pozyskaliśmy je, bo jesteśmy postrzegani już jako zupełnie inna linia lotnicza niż ta, którą byliśmy. To też jest przejaw fundamentalnej zmiany w DNA i wizerunku naszej firmy.

W tym momencie te samoloty są wciąż uziemione. Aby oszacować straty, trzeba poczekać do czasu powrotu MAX-ów do latania. Docelowa kwota będzie zależna od czasu trwania uziemienia. Ale już dziś mogę potwierdzić, że każda szkoda wyrządzona LOT-owi będzie się wiązała z oczekiwaniem rekompensaty.

Nie mam żalu ani wątpliwości związanych z naszą dotychczasową polityką dotyczącą floty. Od dawna powtarzam, że prowadzimy długofalowy projekt flotowy. Porównujemy Airbusy A350 wersji 900 i 1000 z Boeingami 787-9 i 787-10. Porównujemy też Airbusa A220-100 i -300 z Embraerem serii E2 w wersji 190 i 195. I wynik tego porównania da nam wskazówkę, jakie samoloty powinniśmy włączyć do floty. Co do zasady we flocie linii lotniczej powinno być co najmniej 20 samolotów jednego typu na long haulu. Robienie mixed fleet na np. 10 maszyn jednego typu i 10 innego nie ma sensu. Ale już robienie mixed fleet 20 na 20 może już mieć głęboki sens. Dlaczego? Bo stawia producenta pod bezwzględnym i bezlitosnym pręgierzem konkurencji.

To jest droga, jaką LOT świadomie analizuje i absolutnie nie wykluczam, że może nią podążyć. O czym informujemy zarówno naszego aktualnego partnera, firmę Boeing, jak też i naszego potencjalnego partnera, firmę Airbus. Jesteśmy po angielsku mówiąc "Dead serious about it".

Tak jest.

Uważam, że gdyby miało dojść do jakiegokolwiek powrotu, byłby to przejaw tak piramidalnej bezmyślności, o którą nikogo nie podejrzewam.

Nasze załogi dostały znaczące podwyżki.

Czyje wnioski?

Nie do końca, gdyż nigdy nie byliśmy przeciwnikami zwiększenia uposażeń naszych załóg. Natomiast byliśmy i jesteśmy przeciwnikami swoistej "urawniłowki". Wprowadzamy mechanizmy płacowe, dzięki którym osoby, które bardzo się starają, zarabiałyby bardzo dobrze. Jestem też zdania, że osoby, które się nie starają, powinny otrzymywać mniejsze wynagrodzenie. To ma znaczenie motywujące.

Z całą pewnością. Motywacja napędza nie tylko nasz, ale każdy biznes. To właśnie motywacja pomaga firmom przetrwać kryzysy.

Zawsze trzeba być przygotowanym na kryzys.

Poprzez dynamiczny rozwój. Ci, którzy stoją w miejscu, upadają.

Tego nie wiem, ale zrobię wszystko, żeby na kryzysie zarobić, a nie stracić.

Gdy rozpoczynałem pracę w LOT-cie, złośliwi mówili, że to zła decyzja, a LOT nie ma szans na rozwój, bo są inne linie lotnicze, które są od niego lepsze. Dokładnie to samo mówiono o hubie LOT-u w Warszawie. A teraz mamy 111 połączeń zamiast 41. To prawie trzykrotny wzrost siatki połączeń. Zamiast 4,3 mln pasażerów w tym roku obsłużymy ponad 10 mln. Konsekwentnie realizujemy strategię. Zbudujemy hub w Budapeszcie i z pewnością będzie to hub przez duże „H”, który będzie nam przynosił zyski.

My zawsze reagujemy na rzeczywistość rynkową. Awiacja to są szachy, w które gramy z naszą konkurencją.

Nie, to zdecydowanie szachy. Wszystko jest przeanalizowane i przeliczone. Analizują to bardzo inteligentni ludzie, bo staram się takich zatrudniać. Takich, z których mogę być dumny – i szczerze jestem. Jako szef mam ogromną menadżerską satysfakcję.

Satysfakcja z przedłużenia kontraktów oczywiście jest, bo to jest dla mnie duży honor.

Nie odczuwałem, nie odczuwam i nigdy nie pozwalam nikomu na to, żeby mi nóż do gardła przykładał. Mam natomiast wielką satysfakcję menedżerską, patrząc na sukcesy moich kolegów, koleżanek i podwładnych. Przykładowo bardzo się cieszę z otwarcia połączenia do Delhi – przebiegło ono świetnie. Doskonale zaprezentowaliśmy Polskę i LOT w Indiach.

Zaczynam widzieć symptomy, że ta maszyna zaczyna właśnie poprawnie działać.

Zdradzić nie mogę, ale mogę powiedzieć, że chcielibyśmy latać do Chin 98 razy w tygodniu, a do Indii co najmniej 49 razy w tygodniu.

Do Korei chcielibyśmy latać co najmniej 21 razy w tygodniu. Do Japonii także co najmniej 21 razy w tygodniu, a może i częściej. Wszystko jest przedmiotem rozwoju LOT-u i dogłębnej pracy analitycznej.

LOT stoi jak każda rozsądna organizacja na dwóch dobrze podbudowanych nogach, czyli w naszym przypadku na azjatyckiej i transatlantyckiej, jeśli chodzi o loty dalekodystansowe. Oczywiście duża część naszej działalności to operowanie na trasach regionalnych i short-haulowowych.

Naszym strategicznym celem jest bycie wiodącą linią lotniczą sieciową Europy Środkowej. To ambitny cel, ale możliwy do zrealizowania. My mamy poziom wrażliwości na inne narody środkowoeuropejskie na bardzo wysokim poziomie. Jesteśmy jako Polacy przez te narody lubiani, a w bardzo wielu aspektach także podziwiani. Polska w świadomości wielu innych narodów jest kojarzona z ogromnym sukcesem. I to pomimo wszystkich niedomagań naszego państwa, które cały czas są widoczne, ale też konsekwentnie przez rządzących, zwłaszcza teraz, eliminowane.

LOT bardzo mocno zaangażował się w proces zniesienia wiz. Jesteśmy założycielem kampanii “Bez Wiz do USA”. Pomysł jest bardzo prosty, polega na wygenerowaniu wystarczającego wskaźnika, żeby spełnić kryteria do tzw. „Visa Waiver Program”. Przez ponad półtora roku prowadziliśmy różne działania wspierające tę inicjatywę, takie jak każdorazowe zapowiedzi po lądowaniu na pokładach LOT-u, kampanię medialną, strony internetowe itd.

Rozpoczęliśmy kampanię w lutym 2018 roku. Chcieliśmy to zrobić wcześniej, ale musieliśmy zbudować koalicję firm. Przypadło nam w udziale być “silnikiem” tej inicjatywy. Zaczęliśmy w lutym 2018 roku i udało się nam dojść w tym roku do punktu, w którym wskaźnik odmów wiz spadł z 5,9% do 3,9%. Kontynuowaliśmy ten wysiłek i mam nadzieję, że zejdziemy w tym roku poniżej 3%, czyli granicy, dzięki której państwa zostają włączone do ruchu bezwizowego. Głęboko w to wierzę. Zaangażowaliśmy się w to bardzo mocno, wysłaliśmy wielu ludzi pracujących i współpracujących z LOT-em po wizy. Prowadziliśmy także z wieloma spółkami i instytucjami kampanię wizową. Myślę, że bez mocnego zaangażowania Pani Ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher w ogóle nie moglibyśmy mówić o tym, że możliwy jest sukces. Jeśli się to uda, to osobiście pojadę do Pani Ambasador z wielkim bukietem kwiatów w podziękowaniu za gigantyczną pomoc w rozwiązaniu tej nużącej i nurtującej wielu Polaków bariery, jaką nadal jeszcze są wizy. I tutaj nie chodzi o kwestię płacenia za wizy, ale o elementarną godność i równoprawność we wzajemnych stosunkach.

Gdy zostaną zniesione wizy, nie ukrywam, że będziemy chcieli ogłosić kolejne połączenie do USA. Na razie jednak nie zdradzam szczegółów.

Gdy spełnimy kryteria, takie stwierdzenie będzie rzeczą oczywistą. Ale bardzo się cieszę, że mogliśmy liczyć na duże zaangażowanie Pani Ambasador, jej zastępcy – Pana Bixa Aliu, a także wielu innych osób w Departamencie Stanu i całych Stanach Zjednoczonych.

Centralny Port Komunikacyjny uda się wybudować. Nie ma żadnego powodu, dla którego miałbym zakładać inaczej.

Jestem człowiekiem zarówno wielkiej wiary, jak i wielkiej determinacji. Obserwując postęp prac rządu przy projekcie Centralnego Portu Komunikacyjnego, mogę pana zapewnić, że projekt ten zostanie zrealizowany. Jest to w interesie nie tylko Polski, ale i całego regionu.

Jestem przekonany, że skoro rząd realizuje już projekt CPK, to ma też plan na sfinansowanie tego przedsięwzięcia. Jeśli okazałoby się, że będzie to projekt wymagający dodatkowego finansowania spoza budżetu Polski, to osobiście zaangażuję się w pozyskiwanie inwestorów do tego projektu. Potrzebne jest tylko pokonanie pewnych barier regulacyjnych. Uważam jednak, że Polska powinna mieć bardzo duży udział w tym porcie. Polacy będą na tym zarabiać gigantyczne pieniądze. To prorozwojowe, strategiczne przedsięwzięcie na niebywałą skalę. Dzięki niemu zatrudnienie znajdzie kilkadziesiąt tysięcy osób. Dodatkowo wokół CPK powstanie najbardziej atrakcyjny teren inwestycyjny w Europie – najlepiej skomunikowane miejsce w Europie, które zmieni paradygmat transportu lotniczego między naszym kontynentem a światem. To po prostu genialna inwestycja.

Rozmawiał Marcin Makowski dla WP Opinie