Projekt nowelizacji ustawy o Straży Granicznej trafi do Komisji Spraw Wewnętrznych

Zmiany mają rozszerzyć uprawnienia służby m.in. na wypadek zdarzeń w rejonie przejścia granicznego lub w strefie nadgranicznej i pozwolą SG skorzystać ze wsparcia wojska.

Mamy tutaj do czynienia ze zmianami różnego typu - wskazał podczas pierwszego czytania poseł PiS Jarosław Zieliński. - Jedne dotyczą zadań Straży Granicznej, kwestii zasadniczych, inne dotyczą różnego kalibru kwestii związanych z pragmatyką służby - mówił.

Wątpliwości w projekcie według niego budzą jednak relacje między Strażą Graniczną a siłami zbrojnymi. - Wciąż brakuje mi (...) wyposażenia Straży Granicznej w pewne funkcje obronne, związane z systemem obronnym państwa, na wypadek, gdyby taka potrzeba zaistniała, użycia formacji Straży Granicznej do celów wojskowych - powiedział.

Poseł kwestionował także obarczenie Straży Granicznej zadaniami kontroli legalności zatrudnienia czy działalności gospodarczej cudzoziemców. Uznał to za zbyt kosztowne.

Zwrócił uwagę na "zbyt instrumentalne" zasady przenoszenia funkcjonariuszy do innych miejscowości, niosące za sobą - jak wskazał - skutki finansowe, społeczne i rodzinne.

Zieliński zastanawiał się też, czy konieczne jest różnicowanie oznaczeń granic wewnętrznych Strefy Schengen i granic zewnętrznych UE.

Poseł Artur Ostrowski (SLD) przypomniał, że związek zawodowy SG apeluje o odrzucenie zapisów o czasowym delegowaniu funkcjonariuszy, które mogą destabilizować ich życie i wywoływać podziały. Związek sygnalizował ponadto potrzebę zabezpieczenia dodatkowych środków z budżetu państwa na nowe umundurowania, o czym w projekcie nie ma mowy.

Występujący w Sejmie z ramienia MSW wiceminister Piotr Stachańczyk tłumaczył, że u podstaw projektu była potrzeba dostosowania regulacji związanych ze Strażą Graniczną do sytuacji na północno-wschodniej granicy Polski. Według niego najważniejszym punktem realizującym to założenie jest wzmocnienie systemu nienaruszalności granicy państwa oraz szeroko pojętego bezpieczeństwa poprzez umożliwienie wsparcia Straży Granicznej w jej działaniach w sytuacjach nadzwyczajnych przez wojsko i żandarmerię.

W myśl nowych przepisów oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych w zasięgu przejścia granicznego i strefie nadgranicznej będą mogły być użyte do pomocy funkcjonariuszy SG, w szczególności w sytuacjach: bezpośredniego zagrożenia zamachem na nienaruszalność granicy państwowej, sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa powszechnego dla życia, zdrowia lub wolności obywateli lub bezpośredniego zagrożenia zamachem na obiekty lub urządzenia wykorzystywane przez Straż Graniczną. Przesłanką do takiej decyzji ma być też atak terrorystyczny lub zagrożenie takim atakiem.

Decyzję o użyciu wojska będzie podejmował prezydent, na wniosek premiera. W tzw. sytuacjach niecierpiących zwłoki decyzję o użyciu wojska będzie podejmował minister obrony narodowej na wniosek szefa MSW.

Zmiany dotyczą również funkcjonowania SG w zakresie zarządzania granicami oraz zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji. Aby ułatwić procedury, Straż ma mieć bezpośredni wgląd do danych gromadzonych w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji.

Projekt wprowadza też zmiany oznakowania tablic informacyjnych, ustawianych na granicy państwowej. Zniesienie kontroli osób na granicy RP, stanowiącej granicę wewnętrzną UE, wiązało się z usunięciem z tej części granicy tablic informacyjnych "Granica państwa przekraczanie zabronione". Teraz będą wzory trzech rodzajów tablic informacyjnych: na granicy wewnętrznej - "Granica państwa", na granicy zewnętrznej - "Granica państwa przekraczanie zabronione" oraz napis "Pas drogi granicznej wejście zabronione" w miejscach, w których obowiązuje zakaz przebywania.

Nowelizacja reguluje też kwestie związane z oddelegowywaniem funkcjonariuszy; okres delegowania nie może przekraczać 6 miesięcy, a funkcjonariuszy w okresie 2 lat od przeniesienia albo od zakończenia oddelegowania może być ponownie przenoszony lub delegowany, ale tylko za jego pisemną zgodą. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy funkcjonariusze są przenoszeni lub oddelegowywani na własne życzenie.

Podobnie jak w ustawie o policji, nowela wprowadza możliwość zawieszenia funkcjonariusza SG w czynnościach służbowych w przypadku wniesienia przeciwko niemu prywatnego aktu oskarżenia. Zawieszenie będzie uzależnione od oceny stanu sprawy przez przełożonego funkcjonariusza.

Są też zmiany w zakresie przepisów regulujących kwestie umundurowania. SG chce przeprowadzić reformę mundurową polegającą m.in. na wprowadzeniu systemu punktowego; funkcjonariusze dysponowaliby określoną ilością punktów, którą mogliby przeznaczać m.in. na wymianę poszczególnych elementów umundurowania.