Prezydent Kaczyński zwiedził teren przyszłego muzeum zbrodni hitlerowskich

Tematem pierwszej wystawy, zaplanowanej z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej, ma być hitlerowska okupacja Polski, w tym zbrodnie popełnione na polskiej ludności cywilnej.

Po terenie przyszłego muzeum oprowadził prezydenta RP Andreas Nachama, dyrektor fundacji realizującej projekt. L. Kaczyński obejrzał m.in. zdjęcia z procesu zbrodniarzy hitlerowskich w Norymberdze oraz ilustrujące zbrodnie Gestapo w okupowanej Polsce.

Po zakończeniu wizyty Nachama powiedział, że bardzo liczy na współpracę z polskimi naukowcami przy tworzeniu ekspozycji. Zainteresowanie prezydenta uznał za "dobry sygnał". Nachama przyznał, że wojenne losy Polski są dla Niemców, także dla mieszkańców Berlina, nadal "białą plamą". Starania Polaków, by zmienić ten stan, uznał za w pełni uzasadnione.

Jak powiedział Nachama, wystawa będzie składała się z części stałej oraz z ekspozycji uzupełniającej, dotyczącej historii krajów okupowanych przez Trzecią Rzeszę.

Chcemy rozpocząć od Polski. To nasuwa się samo przez się w związku z przypadającą w 2009 roku okrągłą rocznicą 1 września 1939 r. - powiedział niemiecki historyk. Zastrzegł, że takie plany istnieją już "od kilku lat".

Rada fundacji zdecyduje w terminie późniejszym, czy wystawa dotycząca Polski pozostanie, czy też będzie zastąpiona ekspozycjami o innych krajach. Na razie przyjęliśmy zasadę, że wystawy uzupełniające powinny tworzyć cykl odpowiadający przebiegowi wojny i przedstawiać historię poszczególnych krajów. Wystawy pokazane nie będą znikały, lecz po pewnym czasie będą ponownie prezentowane - wyjaśnił dyrektor fundacji.

Hitlerowska policja polityczna przejęła budynek Szkoły Rzemiosła Artystycznego przy ówczesnej Prinz-Albrecht-Strasse w maju 1933 r., cztery miesiące po dojściu Hitlera do władzy. Tutaj urzędował jeden z głównych katów II Rzeszy Heinrich Himmler. W piwnicach budynku zorganizowano więzienie, w którym torturowano więźniów politycznych.

Gestapo, przekształcone po połączeniu z SD w 1939 r. w Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), stanowiło główny aparat terroru w Niemczech i w okupowanych krajach, nadzorując m.in. obozy koncentracyjne.

Pod koniec wojny siedziba gestapo uległa zniszczeniu. Znajdujące się w pobliżu muru berlińskiego budynki rozebrano. Dopiero w połowie lat 80. odkopano cześć piwnic. W tym miejscu znajduje się obecnie prowizoryczna wystawa na temat historii hitlerowskiej policji politycznej i popełnionych przez nią zbrodni. Kilka tablic ilustruje hitlerowski terror w Polsce. Rocznie teren wystawy odwiedza 400 tysięcy osób - Niemców i zagranicznych turystów.

Jacek Lepiarz