Prawie 80 proc. Polaków podziela prezydencką oceną III RP

26 proc. uważa, że zapowiedziane oczyszczenie i przebudowa państwa uda się w bardzo dużym i dużym stopniu, zaś 63 proc. sądzi, że uda się to w stopniu małym i bardzo małym. 44 proc. badanych przez OBOP sądzi, że nowa konstytucja jest Polsce potrzebna, a 36 proc. sądzi, że jest niepotrzebna.

Z sondażu wynika, że 23 proc., czyli mniej więcej jedna czwarta Polaków, obejrzała w telewizji, wysłuchała w radiu lub przeczytała w gazecie orędzie nowego prezydenta; dodatkowe 20 proc. obejrzało je, wysłuchało lub przeczytało tylko częściowo, a 12 proc. zna je tylko z omówień w dziennikach telewizyjnych, radiowych i gazetach. OBOP przytacza ten fragment orędzia, w którym prezydent zawarł ocenę III RP: "Gdy spojrzeć na wydarzenia ostatnich 16 lat, to niczym nie uchybiając twórcom naszych sukcesów, a tych sukcesów było niemało, trzeba jasno powiedzieć: zbyt mało było solidarności, zbyt mało było sprawiedliwości, a często brakowało też i uczciwości". W sondażu odczytywano badanym ten fragment orędzia i pytano ich, czy jest to ocena słuszna, czy niesłuszna.

Wyrażoną przez prezydenta zasadniczo (mimo zastrzeżeń) krytyczną ocenę III RP podzielała przytłaczająca większość (78 proc.) badanych. Jedynie 10 proc. się z nią nie zgodziło.

Wynik ten - zauważa OBOP - pokazuje, że Lech Kaczyński walcząc o prezydenturę, dobrze utrafił w nastroje Polaków, a zapewne też krytyczne oceny III RP umocnił i upowszechnił.

OBOP zawraca też uwagę, że idea "oczyszczenia i przebudowy" państwa była najważniejszą częścią programu wyborczego PiS oraz samego Lecha Kaczyńskiego. Dlatego w jego orędziu znalazły się słowa: "Państwo nieprawidłowo wykonuje swe zadania i dlatego musi być oczyszczone i przebudowane. Obok moralnej zmiany nowej postawy rządzących jest to podstawowy warunek spełnienia społecznych, w pełni uzasadnionych oczekiwań". Pytanie OBOP brzmiało: "Prezydent Kaczyński zapowiedział oczyszczenie i przebudowę państwa. Jak Pan(i) sądzi, w jakim stopniu mu się to uda?".

Uzyskane wyniki pokazują, że Polacy są sceptyczni w ocenie szans L. Kaczyńskiego na "oczyszczenie i przebudowę państwa". Tylko 26 proc. sądzi, że uda mu się to w dużym lub w bardzo dużym stopniu, natomiast 46 proc. jest zdanie, że uda mu się to w stopniu małym, a 17 proc. w stopniu bardzo małym. Wstrzemięźliwe oceny szans "oczyszczenia i przebudowy" zdecydowanie dominują.

W orędziu prezydent wrócił do sprawy nowej konstytucji i powiązał ją z hasłem budowy "IV Rzeczpospolitej". Mówił: "Jestem głęboko przekonany, że Polsce potrzebna jest nowa ustawa zasadnicza, która będzie lepiej niż obecna odpowiadać potrzebom czasu (...). Uchwalenie nowej konstytucji ułatwiłoby bowiem w bardzo wysokim stopniu naprawę państwa, byłoby też uwieńczeniem budowy tego, co nazywamy IV RP". OBOP zapytał, czy "nowa konstytucja jest w Polsce potrzebna, czy nie".

Potrzebę uchwalenia nowej konstytucji dostrzegło 44 proc. badanych, a zdaniem 36 proc. jest ona Polsce niepotrzebna; 20 proc. badanych nie ma zdania. Większość badanych, która wyraziła pogląd w tej sprawie, do hasła nowej konstytucji nastawiona jest pozytywnie.

Podobnie jak w przypadku ocen okresu po 1989 roku, przekonanie, że prezydentowi Kaczyńskiemu uda się "oczyszczenie i przebudowa" państwa oraz przekonanie, że nowa konstytucja jest Polsce potrzebna, zależą przede wszystkim od ogólnych poglądów politycznych i sympatii partyjnych.

Im poglądy polityczne bliższe prawicowym, tym częstsze przekonanie, że prezydentowi uda się "oczyszczenie i przebudowa Polski" i że nowa konstytucja jest Polsce potrzebna.

Sondaż przeprowadzono w okresie od 5 do 9 stycznia na ogólnopolskiej próbie 1005 mieszkańców Polski powyżej 15. roku życia.