Powszechne testy na obecność HIV dla ciężarnych kobiet
Upowszechnienie testów na obecność wirusa HIV wśród wszystkich kobiet ciężarnych oraz objęcie już zakażonych pań specjalistyczną, interdyscyplinarną opieką lekarską - to główne cele 10. protokołu klinicznego WHO pt. "Zapobieganie wertykalnej transmisji HIV", zaprezentowane przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia, dr Marka Grabowskiego.
Coraz więcej kobiet, także ciężarnych, zaraża się wirusem HIV. Stanowią one około 30% wszystkich nosicieli - powiedział współautor protokołu, prof. Tomasz Niemiec z Instytutu Matki i Dziecka. Zaznaczył, że jest to równoznaczne ze wzrostem liczby dzieci, narażonych na kontakt z wirusem, czyli na zakażenie wertykalne. Dochodzi do niego w czasie ciąży, porodu lub karmienia piersią.
Dr Marek Grabowski powiedział, że ryzyko przeniesienia infekcji tą drogą wynosiło do niedawna od 30 do 40%. Dziś, dzięki ogromnemu postępowi medycznemu, możemy je zmniejszyć do poziomu poniżej 2% - zaznaczył.
Światowa Organizacja Zdrowia opracowała składającą się z 13 protokołów klinicznych, strategię zapobiegania rozpowszechnianiu się wirusa HIV na terenie Europy. Poszczególne protokoły dotyczą m.in. profilaktyki, opieki paliatywnej nad chorymi, leczenia antyretrowirusowego, koinfekcji zakażeń HIV i WZW, wspierania zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego osób zakażonych oraz leczenia seropozytywnych dzieci.
Protokół 10., przygotowany przez prof. Tomasza Niemca (Instytut Matki i Dziecka w Polsce), dr Ruslana Malyuta (John Snow Inc. w USA) oraz Ekaterinę Filatovą (Biuro Regionalne WHO w Danii) poświęcony jest przenoszeniu zakażeń z matek na dzieci.
Porusza on problematykę opieki przed i poporodowej nad seropozytywnymi ciężarnymi, poradnictwa w zakresie HIV/AIDS, bezpiecznego karmienia noworodków, antykoncepcji po porodzie, opieki na kobietami uzależnionymi od dożylnych substancji psychoaktywnych i leczenia objawów odstawienia u dzieci.
Prof. Niemiec wyjaśnił, że celem tych starań jest wyeliminowanie zakażeń wśród dzieci do 2010 r. Na 100 tys. urodzeń powinno przypadać mniej niż jedno zakażone dziecko. Jest to zgodne z przyjętym na Nadzwyczajnej Sesji Zgromadzenia Generalnego ONZ, programem poświęconym problematyce HIV/AIDS - dodał.
Jednym z najważniejszych elementów protokołu 10. jest program wczesnego wykrywania zakażeń HIV u kobiet w ciąży. Zgodnie z zaleceniami WHO wszystkie, planujące macierzyństwo panie, powinny wykonywać testy na obecność wirusa. To jedyny sposób na zapobieganie rodzeniu się chorych dzieci.
Od maja 2006 r. NFZ finansuje tego typu badania u wszystkich ciężarnych Polek - powiedziała dr Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS. Dodała jednak, że nie wszystkie ośrodki medyczne podejmują się jego realizacji.
Jedynie dwa województwa - mazowieckie i małopolskie - przeznaczyły po milion złotych na wymienione działania. Inne regiony wygospodarowały środki śladowe, natomiast w zachodniopomorskim, pomorskim i warmińsko-mazurskim nie przeznaczono na to ani złotówki - dodała.
Według specjalistów nie tylko kobiety, ale także ich lekarze pozostają nieświadomi istnienia takiego programu i jego wagi. Mało który ginekolog informuje pacjentkę o możliwości przeprowadzenia bezpłatnego badania na obecność HIV.