Porady obywatelskie: jakie prawa w kontaktach z instytucjami

Dane za rok ubiegły zostały przedstawione na konferencji w Fundacji im. Stefana Batorego z okazji 10-lecia Biur Porad Obywatelskich. W Polsce są obecnie 32 takie biura, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, Łodzi, Łomży, Przemyślu i Rudzie Śląskiej. Prowadzą je stowarzyszenia i organizacje pozarządowe.

Jak poinformowano, w ciągu 10 lat istnienia, polskie Biura Porad Obywatelskich udzieliły prawie 152 tys. porad.

Biura te - jak podkreślił Rzecznik Praw Obywatelskich dr Janusz Kochanowski - były tworzone w odpowiedzi na narastające problemy obywateli, którzy nie radzili sobie w warunkach zachodzących zmian ustrojowych, gospodarczych i kulturowych. Zaznaczył, że służą one tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego.

W roku 2002 sieć Biur została objęta honorowym patronatem przez Rzecznika. Z danych za rok 2005 wynika, że blisko 1/4 zgłaszających się po poradę (22%) chciało poznać prawa i obowiązki w kontaktach z instytucjami, blisko 1/5 (19%) - chciała porady dotyczącej spraw rodzinnych.

Poza tym porady dotyczyły m.in. spraw mieszkaniowych i lokalowych (14%), świadczeń i zasiłków (10%), spraw finansowych (9%), a także spadków, zatrudnienia i prawa własności.

Jak powiedziała dyrektor biura Związku Porad Obywatelskich Hanna Gorska, osoby zgłaszające się po poradę najczęściej przychodziły osobiście (76%), albo kontaktowały się telefonicznie (8%). Rzadziej korzystały z infolinii, pisały e-maile czy listy.

Niektóre biura - jak podkreślano - docierają do terenów byłych PGR, a także do osób odbywających kary pozbawienia wolności.

Biura Porad Obywatelskich należą do międzynarodowej organizacji, skupiającej tego typu biura - Citizens Advice International (CAI). Należą do niej m.in. organizacje z Anglii, Czech, Irlandii, Nowej Zelandii, Rumunii, Słowenii i Szkocji. Z danych, przedstawionych na konferencji wynika, że w ponad 20 krajach na świecie działa 880 Biur Porad Obywatelskich.