Ponad połowa uczniów nie lubi chodzić do szkoły

Wyniki przedstawiono w Warszawie podczas konferencji: "Obraz polskiej szkoły. Czy szkoły mogą skutecznie przeciwdziałać przemocy?".

Audyt przeprowadzono na początku tego roku w ponad 200 szkołach (w klasach V i VI szkół podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych), wybranych spośród 1500 placówek jakie chciały się jemu poddać. Jak zaznaczył autor badania psycholog społeczny prof. Janusz Czapiński z Uniwersytetu Warszawskiego, szkoły do audytu dobrano tak, aby były one jak najbardziej reprezentatywne.

Z badania wynika także, że 64% uczniów szkół podstawowych uważa, że ma w szkole prawdziwych przyjaciół, w gimnazjach wskaźnik ten spada do 53%, a w szkołach ponadgimnazjalnych wynosi 38%.

W szkole docenianych czuje się 30% uczniów V i VI klas, 19% gimnazjalistów i 11% uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

12% uczniów szkół podstawowych przyznało, że w szkole czuje się niepewnie, odsetek ten dla gimnazjalistów wynosi 14%, a dla uczniów szkół ponadgimnazjalych - 15%. Uczniowie pytani byli także, czy boją się chodzić do szkoły; pozytywnej odpowiedzi udzieliło 3% uczniów szkół podstawowych oraz 4% gimnazjalistów i 5% uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

24% V i VI-klasistów boi się niektórych lekcji, odsetek ten w gimnazjum wynosi 38%, a w szkołach ponadgimnazjalnych - 54%. Wysokie są też odsetki uczniów, którzy przyznali, że nudzą się na lekcjach: w szkole podstawowej - 24%, gimnazjum - 43%, szkole ponadgimnazjalnej - 56%.

Z badania wynika również, że tylko około 30% 11-latków przyznaje, iż ufa większości ludziom. Wskaźnik ten zmniejsza się z wiekiem i tylko około 10% 18-latków deklaruje zaufanie do innych. Jak poinformował Czapiński, odsetek ten jest analogiczny jak dla dorosłych Polaków.

Jak mówił psycholog społeczny prof. Adam Frączek, rektor Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, kluczem do sukcesu w przeciwdziałaniu przemocy w szkole jest stworzenie w niej takiej atmosfery, aby uczniowie lubili do niej chodzić. Szkoła bez przemocy to szkoła przyjazna uczniowi - podkreślił Frączek.

Profesor tłumaczył, że nie można naprawić sytuacji w szkołach zaczynając od wprowadzenia dyscypliny i kar. Trzeba zacząć od nagradzania uczniów za wszystko co robią dobrze, dopiero później można zacząć karać - przekonywał. Według niego, uczeń, aby zechciał otworzyć się przed nauczycielami i zwierzyć ze swoich problemów musi najpierw mieć do nich zaufanie, musi czuć się akceptowany i bezpieczny.

Według Frączka, ważne jest także, aby sam nauczyciel czuł się pewny w tym co robi - miał kompetencje, ale także umiał przyznać się przed uczniami, gdy czegoś nie wie. Jeśli uczeń wie więcej niż nauczyciel, niech ten zachęci go, aby podzielił się wiedzą z nim i z klasą- dodał.

Również były wiceminister edukacji, wiceprezydent Warszawy Włodzimierz Paszyński, podkreślił rolę w wychowaniu "mądrego, rozumnego" nauczyciela. Zwrócił także uwagę na dialog, dzięki któremu - jego zdaniem - problemy uczniów rozwiązywane są na bieżąco i nie dochodzi do ich eskalacji oraz budowana jest wspólnota w klasie i w szkole.

Elżbieta Matejka z Ministerstwa Edukacji Narodowej zauważyła, że "przypomnienie tego, że uczniowie potrzebują mądrych, uczciwych, przyjaznych dorosłych, takich, którzy pomogą im dokonywać wyborów i podejmować dobre decyzje jest jednym z czterech głównych filarów rządowego programu 'Zero tolerancji dla przemocy w szkołach'".

Podkreśliła także, że współczesna profilaktyka proponuje kary zastąpić konsekwencjami wychowawczymi, co także uwzględniono w rządowym programie. Próbujemy jasno powiedzieć czego od uczniów oczekujemy i jakie spotkają ich konsekwencje, gdy nie będą tych oczekiwań spełniać- dodała.

Celem kampanii społecznej "Szkoła bez przemocy" jest przeciwdziałanie przemocy w polskich szkołach poprzez zwiększenie świadomości problemu, zmianę postaw wobec przemocy, a także dostarczenie szkołom wsparcia i narzędzi, które skutecznie i systemowo zwalczałyby to zjawisko. Organizatorem kampanii są grupy wydawnicze Orkla Presse Polska i Polskapresse oraz Fundacja Grupy TP.