Pomnik więzi żydowsko-polskich
Przy zabytkowej synagodze w Chmielniku (woj.
świętokrzyskie) odsłonięty zostanie w niedzielę pomnik wiekowych
związków narodu żydowskiego i polskiego. Historyczne więzi Żydów i
Polaków symbolizować mają dwa pomnikowe drzewa splatające się
konarami.
17.06.2005 | aktual.: 17.06.2005 10:01
Monument ufundowała rodzina Kaliszów z Izraela, by utrwalić "pamięć żydowsko-polskiego dziedzictwa Żydów Chmielnika (1565- 1942)" - jak głosi napis na pomniku.
"Historia nie biegnie głównymi traktami, ale przede wszystkim bocznymi ulicami spokojnych miasteczek" - informuje po hebrajsku napis umieszczony na kamiennej płycie pomnika, która stanowi tło płaskorzeźby drzew odlanej z brązu. U dołu monumentu, autorstwa kieleckiego artysty-plastyka Arkadiusza Latosa, znalazła się polska i angielska wersja cytatu z pism historyka Tadeusza Popławskiego.
W niedzielnej uroczystości w Chmielniku zapowiedział udział m.in. współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów ks. prof. Michał Czajkowski, który ma koncelebrować mszę świętą - poinformował burmistrz miasta Jarosław Zatorski, inicjator lokalnych spotkań z kulturą żydowską.
W tegorocznym ich programie, w chmielnickiej synagodze otwarta zostanie w niedzielę wystawa fotograficzna "Papież Jan Paweł II w Jerozolimie". Udostępniona przez ambasadę Izraela w Warszawie ekspozycja ukazuje na 60 nieznanych w Polsce zdjęciach papieską pielgrzymkę po Ziemi Świętej.
Z kolei na ryku uczniowie miejscowych szkół zaprezentują przedstawienie "Święto Świateł - Chanukka". Ze spektaklu Teatru NN z Lublina publiczność dowie się "O tym, jak Fajwł szukał samego siebie". Imprezę zakończą dziecięce tańce izraelskie i koncert zespołów klezmerskich. Przez cały dzień, w pasażu łączącym synagogę z rynkiem rozstawione będą kramy, przy których chmielniccy kupcy i rzemieślnicy będą handlować jak ich przedwojenni przodkowie.
W 20-leciu międzywojennym ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła w Chmielniku 80% liczącej około 8 tys. osób miejscowej społeczności. W 1941 r. Niemcy zamknęli wszystkich Żydów w getcie, a następnie wywieźli i zamordowali. Pierwsi Żydzi osiedli w miasteczku pod koniec XVI wieku. Mieli możliwość "zakładania handlów różnych, winnicy, szynków i budowlów na placach, a na koniec wystawienia Bożnicy i szkółek" - jak głosił akt nadania im tych przywilejów.
