Polskie i niemieckie Kościoły przeciwne projektowi Steinbach

"Der Spiegel" używa nazwy "Centrum przeciwko Wypędzeniu", chociaż oficjalna nazwa planowanej placówki brzmi "Centrum przeciwko Wypędzeniom", co ma podkreślić wolę inicjatorów projektu uwzględnienia wszystkich XX-wiecznych przymusowych przesiedleń.

Jak dowiedział się "Der Spiegel", niemieccy ewangelicy i niekatolickie Kościoły chrześcijańskie w Polsce zamierzają wydać wspólne oświadczenie z okazji 40. rocznicy opublikowania przez Niemiecki Kościół Ewangelicki memorandum, które zawierało postulat pojednania z Polską.

Planowane oświadczenie zawiera - zdaniem tygodnika "Der Spiegel" - zdanie: "Utworzenie jedynego 'Centrum przeciwko Wypędzeniu' w Berlinie koliduje z dotychczasowymi pozytywnymi posunięciami na niemiecko-polskiej drodze pojednania i nie odpowiada europejskiemu wymiarowi tego wyzwania".

Memorandum EKD "O sytuacji wypędzonych i stosunku narodu niemieckiego do jego wschodnich sąsiadów" wydano 14 października 1965 roku. Uważane jest za jedno z najważniejszych niemieckich inicjatyw, które doprowadziły do porozumienia i pojednania między Niemcami i Polakami. Autorzy tego dokumentu zakwestionowali po raz pierwszy publicznie niemieckie roszczenia do powrotu na utracone po 1945 roku obszary, podkreślając, że całkowite przywrócenie niemieckiego stanu posiadania nie jest możliwe, ponieważ Polska z powodzeniem zintegrowała te obszary ze swoim państwem.

Miesiąc później (18 listopada 1965 r.) biskupi polscy wystosowali list do katolickich biskupów niemieckich w sprawie pojednania, zwierający słowa "przebaczamy i prosimy o przebaczenie". Inicjatywy środowisk kościelnych i społecznych były impulsem dla rozpoczęcia w 1969 r. przez socjaldemokratycznego kanclerza Willy'ego Branda polityki pojednania z Polską, która zaowocowała podpisaniem w grudniu 1970 roku układu o podstawach normalizacji wzajemnych stosunków.

Jacek Lepiarz