Polski kandydat na komisarza praw człowieka RE będzie musiał poczekać?
Grupa państw Rady Europy, skupionych wokół
Hiszpanii, chce przedłużenia upływającej w tym roku kadencji
obecnego komisarza praw człowieka RE, Hiszpana Alvaro Gil-Roblesa
- twierdzą źródła zbliżone do Rady Europy. Polska
sprzeciwia się tej propozycji i zamierza przedstawić w tym roku
kandydaturę współzałożyciela Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
Marka Antoniego Nowickiego na nowego komisarza.
Według źródeł PAP Nowicki jest na tyle znaną i cenioną postacią, że miałby ogromne szanse na wybór. Ponadto Polska przez 13 lat obecności w RE nie obsadziła żadnego z wybieralnych najwyższych stanowisk w tej organizacji.
Nowicki jest jednym z założycieli Komitetu Helsińskiego w Polsce. W latach 1993-1999 orzekał w Europejskiej Komisji Praw Człowieka w Strasburgu. W 2000 r. został międzynarodowym rzecznikiem praw obywatelskich w Kosowie.
Zgodnie z procedurą, nowy komisarz powinien zostać wybrany w czerwcu. W lutym rozpoczęto by przyjmowanie kandydatur. Oprócz Polski, swego kandydata zamierzają zgłosić też Węgrzy.
Hiszpania i popierające ją kraje argumentują, że Gil-Robles powinien mieć jednak jeszcze trochę czasu na dokończenie podjętych działań, m.in. w Czeczenii. Ponieważ był pierwszym komisarzem praw człowieka RE, część swej sześcioletniej kadencji musiał poświęcić na sprawy organizacyjne. Zgodnie z zasadami, nie może być wybrany na drugą kadencję.
Rozmówcy PAP nie uważają, by hiszpańska propozycja była umotywowana politycznie. Jednak w ostatnich miesiącach między Polską a Hiszpanią doszło do pewnych różnic na tle negocjacji w sprawie budżetu UE i pomocy dla najbiedniejszych jej regionów. W grudniu premier Jose Rodriguez Zapatero w ostatniej chwili odwołał zaplanowany przyjazd do Polski na konsultacje międzyrządowe.
Urząd Komisarza Praw Człowieka RE ustanowiono w 1999 roku. Komisarza wybiera Zgromadzenie Parlamentarne RE spośród trzech kandydatów, zgłoszonych przez Komitet Ministrów RE, na sześć lat, bez możliwości ponowienia mandatu.
Komisarz jest odpowiedzialny za promowanie poszanowania praw człowieka w państwach RE oraz za zapewnienie pełnego i efektywnego przestrzegania zobowiązań wynikających z dokumentów Rady. Odgrywa rolę wspomagającą i przede wszystkim prewencyjną, nie ma jednak kompetencji prawnych.
Anna Widzyk
