Polski Internet ma 15 lat!
W minionym tygodniu świętowaliśmy 25 urodziny komputera PC - w tym przyszedł czas na kolejną ważną rocznicę. Dokładnie 15 lat temu - 17 sierpnia 1991 r. - z Polski za pośrednictwem połączenia TCP/IP wysłana została pierwsza wiadomość elektroniczna. Wydarzenie to uznawane jest dziś za moment podłączenia naszego kraju do Internetu. Ową pierwszą, historyczną wiadomość wysłał Rafał Pietrak z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, zaś odbiorcą - Jan Sorensen, szef Ośrodka Komputerowego Uniwersytetu Kopenhaskiego.
Na początek garść szczegółów technicznych - pierwszym polskim komputerem podłączonym do Internetu był "pecet" pełniący funkcje routera z oprogramowaniem "ka9q" pod MS-DOS. Do wysłania wiadomości posłużyło łącze o "zawrotnej" przepustowości 9600 bps. Niestety, sama wiadomość się nie zachowała - najstarszym zachowanym polskim śladem w Internecie jest e-mail z Hamburga, będący odpowiedzią na list elektroniczny wysłany wcześniej z Polski ( jest on datowany na 23 sierpnia 1991 r. ). Podłączenie Polski do Sieci możliwe było dzięki dotacji w wysokości 1 mln starych zł. "Budżet przewidziany na zakup routera krajowego i tak wydawał się stawiać to wystąpienie na granicy akceptowalności KBN" - opowiadał Rafał Piertak.
Fizycy z Hożej zarządzali później serwerem DNS w domenie ".pl". Powołano do tego wyspecjalizowaną komórkę, która przekształciła się w jednostkę badawczo-rozwojową KBN, a w końcu w 1993 r. w osobną firmę - NASK ( Naukową i Akademicką Sieć Komputerową ). W sierpniu 1993 r. na Wydziale Fizyki UW został uruchomiony pierwszy polski serwer WWW. Prowadził go zespół: Marcin Gromisz, Wojtek Bogusz, Kacper Nowicki, Michał Jankowski. Archiwum tej strony jest dostępne pod adresem: http://www.fuw.edu.pl/~ajduk/indexold.html .
W tym czasie Internet pozostawał dostępny wyłącznie dla niewielkiej grupy ludzi, głównie pracowników naukowych wyższych uczelni i mało kto zdawał sobie w ogóle sprawę z jego istnienia. "Ja i większość moich kolegów - informatyków - nie zauważała początków Internetu w Polsce jako zapowiedzi wielkiego zjawiska" - wspominał w rozmowie z PCWK Wacław Iszkowski, prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. "Pełne dołączenie Polski do Internetu światowego nastąpiło dopiero ok. 20 grudnia 1991 roku, kiedy to "podniosły się semafory" po stronie USA, dając nam dostęp internetowy na cały świat. W tym momencie nasz internet obejmował sieci lokalne na Wydziale Fizyki UW ( ok. 40 komputerów ) i w Obserwatorium Astronomicznym UW ( ok. 10 komputerów ), w Centrum Astronomicznym PAN ( ok. 20 komputerów ), w krakowskim Instytucie Fizyki Jądrowej ( ok. 10 komputerów ) i pojedyncze komputery w Uniwersytecie Jagiellońskim, w krakowskim "Cyfronecie", w Toruniu, w Katowicach i oczywiście centralny węzeł łączności,
ulokowany w budynku Centrum Informatycznego UW. Szykowała się jednak już do podłączenia duża sieć kampusowa Politechniki Warszawskiej, przy tworzeniu której zastosowano łącza światłowodowe, trwała budowa podobnej międzyuczelnianej sieci kampusowej w Krakowie" - mówi Maciej Kozłowski, obecny dyrektor NASK, 15 lat temu zaangażowany w podłączanie Polski do światowej Sieci.
Jak hartowała się... Sieć
Warto przypomnieć, że pierwsze polskie sieci komputerowe powstały w połowie lat 70. w Krakowie - tamtejszy Cyfronet już przed trzema dekadami dysponował siecią terminalową komputera CYBER72, obejmującą 6 terminali wsadowych typu LSBT, rozmieszczonych w największych uczelniach Krakowa, oraz 14 terminali dalekopisowych.
W latach 1981-1983 powstała Międzyuczelniana Sieć Komputerowa ( Gliwice, Warszawa, Wrocław ), oparta na protokole X.25. W ramach projektu KASK ( Krajowe i Akademickie Sieci Komputerowe ) od 1987 r. łączono maszyny mainframe. W Warszawie w 1986 r. Władysław Majewski, Tadeusz Wilczek, Tomasz Zieliński i Jan Stożek zaczęli prowadzić węzeł sieci Fidnet. Była to sieć BBS ( Bulletin Board System ), wykorzystująca głównie połączenia komutowane. Za pomocą sieci telefonicznej można było połączyć się z komputerem, znajdującym się w redakcji czasopisma Komputer ( z którego później narodził się PC World Komputer ), i pobrać umieszczone na nim różne informacje w formie tekstowej.
Proces "internetyzowania" się Polski znacznie przyspieszył po roku 1989 r. - 8 kwietnia 1990 r. Polska, jako pierwszy kraj zza "Żelaznej Kurtyny", została formalnie podłączona do EARN ( uzyskała członkostwo w organizacji ). 17 lipca 1990 r. nastąpiło połączenie krajowego węzła PLEARN ( polski EARN ) w Centrum Obliczeniowym UW z węzłem DKEARN w Kopenhadze ( duński EARN ), a 28 listopada podłączono do tej sieci Wrocław, pierwsze miasto poza Warszawą. Potem sukcesywnie dołączano kolejne ośrodki. Od tego momentu polscy naukowcy mogli swobodnie komunikować się z kolegami z całego świata - aczkolwiek nie korzystali jeszcze wtedy z Internetu w pełnym tego słowa znaczeniu.
Więcej informacji na temat historii polskich sieci oraz polskiego Internetu znaleźć można w artykule "10 lat polskiego Internetu" - http://www.pcworld.pl/artykuly/10106.html.
