Polska sztuka w prestiżowym muzeum Brukseli

Zaprezentowanych zostanie niemal 200 prac 35 polskich artystów wybranych przez brytyjskiego kuratora - Davida Crowleya (wcześniej kurator wystaw w ramach Polska! Year w Royal College of Art) oraz polskich kuratorów - Zofię Machnicką i Andrzeja Szczerskiego.

Wystawa przygotowana została przez Instytut Adama Mickiewicza, BOZAR, Muzeum Narodowe w Krakowie, we współpracy z Instytutem Polskim w Brukseli.

Na wystawie pokazane zostaną jedne z najbardziej znaczących dzieł polskiej sztuki współczesnej, m.in. prace Moniki Sosnowskiej, Wilhelma Sasnala, Piotra Uklańskiego, Katarzyny Kozyry i Roberta Kuśmirowskiego - artystów, którzy swoją karierę rozpoczęli po upadku komunizmu w roku 1989 a obecnie cieszą się międzynarodową sławą. Ich prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.

Celem wystawy jest pokazanie, w jaki sposób fantastyka, magia, szaleństwo i absurd stały się ważnymi tematami polskiej sztuki współczesnej. By pokazać korzenie tych tendencji kuratorzy sięgnęli po dzieła powstałe pod koniec XIX wieku i w XX wieku, ukazując prace takich mistrzów jak: Tadeusz Kantor, Józef Mehoffer, Witkacy i Bruno Schulz.

Fantazja przybiera najróżniejsze formy. W pracach neo-surrealisty Jakuba Juliana Ziółkowskiego, jak również w barokowo-filmowych fantazjach Katarzyny Kozyry jest ona komunikowana w gorączkowym nadmiarze. Dla innych artystów siłę stymulowania wyobraźni miała zazwyczaj dyskredytowana szara, socjalistyczna rzeczywistość. W sztuce zwykłe miasta i ulice mogą stać się magicznym światem łączącym przeoczone możliwości i niespełniony potencjał. Betonowe bloki mieszkalne i budynki użyteczności publicznej stały się polem działania wyobraźni w pracach Moniki Sosnowskiej, Julity Wójcik i Jarosława Kozakiewicza.

Dla tego pokolenia artystów, jak również dla ich poprzedników, fantazja nie była formą ucieczki od rzeczywistości, ale próbą zmierzenia się z nią. Artyści urodzeni w większości w latach 60. i 70., doświadczyli życia w dwóch różnych światach: dzieciństwo i młodość spędzili w PRL- u, lecz ich kariery ukształtowały się już w Polsce demokratycznej. Ich prace naznaczone są przez te przeciwieństwa. Właśnie w taki sposób artyści tacy jak Artur Żmijewski i Zbigniew Libera podtrzymują tradycję sprzeciwu i krytycznej refleksji, która jest głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze.

Fantastyka może być także kształtowana w sposób niezwyczajny. Biurokracja i cenzura mogły nie być całkowicie negatywnym doświadczeniem dla Polski, przynajmniej jeśli uznamy, że przyczyniły się do rozwoju ogromnej pomysłowości i kreatywności Polaków. Mają oni talent robienia czegoś z niczego.

Obserwując szykownych warszawskich studentów w biednych latach 50. Leopold Tyrmand nazwał tę zdolność zaprzeczania rzeczywistości "fantastyką stosowaną". Dziś artyści wciąż korzystają z tej pomysłowości: choćby Paweł Althamer, który z udziałem sąsiadów i młodzieży z Bródna, tworzy sztukę lub coś co nazywa "wspólną sprawą". Inni artyści są pomysłowi w sposób niezwykły, by nie rzec perwersyjny, jak np. Janek Simon tworzący dziwaczne elektroniczne, poruszające się obiekty, o tajemniczym przeznaczeniu.

Wystawa pod honorowym patronatem Króla Belgii Alberta II oraz Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.