Polska pełnoprawnym członkiem Europolu
Polska od poniedziałku jest pełnoprawnym członkiem Europolu. Głównym celem tej instytucji zrzeszającej kraje członkowskie Unii Europejskiej jest usprawnienie współpracy pomiędzy ich policjami i strażami granicznymi w wykrywaniu i zwalczaniu międzynarodowej przestępczości.
Dotychczas - od 3 października 2001 r. - polska policja i Straż Graniczna były jedynie stowarzyszone z Europolem. Po wstąpieniu 1 maja 2004 do Unii Europejskiej, nie stały się jednak automatycznie członkiem tej organizacji. Uzyskanie członkostwa w Europolu musiało zostać poprzedzone ratyfikacją Konwencji o Europolu oraz dodatkowych protokołów z nią związanych.
Dla polskiej policji to wielki sukces, ukoronowanie piętnastu lat starań i pracy - podkreślił I zastępca komendanta głównego policji nadinsp. Eugeniusz Szczerbak (nadzorujący m.in. Centralne biuro Śledcze i Biuro międzynarodowej współpracy policji KGP).
Dodał, że Polsce jako jedynemu z nowych krajów członkowskich zaproponowano kierowanie zespołem zadaniowym Europolu. Jest to zespół do zwalczania wschodnioeuropejskiej przestępczości zorganizowanej.
Szczerbak pytany, co oznacza dla polskiej policji członkostwo w Europolu, powiedział: Przede wszystkim zwiększą się nasze możliwości operacyjne. Będziemy mieć dostęp do wszystkich baz danych policji krajów członkowskich. Zapewnił też, że jesteśmy przygotowani do członkostwa w tej instytucji i wyzwań, jakie z tym się wiążą.
Europol utworzony został na mocy Traktatu z Maastricht, by usprawnić współpracę państw członkowskich UE w dziedzinach takich jak zwalczanie przemytu narkotyków, terroryzmu i innych form międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Rozpoczął swoją działalność 3 stycznia 1994 r., początkowo jako Europejska Jednostka Narkotykowa (EDU) powołana do zwalczania przestępczości narkotykowej, stopniowo rozszerzano jednak zakres jej działania.
Utworzenie organizacji o nazwie Europol wymagało porozumień, które podpisane zostały przez przedstawicieli państw członkowskich w dniu 26 lutego 1995, ratyfikowane w czerwcu 1998 r., a w dniu 1 października 1998 r. weszły w życie.
Działalność Europolu to przede wszystkim promowanie wymiany informacji i danych osobowych pomiędzy oficerami łącznikowymi, którzy zostali oddelegowani do Europolu przez państwa członkowskie. Europol udostępnia też analizy operacyjne i kryminalne, dzięki którym można uzyskać informacje dotyczące poszukiwanych sprawców. Wymieniane informacje dotyczą m.in. przestępstw takich jak przemyt narkotyków, materiałów nuklearnych i substancji radioaktywnych, nielegalna migracja, przemyt skradzionych pojazdów, handel ludźmi a także terroryzmu, fałszerstw banknotów i innych środków płatniczych oraz pornografii dziecięcej.
Europol podlega Radzie Ministrów Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Unii Europejskiej, która kontroluje jego działalność i wydaje zalecenia. Powołuje także dyrektora Europolu i jego zastępców, a także zatwierdza budżet Europejskiego Biura Policji. Zarząd Europolu składa się z przedstawicieli każdego z państw członkowskich.
Wejście Polski w struktury Europolu wiąże się z kosztami wynikających z konieczności partycypowania w jego budżecie. Budżet organizacji w 2004 roku ma wynieść ok. 58 mln euro, w latach następnych ok. 60 mln. Łączny wkład dziesięciu nowych państw oscylować będzie w granicach 4-4,5% całego budżetu, a na Polskę przypadnie ok. 2% tej sumy, czyli 1,2-1,3 mln euro rocznie.