Polacy coraz bardziej przeciwni operacji w Afganistanie
Zmalało poparcie dla udziału polskich
żołnierzy w afgańskiej operacji NATO - wynika z sondażu CBOS.
W stosunku do poprzednich badań z października, do 83% wzrosła (o 6 punktów proc.) liczba respondentów, którzy nie popierają polskiego uczestnictwa w operacji w Afganistanie. Ponadto z 19 do 14%. spadł odsetek osób, które popierają udział polskich żołnierzy w tej operacji.
Według CBOS, na wzrost opinii sceptycznych mogły wpłynąć informacje o oskarżeniu polskich żołnierzy za ostrzał afgańskiej wioski, w wyniku którego zginęli lub zostali ranni cywile.
Ankietowanym przedstawiono także równe formy zaangażowania w operację NATO w Afganistanie. Większość badanych (60%) uważa, że Polacy wcale nie powinni brać udziału w tej operacji.
Co trzeci respondent (32%) dopuszcza uczestnictwo Polaków w afgańskiej misji, jednak bez prowadzenia działań o charakterze zbrojnym. Tylko nieliczni (5%) wskazują, że Polacy powinni uczestniczyć w tej misji na dotychczasowych zasadach, czyli angażując się również w działania bojowe, patrole oraz walkę z terrorystami.
CBOS pytał także o odczucia związane z wydarzeniami z sierpnia, gdy polscy żołnierze ostrzelali afgańską wioskę, w której zginęli cywile. Żołnierze zostali za to oskarżeni o zbrodnie wojenne.
40% badanych twierdziło, że przyjęło tę informację z zaskoczeniem i zdziwieniem, 38% - ze smutkiem, 28% - z niewiarą w prawdziwość tych zarzutów, 23% - ze zrozumieniem, że "taka jest wojna", 18% - z oburzeniem, 12% - ze wstydem.
43% badanych stwierdziło, że są sytuacje, w których żołnierz powinien odmówić wykonania rozkazu, natomiast 38% twierdzi, że żołnierz powinien wykonywać każdy rozkaz w każdej sytuacji. Co piąty badany (19%) nie ma zdania na ten temat.
Wśród osób, które twierdzą, że istnieją okoliczności, w których żołnierz może odmówić wykonania rozkazu, 24% stwierdziło, że jest to uzasadnione gdy rozkaz obejmuje strzelanie do ludności cywilnej lub inne działania, które zagrażałyby ich życiu lub zdrowiu. 13% badanych przedstawiało ogólne stwierdzenia o krzywdzeniu i zabijaniu ludzi, nie zawężając zakresu jedynie do cywilów.
Co piąty badany (20%) był zdania, że odmowa może być uzasadniona tym, że polecenie jest niezgodne z przekonaniami żołnierza, jego zasadami moralnymi, religijnymi czy wartościami, które uznaje za słuszne, natomiast 13% odniosło się do łamania ogólnie obowiązujących norm, zachowań nagannych moralnie, niehumanitarnych.
Co ósmy ankietowany (13%) twierdził, że żołnierz nie powinien wypełniać rozkazu wówczas, gdy zagraża on jego życiu bądź życiu jego towarzyszy, a 3% uznało, że rozkaz nie powinien być wykonany wówczas, gdy żołnierz wie, że nie da rady go wykonać. Zdaniem co dziesiątego respondenta (10%) rozkaz nie powinien być wykonany, gdy jest nierozsądny, nieprzemyślany, lub głupi. 7 proc. wyraziło opinię, ze nie powinny być wykonywane rozkazy wydane bezprawnie, niezgodnie z procedurami lub obowiązującym prawem.
Badanie przeprowadzono w dniach 1-4 grudnia 2007 r. na liczącej 870 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.