Początek miesiąca świąt w Bułgarii

Od kilku lat popularne stało się witanie Nowego Roku na ulicy. W Sofii na centralnym placu w noc sylwestrową odbędzie się koncert.

Ci, których nie stać na restauracje lub wolą kuchnię domową, witają sylwestra w gronie przyjaciół. Dawniej, w latach komunizmu, uczestnicy prywatek mieli dwa główne zadania - stanie w długiej kolejce po banany i pomarańcze (te owoce pojawiały się w sklepach tylko przed Nowym Rokiem) i pracochłonne przygotowanie tradycyjnej sałatki, zwanej w Bułgarii rosyjską, a w Polsce włoską.

Obecnie tych kłopotów nie ma - kolejki znikły, a wybór gotowych sałatek jest ogromny. Gospodyni jednak powinna sama przygotować tradycyjny pieróg z serem - banicę, w którą kładzie się napisane na karteczkach losy-życzenia. Żadna szanująca się Bułgarka nie kupi banicy w sklepie. Losy są tradycyjne - zdrowie, powodzenie, dom, sukcesy w nauce. Dla tych, którym to się wydaje nudne, pozostaje wyobraźnia - pocałunek od Nicole Kidman, udział w "Big Brother", amerykańska wiza...

Tradycja, która zachowała się do dzisiaj, to "surowakane" - uderzenie w plecy ozdobioną gałązką derenia. Na niej koniecznie powinny być czerwone i białe wełniane nitki, symbolizujące zdrowie, w domach wiesza się też suszone owoce, fasolę, ziarna kukurydzy.

Święto Nowego Roku daje w Bułgarii początek serii popularnych imienin. 1 stycznia przypadają imieniny Wasyla i Weselina, za kilka dni świętują Jordanowie, potem Iwanowie, dalej są imieniny Antona i Atanasa. W styczniu Nowy Rok obchodzą prawosławni Ormianie, mieszkający tu Rosjanie i Ukraińcy. 14 stycznia Wasyla hucznie z obowiązkową gęsią na stole obchodzą Romowie. Okres świąteczny kończy się w dniu św. Atanasa, 18 stycznia. Uważano, że w tym dniu kończy się prawdziwa zima. "Atanas przyszedł - nadeszło lato" - stwierdza optymistyczne przysłowie.

Ewgenia Manołowa