Państwo wspomoże finansowo świadka koronnego

Stanowi tak m.in. wchodzące w czwartek w życie rozporządzenie rządu z 18 października 2006 r. Określa ono zasady udzielania ochrony i pomocy świadkom koronnym, czyli gangsterom, którzy unikną kary w zamian za ujawnienie znanych im przestępstw, "wsypanie" wszystkich wspólników i ujawnienie swego majątku pochodzącego z przestępstw.

Świadek koronny i jego najbliżsi mogą być objęci ochroną, jeśli "okoliczności wskazują na prawdopodobieństwo powstania sytuacji powodującej konieczność bezpośredniego przeciwdziałania zagrożeniu życia lub zdrowia". Jako formy ochrony rozporządzenie wymienia: stałą lub czasową obecność policjantów; obserwację osoby chronionej i jej otoczenia; wskazywanie jej bezpiecznego miejsca przebywania, czasu i formy przemieszczania się, a także kontaktowania się z innymi osobami; zapewnienie osobie chronionej "osobistego bezpieczeństwa" w areszcie śledczym lub więzieniu - jeśli w nim przebywa.

Osobie, która zostaje świadkiem koronnym, będą przedstawione zasady postępowania, m.in. działania, które ze względów bezpieczeństwa będzie musiała podejmować oraz takie, których nie będzie mogła podjąć. Osoba ta musi przekazać policji informacje dotyczące swych kontaktów rodzinnych, towarzyskich i przestępczych, stanu majątkowego, stanu zdrowia oraz "innych istotnych okoliczności".

Pomoc policji dla świadka koronnego może polegać na: udostępnieniu tymczasowego lokalu mieszkalnego; pomocy w wynajęciu lub zakupie mieszkania; pomocy w przeprowadzce lub zagospodarowaniu; pomocy w umieszczeniu dzieci w szkole, przedszkolu lub żłobku; ochronie mieszkania i mienia pozostawionych w poprzednim miejscu pobytu; opieki nad pozostawioną osobą chorą, którą chroniony się opiekował.

Według rozporządzenia, pomoc finansowa może być przyznana osobie chronionej, która nie posiada źródeł utrzymania i nie może podjąć pracy z powodu zagrożenia jej życia lub zdrowia związanego z podjęciem pracy lub braku możliwości zatrudnienia. Dorosłym można przyznać pomoc do wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale; dzieciom - do połowy tego. W "szczególnie uzasadnionych przypadkach" wysokość pomocy może być inna.

Inną formą pomocy może być zmiana miejsca zatrudnienia, jeśli zagrożenie życia lub zdrowia osoby chronionej jest związane z dotychczasowym miejscem pracy. Świadek koronny może też liczyć na pomoc w "uzyskaniu nowych kwalifikacji lub podniesieniu poziomu wykształcenia".

W przypadku "szczególnego zagrożenia życia lub zdrowia", lub gdy ochrona ma charakter długotrwały, chronionemu świadkowi koronnemu można będzie wydać bezpłatnie dokumenty umożliwiające używanie innych niż własne danych osobowych. Dokumentem takim może być paszport - jeśli ze względu na zagrożenie opuszczenie terytorium Polski jest niezbędne do zapewnienia skutecznej ochrony lub gdy taki wyjazd jest uzasadniony "ważnymi sprawami osobistymi". Wydanie tych dokumentów poprzedzi "wprowadzenie nowych danych osobowych do odpowiednich dokumentów urzędowych".

W przypadku pomocy polegającej na zmianie miejsca pobytu osoba chroniona ma obowiązek pokrywania ze środków uzyskanych w ramach pomocy finansowej kosztów użytkowania mieszkania.

Operacja plastyczna lub zabieg chirurgiczny usuwający "charakterystyczne elementy wyglądu" może nastąpić, jeśli jest niezbędna do zapewnienia bezpieczeństwa osobie chronionej i pozwoli na "istotną zmianę wyglądu".

Komendant główny policji może wskazywać lekarzy i placówki medyczne, od których osoba chroniona powinna uzyskiwać świadczenia opieki zdrowotnej. Chroniony jest obowiązany stosować się do warunków korzystania z tej pomocy, w przeciwnym wypadku, będzie musiał zwrócić koszty opieki zdrowotnej.

Upoważniony przez osobę chronioną policjant będzie odbierał dla niej przesyłki pocztowe. Przed doręczeniem przesyłki policjant może - za zgodą osoby chronionej - sprawdzić zawartość przesyłki. Będzie można odmówić odbioru przesyłki.

Komendant główny policji lub dyrektor generalny Służby Więziennej może wystąpić do prokuratora o cofnięcie ochrony lub pomocy w przypadku: naruszenia przez osobę chronioną zasad i zaleceń w zakresie ochrony albo niewykonywania obowiązków, np. gdy nie przestrzega porządku prawnego, zataja istotne informacje mające znaczenie dla ochrony, nie stosuje się do niezbędnych dla ochrony poleceń policjantów, korzysta z pomocy niezgodnie z jej przeznaczeniem.

W sierpniu weszła w życie nowelizacja ustawy o świadku koronnym, która tę instytucję wprowadziła do polskiego prawa na stałe. Obowiązywała ona od 1998 r. - najpierw przez trzy lata, co potem przedłużono. Instytucja ta budzi wątpliwości wielu środowisk prawniczych, gdyż jest wyłomem w zasadzie legalizmu (tj. karania każdego przestępcy). Resort sprawiedliwości podkreśla, że dzięki temu skutecznie można walczyć ze zorganizowaną przestępczością.