Obchody 63. rocznicy wyzwolenia Sachsenhausen i Ravensbrueck

Wicepremier Brandenburgii Ulrich Junghanns podkreślił konieczność pamiętania o zbrodniach nazistów i milionach ofiar systematycznego ludobójstwa. Tylko w ten sposób zapobiegniemy powtórzeniu się takich zbrodni - mówił Junghanns.

Na terenie byłego obozu Ravensbrueck minister kultury Brandenburgii Johanna Wanka również podkreślała, że potworności z czasów nazizmu nigdy nie mogą popaść w zapomnienie.

Wkraczając 22 kwietnia 1945 roku na teren obozu Sachsenhausen, radzieccy i polscy żołnierze zastali jedynie 3 tys. ciężko chorych, wyczerpanych więźniów. Kilkuset z nich, mimo pomocy lekarskiej, zmarło wkrótce po odzyskaniu wolności. Dzień wcześniej SS ewakuowało obóz, zmuszając większość więźniów do morderczego marszu na północ Niemiec.

Przez obóz Sachsenhausen przeszło łącznie około 200 tys. więźniów z ponad 40 krajów. Połowa z nich została zamordowana lub zmarła w wyniku chorób i eksperymentów medycznych.

Nazistowskie władze utworzyły obóz koncentracyjny Sachsenhausen latem 1936 r. jako miejsce deportacji politycznych przeciwników reżymu - komunistów, socjaldemokratów, związkowców i katolickich oraz protestanckich duchownych. Znaczną część pierwszych więźniów Sachsenhausemn stanowili także berlińscy przestępcy pospolici, aresztowani w ramach policyjnego "oczyszczania" stolicy III Rzeszy przed igrzyskami olimpijskimi. Po wybuchu w 1939 r. II wojny światowej kierowano tam politycznych więźniów oraz jeńców wojennych z krajów podbitych - głównie z Polski i ZSRR.

W obozie więziono m.in. 183 profesorów i innych pracowników dydaktycznych uczelni krakowskich, aresztowanych 6 listopada 1939 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach akcji przeciwko polskiej inteligencji "Sonderaktion Krakau".

W Sachsenhausen zmarło 15 z nich, w tym tak wybitni uczeni, jak historyk literatury polskiej Ignacy Chrzanowski, historyk prawa Stanisław Estreicher i zoolog Michał Siedlecki. Latem 1943 r. w ściśle izolowanym obozowym "bloku prominenckim" umieszczono komendanta głównego Armii Krajowej, gen. Stefana Roweckiego "Grota". Zamordowano go po wybuchu powstania warszawskiego w sierpniu 1944 r.

Obóz w Ravensbrueck, założony w 1939 r. w pobliżu brandenburskiego miasteczka Fuerstenberg, był największym więzieniem kobiecym. Do końca wojny przeszło przez niego 132 tys. więźniarek, w tym 30 tys. Polek. Zginęło 92 tys. kobiet, w tym 17 tys. Polek.